چرا 15؟ چرا خرداد؟ چرا 42؟

این پرسش از سه بخش به‌هم پیوسته‌ ترکیب یافته، ساختمان معنایی واحدی را تشکیل می‌دهد: چرا روز پانزدهم؟ چرا ماه خرداد؟ و اساساً چرا سال 1342؟ یعنی اینکه چرا چنان حادثه مهم تاریخی در چنان روز، چنان ماه و چنان سالی روی داد؟ به سخنی بهتر آیا برای وقوع این حادثه، در پانزدهمین روز از سومین ماه از دومین سال از دهه 1340شمسی، می‌توان نشانه‌هایی را در متن حوادث پیدا کرد و دست روی آنها گذاشت. یا اینکه اصلاً هیچ علامتی در این زمینه وجود نداشته، «اَلخَیرُ فی‌ما وقَعَ» بوده است.

انقلاب اسلامی و ادوار تاریخ‌نگاری آن

دگرگونی‌های بزرگ اجتماعی، همچون انقلاب، پیامدهای گونه‌گونی دارد. از آن شمار است برانگیخته شدن میل مورخان به نگارش رویدادهایی که به انجام یک حکومت و آغاز حکومتی دیگر منجر گشته. انقلاب اسلامی نیز بنا به طبع دگرگون‌ساز خود چنین خواستی را در ضمیر تاریخ‌نگاران ایران و جهان پدید آورد و به فراخور دانش، علاقه و تخصص‌شان، آنان را وادار به این واکنش طبیعی کرد. و از آنجا که نوشتن از رخدادهای تاریخی توقف‌ناپذیر است، سیر تاریخ‌نگاری درباره انقلاب اسلامی از ابتدا تا کنون و از حال به آینده در جریان است.

بررسی اشعار سروده شده درباره قيام 15 خرداد

شعر فارسی همواره در كشاكش تاريخ، آينه تمام‌نمای دغدغه‌های ملتی بود كه با فراز و فرود بسيار تنها می‌خواستند آرمان‌ها و وطنی را كه به آن عشق می‌ورزيدند، حفظ كنند؛ سروده‌هايی كه در رابطه با 15 خرداد به نظم درآمده‌اند، از نمونه‌های كامل شعر وطنی بود كه رنگ اسلامی به خود گرفته است. بسيار است صدای نغمه‌های شاعرانی كه يا از پشت ميله‌های زندان و يا در كنج عزلت خود، در راه تحقق اين اهداف ايرانيان و يا پس گرفتن آنچه از دست داده‌اند، زبان به سخن گشودند.

از قیام علیه فراموشخانه تا قیام پانزده خرداد - بررسی وِیژگی های قیام پانزده خرداد

نهضت‌هایی که در دو سده گذشته در ایران پدید آمدند یا ضد استعماری بودند (مانند نهضت تنباکو) یا ضد استبدادی (مانند نهضت مشروطه) و از آنجا که این دو شیطان سلطه‌جو طی تاریخ مکمل هم بوده‌اند، خیزش و خروش توطئه‌ها بر ضد فقط یکی از آن دو نمی‌توانست کارایی لازم را داشته باشد و آن را از بین ببرد؛ زیرا دومی، اگر هم‌زمان مورد حمله قرار نمی‌گرفت، بی‌شک خود توطئه می‌کرد و آب رفته را به جوی بازمی‌گرداند. امام (ره) با عبرت‌آموزی از تاریخ، مبارزه با استبداد و استعمار را هم‌زمان آغاز کرد و تا روز پیروزی، نهضت را در این دو جبهه رهبری کرد و سرانجام نیز توانست فروپاشی نظام 2500 ساله شاهنشاهی را با قطع دست اجانب از سرنوشت ملت همراه سازد و به سلطه بیگانگان در ایران برای همیشه پایان دهد.

پانزده خرداد و شهدای آن را بشناسید

آنچه پیش رو دارید، متن کامل بیانات تاریخی امام خمینی (ره) در پانزدهم خرداد 1358 است که در مدرسه فیضیه قم ایراد گشته است. نگاه ژرف امام خمینی به زمینه ها و پدید آورندگان این حماسه بزرگ، به شکل ضمنی در بر دارنده تجلیل امام از رشادت های شهدای پانزدهم خرداد ازجمله شهیدان طیب و حاج اسماعیل رضایی است

