دیدار با ابرار؛ ابوذر زمان؛ آیت‌الله سید محمود طالقانی

عباس واضح

پنجاه و چهارمین مجلد از مجموعه آثار دیدار با ابرار توسط پژوهشکده باقرالعلوم (ع) شهر قم تدوین گردیده و به شناسایی و معرفی علمای بزرگ و فقهای اندیشمند شیعه در چند دهه گذشته پرداخته است.
آیت‌الله طالقانی ابوذر زمان پنجاه و چهارمین مجلد از مجموعه آثار دیدار با ابرار می‌باشد که به قلم علی محمدی به نگارش در آمده است.
 این مجلد پس از پیشگفتار و مقدمه در پنج فصل به بیان زندگی‌نامه و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله سیدمحمود طالقانی می‌پردازد.
فصل اول کتاب با عنوان «شکل‌گیری‌ی شخصیت»، به معرفی خانواده و محل تولد و دوران کودکی و نوجوانی وی پرداخته و سالهای تحصیل ایشان در حوزه علمیه قم را بیان می‌نماید.
در فصل دوم با عنوان «سیر به سوی خلق»، شرح عزیمت آیت‌الله طالقانی به تهران و فعالیت‌های علمی و سیاسی ایشان بخصوص دوران مبارزه با رضا شاه پهلوی از جمله مبارزه با کشف حجاب، همراهی با آیت‌الله کاشانی در نهضت ملی صنعت نفت، سخنرانی‌های افشاگرانه پس از کودتای 28 مرداد در مسجد هدایت تهران و حمایت از فعالیت‌های گروه فدائیان اسلام مورد بررسی قرار می گیرد.
علی محمدی در فصل سوم به فعالیت‌های آیت‌الله طالقانی پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی و تشکیل نهضت مقاومت ملی توسط عده‌ای از مبارزان ملی و مذهبی پرداخته و از دستگیری ایشان به همراه تعداد زیادی از اعضاء نهضت آزادی به علت مخالفت‌های آشکارشان با رژیم پهلوی سخن می گوید. در ادامه این فصل با عنوان «مجاهدی نستوه»، شرح مختصری از حوادث سالهای اولیه دهه 1340 ارائه شده و از همراهی آیت‌الله طالقانی با نهضت امام خمینی در این ایام سخن می گوید.
پس از اجراء اصلاحات ارضی و رفراندوم انقلاب سفید در ششم بهمن 1341، سخنرانی‌ها و اقدامات امام خمینی علیه تصمیمات رژیم پهلوی شدت گرفتو در همین مسیر آیت‌الله طالقانی نیز در همراهی با امام خمینی به افشاگری و مخالفت با رژیم ‌پرداخت و در طی سخنانی اظهار داشت: «برحسب وظیفه دینی که دارم و نقشی که در همین مورد به عهده‌ام محول گردیده است، در تمام سخنرانی‌های مذهبی خود برحسب وظیفه اسلامی و طرفداری از قانون اساسی، به کسانی که از اصول اسلامی و قانون اساسی منحرف می‌شوند انتقاد می‌کنم. تعطیل مجلس در این مدت انحراف است و بر هم زدن قانون اساسی و تصویب‌نامه‌های اخیر هم برخلاف قانون اساسی می‌باشد.» (ص 45) به دنبال این اظهارات، ایشان بازداشت و روانه زندان شد.
طالقانی در برنامه‌ای از پیش تعیین‌شده از سوی رژیم قبل از فرارسیدن ماه محرم 1342 آزاد گردید تا با توطئه‌ای جدید برای مدت طولانی‌تری زندانی شود. به همین منظور قرار شد که با جاسازی کردن مواد منفجره در خانه ایشان، وی را به عنوان یک شورشی تروریست دستگیر و به پای میز محاکمه بکشانند اما آیت‌الله طالقانی با این که به این قصد و هدف رژیم در این خصوص پی برده بود تصمیم گرفت که در ماه محرم با سخنرانی‌های خود در مسجد هدایت به افشاگری علیه رژیم ادامه دهد. سخنرانی‌های ایشان تا شب یازدهم محرم ادامه یافت. هنگامی که از دریافت که ساواک فردا شب تصمیم به بازداشت وی دارد، منزل خود را ترک و به لواسانات رفت. پس از دستگیری امام خمینی در شب پانزدهم خرداد 1342 و قتل‌عام مردم در روز پانزدهم خرداد، اعلامیه‌ای با عنوان «دیکتاتور خون می‌ریزد» در سرتاسر ایران منتشر شد. رژیم آیت‌الله طالقانی را مسبب انتشار این اعلامیه دانست و به تعقیب وی پرداخت.  پس از آگاهی از محل اقامتش به لواسانات هجوم برد و به این ترتیب دوباره در 22 خرداد 1342 ش او را دستگیر و پس از محاکمه زندانی نمود. آیت الله طالقانی این بار تا سال 1346 در زندان ماند. او در دهه 1350 نیز یک تبعید و یک زندان دیگر را تجربه نمود.
چهارمین فصل کتاب به عنوان«یک گام تا پیروزی» روایتگر مبارزات آیت الله طالقانی است در سال 1357. در این فصل از آزادی ایشان در ماههای آخر حکومت پهلوی سخن گفته می شود و همراهی ایشان با امام خمینی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
فصل آخر نیز با عنوان «تا آخرین نفس» به بیان فعالیت‌های طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان حیات ایشان در 18 شهریور 1358 می‌پردازد.
کتاب آیت‌الله طالقانی ابوذر زمان در تابستان 1373 توسط معاونت آموزش سازمان تبلیغات اسلامی در 118 صفحه با شمارگان 4000 نسخه به چاپ رسید.

 
تعداد بازدید: 4563