خاطرات حجت الاسلام پورهادی

سیده اعظم حسینی

«خاطرات حجه‌الاسلام پورهادی» عنوان کتابی است که در مرکز اسناد انقلاب اسلامی به کوشش عبدالرضا احمدی و سیده معصومه حسینی تدوین گردیده و در سال 1382 توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.

حجت الاسلام یدالله پورهادی از جمله شاگردان امام بود که توانست مدت زیادی  از کلاسهای درس حضرت امام (ره) بهره ببرد. آقای پورهادی خاطراتی خواندنی از دوران زندگی خود به خصوص در ایام اقامت در اهواز دارد. سابقه مبارزاتی ایشان به اوایل دهه چهل بر می‌گردد. ایشان علاوه بر حضور مستقیم در حوادث اوایل دهه 40، در سال 1347 جهت تبلیغ دین و آگاهی بخشی به مردم مسلمان به اهواز رفت و ضمن مبارزه با افکار انحرافی بهاییت و کمونیستی، مردم را با افکار و اندیشه‌های امام و نهضت اسلامی آشنا نمود.

کتاب خاطرات ایشان پس از مقدمه به پنج فصل تقسیم شده است.

فصل اول به زندگی نامه و احوال شخصی او پرداخته و از خانواده، تحصیلات و اساتید وی سخن گفته است. حجه الاسلام پورهادی در سال 1303 شمسی در خانواده‌ای کشاورز و از لحاظ اقتصادی متوسط در نجف آباد اصفهان متولد شد. دوران کودکی را در مدرسه ملا حسین علی مدیر که عالمی شایسته بود سپری کرد. سرانجام ماموران حکومتی با زیر سئوال بردن مدیر و ناظم، مدرسه را از دست آنها گرفتند و ملاحسین علی خانه نشین شد. از این پس پورهادی به خانه استاد می‌رفت و روزی یک ساعت درس می‌خواند. او پس از مدتی در کلاس درس آقا شیخ غلامحسین منصور حاضر شد و تصمیم گرفت که لباس روحانیت بر تن کند و به قم مهاجرت نمود. پس از یک سال ملبس شد و بعد از دو سال اقامت در قم راهی تهران گردید. او در مدرسه حاج ابوالحسن سکونت گزید و تدریس را آغاز نمود.

بعد از چندی به زادگاهش بازگشت و مقدمات سفر را از آن جا به عتبات عالیات فراهم آورد. مدتی در محضر آیت‌الله مدنی و آقای سید نصر‌الله به فراگیری لمعه پرداخت. در سال1325 ش به ایران بازگشت و در قم در محضر امام به تحصیل پرداخت. از سال 1342 ش ایام محرم به اهواز سفر می‌کرد تا اینکه  از سال 1347ش در اهواز ماندگار شد. در بخش پایانی این فصل، خاطراتی هم از جنگ تحمیلی و شهادت فرزند ایشان ذکر شده است.

اما عناوین فصل دوم عبارتند از: تشریح و تبیین وضعیت حوزه علمیه قم تا زمان فوت آیت‌الله بروجردی که شامل تضعیف موقعیت علما در دوره‌ی رضاخان، وضعیت شهریه طلاب، ورود آیت‌الله بروجردی به قم و خاطراتی از ایشان، تدریس امام خمینی در سال 1320، خصوصیات امام و شاگردان ایشان و فوت آیت‌الله بروجردی و طرح مرجعیت امام می گردد.

در آغاز فصل سوم وضعیت سیاسی و اجتماعی نجف آباد مورد توجه قرار گرفته و سپس به شرح حالات و ویژگی‌های علما و شخصیت‌های آن شهر از جمله آیت‌الله سیدعلی آیت پرداخته شده است.

فصل چهارم به خاطرات مربوط به رویدادها و حوادث مهم از زمان پهلوی دوم تا پیروزی انقلاب اسلامی اختصاص دارد. این بخش تصریح دارد که محمد رضا شاه برخلاف پدرش که با ابزار خشونت بر مردم حکومت می‌کرد، قصد داشت سیاست نرمش را در پیش گیرد تا بعد از محکم شدن پایه‌های حکومتش بتواند سیاست زور را نیز عملی کند. فضای باز این دوران امکان فعالیت گروه‌هایی مانند فدائیان اسلام را فراهم آورد. اما ترور حسین علا نافرجام و اعضای فدائیان دستگیر و تیرباران شدند.

پس از فوت آیت‌الله بروجردی در تاریخ فروردین 1340، شاه پیام تسلیتی برای آیت‌الله حکیم در نجف فرستاد تا اذهان مردم پیرامون مرجعیت را به خارج از ایران معطوف سازد.

چندی بعد با طرح لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، مبارزات امام آغاز گردید و علما نیز علیه تصویب‌نامه غیر قانونی انجمن‌های ایالتی و ولایتی قیام کردند. رفراندوم انقلاب سفید شاه در بهمن 1341 برگزار شد. یکی از کارهای رژیم شاه برای پیشبرد اهداف در این سالها تاسیس سپاه دانش بود.

بخش دیگری از این فصل به شرح فاجعه فیضیه در فروردین 1342 و واکنش امام در قبال حمله به آن اختصاص یافته است. پس از فیضیه رژیم شاه در راستای سرکوب روحانیت و جلوگیری از گسترش نفوذ آنها در بین مردم، فرمان اعزام اجباری طلاب به سربازی را صادر کرد. با سخنرانی تاریخی امام در فیضیه، رژیم چاره کار را در دستگیری و بازداشت امام دانست. علما برای طرح مرجعیت امام و آزادی ایشان به تهران مهاجرت کردند. از دیگر موضوعات مهم این فصل اشاره به قیام خونین 15 خرداد و پیامدها و  دستاوردهای آن است.

پس از آزادی امام خمینی و بازگشت ایشان به قم، جشن با شکوهی در استقبال از امام برگزار گردید. با سخنرانی افشاگرانه امام در رد کاپیتولاسیون، رژیم در آبان 1343 بار دیگر امام را دستگیر و به ترکیه تبعید نمود.

بخش پایانی این فصل به وضعیت شاگردان امام پس از تبعید و خاطراتی از مرحوم آیت‌الله حاج آقا مصطفی و موضوعاتی چون کتاب شهید جاوید و انتشار مقاله‌ی توهین آمیز در مورد حضرت امام در روزنامه اطلاعات پرداخته است.

فصل پنجم به فعالیت‌های دینی، تبلیغی، سیاسی و مبارزاتی حجه‌الاسلام پورهادی در اهواز نظیر مبارزه با بهائیان، نابسامانی‌های اخلاقی اهواز، نحوه برخورد با منافقین و نقش شرکت نفت اهواز در انقلاب و همچنین تحصن علمای اهواز اشاره می‌نماید.

این کتاب با بخش فهرست اعلام که نام اشخاص و اماکن، کتب و نشریات را در خود جای داده است به پایان می‌رسد.

 
تعداد بازدید: 5214