حماسه پانزده خرداد و عاشورای حسینی -دلنوشته ای در باب پانزدهم خرداد

پانزده خرداد در تاریخ ملت سرفراز ایران یک نقطه عطف فراموش نشدنی است و برای نهضت اسلام این ملت نیمه خرداد نقطه تحول بزرگی بوده است. در نیمه خرداد 1342 مأموران رژیم شاه به دستور اربابش آمریکای جنایتکار اقدام به دستگیری بزرگ مرجع دین، حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی – سلام الله علیه – در قم نموده، و سپس معظم‌له را به تهران منتقل کردند، حرکت غیرعاقلانه رژیم شاه باعث شد که مردم علاقه خود را در حمایت از اسلام و نیابت عامه ولی‌الله اعظم – روحی له الفداء – نشان دهند. آن روز مردم شهرهای مختلف ایران همچون تهران، قم، مشهد، اصفهان، شیراز، ورامین و ... به پشتوانة امام خمینی – رحمةالله علیه – به خیابان‌ها ریختند و در برابر جلادان تا دندان مسلح شاه با دست خالی ایستادند و پیوند ناگسستنی خویش را با امام‌شان و روحانیان فداکار و همیشه در صحنه به اثبات رساندند.

15 خرداد و مطبوعات مزدور خارجی

اسنادی که در این بخش منتشر می شوند مربوط به اظهارنظر بعضی از رسانه‌های کشور ترکیه پیرامون نهضت خونبار 15 خرداد سال 1342 است. قیام خونین مردم مسلمان ایران در 15 خرداد، بسیاری از بافته‌ها و دروغ‌های رژیم پهلوی را در جهان، به ویژه در منطقه آشکار ساخت. اما وقتی قیام ملت ایران در 15 خرداد سال 42 به جهان مخابره شد، تمامی بافته‌های مطبوعات مزدور خارجی مورد تردید قرار گرفت و مطبوعات ترکیه که بیشترین نقش را در دفاع از اقدامات ضد ملی و ضد دینی رژیم پهلوی داشتند، به سفارش کنسولگری‌های ایران به دست و پا افتادند که چهره واقعی قیام 15 خرداد را برای مردم مسلمان ترکیه مخدوش کنند...

بسترها و دستاوردهای قیام 15 خرداد

بی‌تردید هیچ دگرگونی و انقلابی بی‌ریشه و علت پدید نمی‌آید و بسترها و عواملی در شکل‌گیری آن مؤثر است. قیام 15 خرداد نیز جنبشی ماندگار و اثرگذار است و نقطه عطفی در کارنامه انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. این قیام، سرآغاز تحولات و دگرگونی‌های شگفت‌آوری شد که به حق می‌توان از آن به عنوان «یوم‌الله» نام برد. عوامل و بسترهای چندی در پیدایش قیام 15 خرداد نقش دارد که در این نوشتار ابتدا به بررسی و تبیین آنها می‌پردازیم و سپس پیامدها، آثار و دستاوردهای عظیم آن را مورد بازکاوی دقیق قرار می‌دهیم.

صبح صادق - بررسی تحلیلی درباره ریشه‌های قیام 15 خرداد

ریشه‌های نهضت مقدس پانزده خرداد سال 1342 (ه.ش) را باید در این نقشه دشمنان جستجو نمود که می‌خواستند با انواع واقسام حیله‌ها، سیل تهمت‌ها و مخدوش ساختن سنت‌های مذهبی، مردم را از اسلام اصیل و ارزش‌های الهی جدا سازند. آنها در خیزش‌های امت مسلمان به رهبری علما، قیام تنباکو و واقعه رژی، مبارزات شیخ فضل‌الله نوری در دفاع از موازین شرعی و قیام مردم به رهبری آیت‌‌الله کاشانی در برابر توطئه‌های استعماری؛ به این واقعیت رسیدند که تا مردم به دیانت و صیانت از مقدسات، پای‌بند باشند؛ این حماسه‌ها با شدت تمام به رهبری عالمان فرزانه ادامه و استمرار خواهد داشت...

جنبش دانشجویی ایران در خارج از کشور - کنفدراسیون دانشجویان ایران / اتحادیه ملی

بررسی حاضر، تلاشی است که برای بازسازی تاریخچه جنبش دانشجویی ایرانیان در خارج از کشور در چارچوب تحولات داخلی و خارجی به عمل می‌آید. تأکید اصلی این بررسی، بر تحولات و فعالیت‌های کنفدارسیون دانشجویان ایرانی / اتحادیه ملی است که سازمان اصلی این حرکت محسوب می‌شد. این سازمان در دوران فعالیتش از شناخته‌شدگی و اهمیت بسیاری برخوردار بود. به عنوان مثال می‌توان از ناظرانی خارجی نام برد که این سازمان را «شناخته شده‌ترین بخش مخالفین حکومت شاه در سال‌های نخست دهه 1350 دانسته‌اند(2)»، و نیز از کسانی همچون آخرین سفیر شاه در انگلستان و سفیر آمریکا در ایران و نیز از خود شاه نقل قول آورد که مخالفت‌های دانشجویان ایرانی مقیم خارج را رکن عمده ائتلافی به شمار آورده‌اند که به سرنگونی رژیم سلطنتی در ایران انجامید