مقالات

زندگینامه آیت الله طاهری خرم آبادی

حضرت‌ آيت‌ الله‌ سيد حسن‌ طاهري‌ خرم‌آبادي‌ در روز اول‌ خرداد ماه‌ 1317 هجري‌ شمسي‌ در خرم‌آباد به‌ دنيا آمد. پدرش‌ مرحوم‌ حاج‌ سيد حيدر طاهري‌ خرم‌آبادي‌ از شاگردان‌ برجستة‌ مرحوم‌ آيت‌الله‌ حاج‌ شيخ‌ عبدالكريم‌ حائري‌ يزدي‌ و از دوستان‌ نزديك‌ حضرت‌ امام‌(ره‌) و آيت‌الله‌ گلپايگاني‌(ره‌) بود كه‌ پس‌ از سالها تحصيل‌ و بهره‌ بردن‌ از محضر عالمان‌ بزرگ‌ حوزه‌ علميه‌ اصفهان‌، مشهد و قم‌ با درخواست‌ مردم‌ شريف‌ خرم‌ آباد به‌ زادگاه‌ خود بازگشت‌ و تا آخر عمر به‌ رتق‌ و فتق‌ امور مردم‌ همت‌ گماشت‌. از ويژگيهاي‌ بارز مرحوم‌ حاج‌ سيد حيدر برخورداري‌ از محبوبيت‌ فراوان‌ بين‌ مردم‌ و علماي‌ شهر، حلم‌ و بردباري‌ و عدم‌ علاقه‌ به‌ زخارف‌ دنيا و ماديات‌ بود...

اسطوره سیاسی انقلاب سفید

شاه مایل بود نه تنها او را پادشاهی دموکراتیک، ترقی‌طلب و مهربان بدانند که به فکر آسایش مردمش هست، بلکه به عنوان پادشاهی انقلابی هم شناخته شود. به این منظور او اسطوره‌های چپ‌ها و جبههٔ ملی را به عنوان یک قهرمان ملی‌گرایی انقلابی برای خود برگزید که کمک می‌کرد به او و خاندانش مشروعیت بدهد. بنا‌بر‌این انقلاب سفید، یک استراتژی برای کسب مشروعیت با استفاده از بهینه‌سازی جهانی‌سازی بود...

تلگراف‌های سفارت بریتانیا در تهران: تفکیک زمین‌ها در اصلاحات ارضی دستاورد مطلوبی نداشت

سفارت بریتانیا در ایران، 14 جلد از مجموعه اسناد و مکاتبات ۸۴ ساله خود با وزارت خارجۀ این کشور را تحت عنوان «Iran Political Diaries» منتشر کرده که از اوایل دوره قاجار تا اواسط سلطنت محمدرضا شاه پهلوی را در بر می‌گیرد. در ایران این ۱۴ مجلد با نام «یادداشت‌های سیاسی ایران» ترجمه و توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. در اینجا چند سند از مجموعه مکاتبات سفارت بریتانیا در تهران که به اجرای طرح اصلاحات ارضی و نیز برگزاری رفراندوم انقلاب سفید می‌پردازد را انتخاب کرده ایم که در ادامه می‌خوانید:

تلگراف‌های سفارت آمریکا در تهران: هیچ چیز نمی‌تواند انقلاب سفید را متوقف کند

جستجو در اسناد طبقه‌بندی شده ایالات متحده بیش از هر چیز نشان می‌دهد که اگرچه دولت آمریکا به دقت روند انقلاب سفید در ایران را دنبال می‌کرد، اما عمده توجه مقامات واشنگتن در آن سال‌ها به فروش سلاح به ایران بوده و اتفاقاً این محمدرضا شاه پهلوی بود که به اشکال مستقیم و غیرمستقیم خواستار حمایت مالی و مهم‌تر از آن حمایت سیاسی دولت آمریکا بود. مروری بر یک گزارش نهاد ارزیابی ویژه اطلاعات ملی آمریکا و متن دو تلگراف سفارت آمریکا در تهران به وزارت امور خارجه می‌تواند به دریافت نگرش دو طرف به موضوع انقلاب سفید کمک کند.

نقش علما در جامعه‌پذیری سیاسی - با تأکید بر انقلاب اسلامی

نهاد روحانیت در ایران معاصر همواره به عنوان نهادی مؤثر در جامعه‌پذیری عمل کرده است. بنابراین باورهای حاصل از جامعه‌پذیری این نهاد به علت تفکیک ساختاری روحانیت از نهاد سیاست، با باورهای سیاسی هیأت حاکمه تعارض پیدا نموده و هرگاه مسأله خاصی حادث می‌شد این تعارض علنی می‌گشت. نقش این تعارض در شکل‌گیری انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی قابل بررسی است، زیرا نتیجه آن بحران مشروعیت سیاسی و بروز انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی بود. در این مقاله به بررسی این تعارض از منظر جامعه‌پذیری سیاسی توسط نهاد روحانیت در انقلاب اسلامی می‌پردازیم و در این راستا این سؤال را پاسخ می‌دهیم که نقش روحانیت – به عنوان یکی از عوامل جامعه‌پذیری سیاسی – در فرآیند تحولات سیاسی ایران معاصر به خصوص انقلاب اسلامی چیست؟

لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و نقش امام خمینی در روشنگری افکار عمومی

