مقالات

حسنعلی منصور

حسنعلی منصور به سال 1302 ش در تهران به دنیا آمد.پدرش،رجبعلی منصور الملک،از اعضای اولیه لژ بیداری ایرانیان و از ارکان فراماسونری و از کارگزاران سیاست انگلیس در ایران‏ بود.مادرش،فاطمه رئیس،دختر ظهیر الملک رئیس بود که ریاست اداره انگلیس را در وزارت‏ امور خارجه به عهده داشت.او نخستین زن فارغ التحصیل مدرسه امریکایی در ایران بود...... این مقاله نگاهی است به زندگی و سوابق حسنعلی منصور که با نزدیک شدن به سالروز اعدام انقلابی وی توسط گروه موتلفه اسلامی، آن را منتشر نموده ایم.

مبارزه سیاسی امام خمینی؛ پیش و پس از رحلت آیت‌الله بروجردی

شروع مبارزه سیاسی امام خمینی با رژیم پهلوی، شروعی طوفانی نبود. ایشان که پیش از رحلت آیت‌الله بروجردی فعالیت سیاسی بارزی نداشتند، پس از رحلت آیت‌الله بروجردی در فروردین 1340 و پس از تصویبنامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی با نوشتن نامه به سران رژیم حکومت پهلوی (شاه و اسدالله علم)تلاش کردند آنان را هدایت کنند. در واقع امام خمینی در ابتدا از روش تربیتی استفاده کردند. اما وقتی این روش نتیجه نداد، مبارزه خود را علنی و تمام عیار کردند. در این مقاله به چرایی این روش امام خمینی در مبارزه (پیش و پس از رحلت آیت‌الله بروجردی) پرداخته شده است.

قیام 15 خرداد و تاثیر چاقوی دو لبه ای به نامه شایعه - مصاحبه با اسناد

این مقاله در پی بررسی چالشهایی است که حکومت پهلوی در مقابل بازار داغ شایعات در سالهای آغازین انقلاب اسلامی با آن روبرو بود. در آن سالها تمامی رسانه ها و امکانات محدود مخابرات تحت کنترل رژیم پهلوی بودند و مردم به ناچار فقط از طریق گفتگو و ملاقات مستقیم می توانستند اخبار انقلابی را به یکدیگر برسانند. همین امر باعث داغ شدن بازار شایعات شده بود که علاوه بر تاثیر مستقیم بر افکار عمومی، خود حکومت را هم گرفتار ترس و دودلی درباره حقایق می کرد. در این مقاله نگاهی به همین اثر دوجانبه داریم

قیام پانزدهم خرداد در لارستان

قیام پانزده خرداد نقطه عطفی ست در تاریخ معاصر و برجسته ترین تحول نهضت اسلامی در دهه 1340 بود که اقشار وسیعی از توده های مردم را به صحنه مبارزه علیه رژیم پهلوی سوق داد و خیزش سیاسی- مذهبی را در سطحی گسترده به نمایش گذاشت، به رغم مشارکت طیف ها و گرایش های مختلف اجتماعی سیاسی، این حرکت را به طور مشخص نیروهای مذهبی هدایت می کردند. در قیام پانزده خرداد علاوه بر تهران، قم، مشهد و... شهرهای بسیاری از کشور را در بر گرفت. از جمله این شهرها لارستان بود که در قیام 15خرداد نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است. پژوهش حاضر در نظر دارد نقش مردم لارستان به ویژه طوایف لر و نفر را در این قیام مورد بحث و بررسی قرار دهد تا گوشه ای از زوایای حضور مردم در این قیام را آشکار سازد.

آیة اللّه بروجردی و اصلاحات ارضی

موضع آیت اللّه بروجردی درباره اصلاحات ارضی موضوع‏ اصلی این نوشته می‏باشد. به واسطه اصل موضوع پرسش اصلی اینگونه طرح‏ می‏شود که موضع‏گیری مرحوم بروجردی دربارهء اصلاحات ارضی چگونه بوده‏ است؟پیش‏فرض نگارنده این است که بروجردی مخالف با اصلاحات ارضی‏ بوده و این مخالفت فقط یک مخالفت شرعی و انتقاعی بوده است.به عبارت‏ دیگر این عالم بزرگ شیعی اجرای قانون اصلاحات ارضی را مخالف اصول‏ شرع اسلامی می‏دانستند.

