خاطرات آیت الله مهدوی کنی

عباس واضح

کتاب "خاطرات آیت الله مهدوی کنی" در سال 1385ش توسط غلامرضا خواجه سروی تدوین گردیده است. دکتر خواجه سروی در پی ضبط و گردآوری خاطرات آیت الله مهدوی کنی، این کتاب را در 6 فصل به نگارش درآورده است. آیت الله مهدوی کنی از شخصیتهای انقلابی وروحانیون تاریخ نهضت اسلامی است که به عنوان یکی از شاگردان قدیمی امام خمینی در متن حوادث انقلاب قرار داشت و دارای پیشینه مبارزاتی همچون زندان، شکنجه، تبعید وتهدید است. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با ساماندهی کمیته های انقلاب به تثبیت نظام جمهوری اسلامی مشغول شد و مسئولیتهای مهمی بر عهده گرفت. مدتی وزیر کشورو سپس نخست وزیر شد. از ماندگارترین خدمات ایشان تأسیس دانشگاه امام صادق (ع) است. فصل اول به زندگی نامه آیت الله مهدوی کنی از زمان تولد تا ازدواج ایشان پرداخته وبه وقایع مهمی هممچون کشف حجاب، اشغال ایران توسط متفقین و جنگ جهانی دوم اشاره می نماید. درفصل دوم به تحصیلات وی و هجرت به قم و آغاز منبرها و تدربیس ایشان پرداخته و فضای سیاسی در حوزه علمیه و فعالیتهای شهید نواب صفوی در آن دوران را بازگو می نماید. در فصل سوم به بیان فعالیتهای سیاسی و اجتماعی آیت الله مهدوی کنی در قبل از انقلاب بخصوص دهه چهل و وقایع مهم سال 1342 ش و همچنین اوایل دهه پنجاه پرداخته است. وی وقایع 15 خرداد 1342 را اینگونه بازگو نموده است: بنده روز15 خرداد 42 در تهران بودم. البته ایامی بود که ما از قم مهاجرت کرده به تهران برگشته بودیم. در آن روز من خبر دستگیری حضرت امام را در مدرسه مروی دریافت کردم. یادم است در روز دوازدهم محرم 15 خرداد آن سال از منزل به مدرسه مروی آمدم. آن ایام معمولا در مدرسه درس داشتم که شنیدم امام را دستگیر کردند. به طور کلی جوّ تهران حتی در خیابان های بالای شهر متلاطم بود. مردم به خیابان ها ریخته بودند. غیر از آنچه که ما در اطراف ناصر خسرو و بازار می دیدیم و می شنیدیم تظاهرات گسترده وعمومی بود و ساعت 9 صبح بود که ما این خبر را شنیدیم. بلافاصله همین خبر که در بازار پخش شد، اول صبح بود که تازه بازاری ها شروع می کردند به کار، یک دفعه تمام مغازه ها بسته شد و همه به خیابان ها ریختند، من می دیدم از طرف بازار جمعیت به طرفمیدانارک و خیابان ناصر خسرو و خیابان بوذرجمهری سابق می آید که اکنون به همین مناسبت [اسم آن خیابان را] پانزده خرداد می گویند. من اوایل خیابان 15 خرداد فعلی بودم، داشتم تلفن می زدم که اولین حمله پلیس را مشاهده کردم.دولت و پلیس همچنین حرکتی را قبل از آن انجام نداده بودند؛ یعنی آن حرکت عکس العملی در برابر حرکت عمومی مردم بود. بعد از آن من به توصیه دوستان و طلاب به مدرسه مروی رفتم. در آغاز حمله در مدرسه باز بود.یکی دو بار نیروهای پلیس به مدرسه حمله کردند؛ یعنی مردم را دنبال می کردند، داخل کوچه مروی می آمدند ومردم به طرف مدرسه می آمدند، پناه می گرفتند، آنها [پلیس ها هم] به مدرسه می آمدند، منتها داخل مدرسه نیامدند و متعرض کسی نشدند، ولی صدای تیراندازی ها مکرر همان طور می آمد تا ساعت پنج بعدازظهر مکرر به گوش می رسید. یادم است که سرو صدای تظاهرات و تیراندازی شنیده می شد، منتها صبح شدت بیشتری داشت. در آن هنگام من شعار "یا مرگ یا خمینی" را شنیدم که در کلمات مردم بود. ایشان در ادامه در خصوص دستاوردهای 15 خرداد اشاره می دارد که: بی تردید حرکت 15 خرداد دست آوردهایی برای نهضت امام به دنبال داشت. هر چنددر این حرکت گروهی از مردم شهید و گروهی دستگیر شدند و قیام عمومی ظاهراً سرکوب شد، ولی این گونه تحلیل چیزی بود که رژیم آن را تبلیغ می کرد و این حرکت راساخته و پرداخته گروهی خرابکار و کمونیست ها اعلام کرد. آتش زدن بعضی از کتابخانه های عمومی را با مواد آتش زا دلیل بر این ادعا عنوان می کرد. رژیم می گفت مردم ایران هیچ گاه دست به خرابکاری نمی زنند و مواد آتش زا در دسترس عامه مردم نیست، ولی طرفداران امام این گونه اعمال را کار خود رژیم می دانستندو می گفتند رژیمبرای اینکه نهضت را مشوّه نشان دهد به این قبیل کارها متوسل میشود. تبلیغات رژیم در اذهان ساده اندیشان و رسانه های خارجی تا حدودی مؤثر بود و مورد قبول واقع شد، لکن نفوذ امام و روحانیت انقلابی در میان مردم جای خود را باز کرده بود و مسلمانان مبارز انقلابی- که در متن نهضت بودند- تحت تأثیر تبلیغات دولت واقع نمی شدند و مسئولان بلند پایه رژیم این مطلب را می دانستند که آنها با این ترفندها می خواهند چهره نهضت و رهبران آنها را مشوه و وابسته نشان دهند، ولی مردم به رهبران نهضت ایمان داشتند و این حرکت را یک حرکت خودجوش دینی و ملی دانسته تبلیغات رژیم آنها را درکار خود مصمم تر می کرد. فصل چهارم به فعالیتهای سیاسی و اجتماعی ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته و از وقایع و اقدامات پس از انقلاب از جمله تشکیل دولت موقت و شکل گیری نهادها و وزارتخانه ها یاد کرده و در ادامه حوادثی چون انفجار دفتر نخست وزیری را بیان می نماید. در فصل پنجم به قضایای پس از دوم خرداد و روی کار آمدن دولت خاتمی می پردازد. فصل ششم به فعالیتهای فرهنگی خود در مدرسه مروی و دانشگاه امام صادق پرداخته است. نویسنده در انتها با آوردن گاهشمار، ضمائم، اسناد و تصاویر مرتبط و پس از آن فهرست منابع و فهرست اعلام کتاب را به پایان رسانده است. کتاب "خاطرات آیت الله مهدوی کنی" در 3000 نسخه با 628 صفحه توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.

 
تعداد بازدید: 4330