لایحۀ انجمنهاى ایالتى و ولایتى کـه به موجب آن شـرط «مسلمان بـودن، سوگند بـه قرآن کریـم و مرد بودن انتخاب کنندگان و کاندیداها» تغییر مى‏یافت، در 14 مهر 1341 هـ. ش. بـه تصویب کابینـه اسداللّه‏ علم رسیـد. آزادى انتخابات زنان پوششـى براى مخفى نگه داشتـن هدفهاى دیگر بـود. حذف و تغییر دو شرط نخسـت دقیقاً به منظور قانونى کردن حضور عناصر بهایى در مصادر امـور کشور انتخاب شـده بود. پشتیبانـى شاه از رژیم صهیونیستى در توسعه مناسبات ایران و اسرائیل شرط حمایتهاى امریکا از شاه بود. نفوذ پیروان مسلک استعمارى بهاییت در قـواى سه‏گانه ایـران این شرط را تحقـق مى‏بخشید. امام خمینى به همراه علماى بزرگ قم و تهران به محض انتشار خبر تصویب لایحۀ مزبور پس از تبادل نظر دست به اعتراضات همه‏جانبه زدند.

بهشتی سرشت: امام خمینی با اصل اصلاحات ارضی مخالف نبود

محسن بهشتی سرشت، مدیر گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی معتقد است مخالفت امام خمینی با اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۱ نه به لحاظ فقهی بلکه از منظر سیاسی بوده و بهترین دلیل برای اثبات این مدعا عملکرد ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. نویسنده کتاب «زندگی و زمانه امام خمینی» تاکید می‌کند اگر امام خمینی بر مبنای فقهی با اصلاحات ارضی مخالف بود، باید اطلاعیه‌ای در حمایت از قیام عشایر فارس در سال‌های ۴۲ـ۴۱ صادر می‌کرد. اما چون خودشان زمین‌داری بزرگ را شرعی ندانسته و حمایت از آن‌ها را خلاف عقیده شرعی خود می‌دانستند، حتی با وجود منافع سیاسی حاضر به حمایت از آن‌ها نشدند. گفت‌و‌گو با بهشتی سرشت را در ادامه می‌خوانید

فریبی به نام انجمن های ایالتی و ولایتی

تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در ۱۴مهر ۱۳۴۱ درکابینه امیر اسدالله علم و سپس اعتراض امام خمینی که به لغو این مصوبه انجامید، از جمله فرازهای مهم مبارزات امام(ره) با حکومت پهلوی به شمار می‌رود.این لایحه بخشی از تغییراتی بود که شاه به توصیه هیأت حاکمه جدید امریکا و به نام «اصلاحات اجتماعی» قصد انجام آن را داشت.1 پس از تصویب لایحه موسوم به «اصلاحات ارضی» در هیأت دولت ـ دی 1340 ـ هیأت حاکمه امریکا و مطبوعات این کشور اقدامات شاه را که از آن به «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» یاد می‌شد، ستودند.

فشار از بالا، فروپاشی در پایین/ چرا اصلاحات ارضی شکست خورد؟

اصلاحات ارضی، جزئی مهم از انقلاب سفید، در روز ۲۶ ژانویه سال ۱۹۶۲، بی‌آنکه مجلس یا سنا که شاه پیشتر در آوریل ۱۹۶۱ هر دویشان را منحل کرده بود، در آن دخالتی داشته باشند، به اجرا درآمد. افزون بر این، با اینکه ایران کشوری با اکثریت جمعیتیِ مسلمان بود، روحانیون مسلمان اجازه بیان دیدگاه‌هایشان درباره این اصلاحات را نیافتند. در عوض این کابینه بود که نقش کلیدی را در اجرای این طرح داشت. هدف طرح آنطور که پیش از اجرا اعلام شده بود بازتوزیع زمین‌های زراعی میان طبقه‌های پایین‌دست روستایی، یا‌‌ همان صاحبان نسق بود. این گروه از رعیتِ بی‌زمین متمایز از خوش‌نشینانی بودند که ارباب موظف بود مرتباً تکه زمینی بهشان بدهد...

اصلاحات ارضی در ایران؛ اهداف و پیامدها

این مقاله نشان می‌دهد اصلاحات ارضی اساساً مفهوم زمین‌داری (مالکیت زمین) را در ایران تغییر داد، نظامی مبتنی بر اجاره را تبدیل کرد به نظام زمین‌های زراعی در تصرف مالک و در اعطای زمین به تمام کشاورزان مستأجر زمین در ایران، کاملاً موفق بود. تحقیقات بسیاری به این نکته اشاره کرده‌اند که سرمایه‌داری در مناطق روستایی ایران، ریشه‌های عمیقی دوانده که تا سدهٔ پیشین امتداد دارند. در نتیجه، نمی‌توان اصلاحات ارضی را تثبیت‌کنندهٔ سرمایه‌داری در این مناطق خواند. علاوه بر این، سخت بتوان اصلاحات ارضی و سیاست‌های دولتی متعاقب آن را تقویت‌کنندهٔ نهادهای سرمایه‌داری در ایران خواند. اصلاحات ارضی، ثبات سیاسی را در ایران بالا نبُرد. فقط شش سال بعد از اتمام برنامهٔ عظیم اصلاحات ارضی، نظامی سلطنتی که ۲۵ قرن دوام آورده بود، سرنگون شد.
...
39
...

جدیدترین مطالب

پربازدیدها

© تمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد 1342 محفوظ است.