عوامل ارادی مؤثر بر رخداد انقلاب اسلامی در ایران

علل رخداد انقلاب اسلامی در ایران را می‌توان در دو دسته عمده، یعنی علل ساختاری و علل ارادی مورد بررسی قرار داد. علل ساختاری را می‌توان عنوان علل دراز مدت و میان مدت و علل ارادی را علل کوتاه مدت و شتابزا نامید. در این مقاله تنها به بررسی عوامل ارادی مهم می‌پردازیم که منجر به رخداد انقلاب در ایران شد و در این ارتباط به عواملی همچون نقش امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب، نقش ایدئولوژی انقلاب و نقش بسیج مردمی در انقلاب اسلامی ایران اشاره خواهد شد و امید است که مفید واقع شود

حوزه نجف و نهضت روحانیون ایران در نیمه دوم سال 1341

حوزه نجف اشرف که سابقه دیرینه‌ای در تحولات و رویدادهای سیاسی ایران از عصر قاجار و به ویژه نهضت مشروطیت داشت، در دوران حکومت پهلوی بنا به دلایلی کمتر از حد انتظار در مسائل ایران دخالت نمود. با آغاز نهضت روحانیون ایران به پیشگامی آیت‌الله خمینی در مهر ماه 1341، این حوزه مجدداً فرصت یافت تا در تحولات سیاسی ایران نقش‌آفرینی کند و در دو رویداد انجمن‌های ایالتی و ولایتی و رفراندم شاه موضع‌گیری‌های مهمی به ویژه توسط حضرات آیات سیدمحسن حکیم و سیدابوالقاسم خویی صورت گرفت. در این مقاله مواضع و واکنش حوزه نجف و مراجع بلندپایه آن در خصوص این دو رویداد و مسائل و تبعات پس از آن تا پایان سال 1341 مورد بررسی قرار گرفته است.

فعالیت وعاظ و روحانیون در نهضت امام خمینی (سال 1341)

این مقاله همانطور که از عنوانش هویداست، پس از بررسی ریشه های فعالیت های وعاظ و روحانیون از دوره مشروطه، تحرکات آنها را از سالهای آغازین دهه 1340 به زیر ذره بین کشیده و بررسی می کند. در گوشه ای از این مقاله می خوانیم:وجود ریشه‌های عمیق مذهبی در جامعه و تعارض‌ برنامه‌های فرهنگی حکومت پهلوی با باورها و معتقدات‌ مذهبی مردم،موجب نوعی دوگانگی بین اعتقادات مردم‌ و فرهنگ رسمی و حکومتی شده بود.به همان نسبت که‌ برنامه‌های فرهنگی و اصلاحات اجتماعی موردنظر حکومت‌ پهلوی،در شکل‌های گوناگون و بدون توجه به بافت فرهنگی‌ و مذهبی جامعه به اجرا درمی‌آمد،در حوزه‌های علمیه و مجامع مذهبی،حرکتی در جریان بود که ضمن تلاش در جهت آموزش علوم دینی،به آگاه کردن طلاب و روحانیون‌ از مسائل سیاسی و اجتماعی نیز توجه می‌کرد....

از انقلاب حسینی (علیه السلام) تا انقلاب خمینی (قدس سره)

مفروض این نوشتار این است: «قیام امام حسین علیه‏السلام بر پیروزی انقلاب اسلامی تأثیر گذاشته است.» این مفروض بر اساس این کلام امام خمینی قدس‏سره «انقلاب اسلامی ایران، پرتوی از عاشورا... است.(1) انتخاب شده است. بنابراین، در این نوشتار، تلاشی برای اثبات تأثیر انقلاب اسلامی از قیام امام حسین علیه‏السلام صورت نمی‏گیرد؛ بلکه مقاله حاضر به دنبال نشان دادن ابعاد تأثیر عاشورا بر وقوع انقلاب اسلامی است. از این رو، سؤال اصلی این تحقیق عبارت‏است از:«ابعاد تأثیر انقلاب‏اسلامی از قیام امام حسین علیه‏السلام چیست؟»

مشاركت دانشجویان در تحولات سیاسی (1342 ـ 1340)

با تأسیس دانشگاه تهران، نخستین فریاد اعتراض در حوزه دانشجویی برخاست. شاید این از ویژگیهای ذاتی علم باشد كه کنجکاوی و اعتراض را در دامان خود می‌پروراند، آنان را از تقلید كوركورانه می‌رهاند و استبداد و استعمار را به چالش می‌طلبد. مبارزات دانشجویان از زمان تأسیس اولین دانشگاه، یعنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ آغاز شد. در این مقاله پس از مرور تاریخ مبارزات دانشجویی از ابتدا تا آغاز نهضت امام خمینی، نگاهی خواهیم داشت به مشارکت دانشجویان در تحولات سیاسی سالهای 1340 تا 1342
...
44
...

جدیدترین مطالب

پربازدیدها

© تمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد 1342 محفوظ است.