دانستنی های انقلاب برای جوانان شماره 102- شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد

مهرنوش کاظمی

یکصد و  دومین کتاب از مجموعه دانستنی های انقلاب اسلامی برای جوانان، که به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر می گردد، به زندگی شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد پرداخته است. دانستنی های انقلاب اسلامی برای جوانان، یکی از موضوعات طرح «تاریخ انقلاب اسلامی به زبان ساده» است که در مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهیه شده است. این کتاب 240 صفحه دارد و در سال 1390 به قلم خانم سیمین رهگذر روانه بازار نشر گردید.
اما شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد که بود؟ و چرا نام او اینچنین در میان یاران نهضت می درخشد؟ برای پاسخ به این پرسش، زندگینامه این شهید را با هم مرور می کنیم. سید عبدلاحسین، درتاريخ 5 /5 /1311شمسي در شهر علم خيز بهشهر از استان مازندران در خانواده اي مذهبي چشم به جهان گشود. پدرش سيد حسن مردي با ايمان و با تقوا و كاسب محل بود كه با زحمت فراوان مخارج  زندگي خود و خانواده اش را تامين مي كرد. در ابتدا سید حسن برای فرزندش نام سید حبیب را انتخاب کرد، اما وقتی فرزندش دچار یک بیماری سخت شد، سید حسن طبق یک رسم قدیمی، برای خوب شدن پسرش، نام او را عوض کرد و «سید عبدالکریم» گذاشت و فرزندش با این نام جان گرفت و رشد نمود.
 دوران رشد و بالندگي سيد عبدالكريم با اوجگيري حكومت ديكتاتوري رضاخان مواجه بود. رضاخان در دوران حكومت ننگين خود دين و دينداري را تحت فشار  و اختناق قرارداده بود و در شهريور 1320 يعني زماني كه سيد عبدالكريم  10 ساله بود خاك ايران را ترك مي كند و پسرش محمد رضا به حمايت انگليس و آمريكا بر تخت سلطنت قرار مي گيرد كه او نيز دنباله روي سياستهاي پدرش بود.
      در همين ايام سيد عبدالكريم كه داراي هوش و ذكاوت خاصي بود ضمن درس خواندن بعد ازظهرها در مغازه پدرش به او كمك مي كرد و از آنجائيكه علاقه شديد به علم داشت ‘  با تشويق پدرش در حوزه علميه ي آيت ا... كوهستاني در روستاي كوهستان در 6 كيلومتري بهشهر همراه ديگر طلبه هاي جوان و با هدفي پاك و بي آلايش و با اخلاص و تشنه علم و اخلاق مجذوب رفتار حكيمانه آن استاد الهي شده و با جديت و تلاش به تحصيل علم پرداخت تا جائيكه در طول 4 سال دروس مقدماتي و مقداري از درس سطح فقه و اصول را به پايان رساند . اين دوره از زندگي اش نقطه عطفي بودكه با عظمت و زيبايي از آن ياد مي كرد. پس از اين ايام با كسب اجازه از محضر استاد كوهستاني عازم حوزه علميه قم شده و به ادامه تحصيل در زمينه فقه و اصول پرداخت و از اساتيد بزرگي  بهره برد و در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات عظام  بروجردي ‘ علامه طباطبايي و امام خميني (ره) شركت نمود و از اساتيد ديگرآيت ا... صدوقي سيد رضا صدر  آيت ا... مجاهدي و مرحوم  داماد كسب علم نمود و در سال 1340 پس از فوت آيت ا... بروجردي به مشهد مقدس مشرف شد و در درس آيت ا... ميلاني و آيت ا...  شيخ مجتبي قزويني به تحصيل پرداخت . وي در سال 1335 در سن 25 سالگي با همشيره آقاي سيد حسن ابطحي ازدواج نموده و خطبه عقد آن دو در جوار حرم مطهر حضرت رضا (ع) با حضور آيت ا... ميلاني انجام مي شود و با تشكيل خانواده زندگي بسيار ساده و بي آلايشي داشت كه با شهريه ي طلبگي ‘ زندگي خود را اداره مي كرد  و بقيه آنرا از درآمد منبر و يا حق التاليف آثار بدست مي آورد و مخارج زندگي اش را تامين  مي نمود.
   سيد عبدالكريم در برابر خداوند تسليم محض بود و علاقه و ارادت خاصي نسبت به اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام داشت و از كبر و غرور منزه بود و با توده مردم بخصوص قشر مستضعف و محروم رابطه نزديكي داشت و به ياري آنان مي شتافت . ايشان نسبت به مسائل فرهنگي بسيار حساس و با مسئوليت بود و در اين راه نيز زحمات زيادي كشيد .
       به همين مناسبت از سال 1340 با برپايي مجالس تبليغي و آگاهي دادن به مردم همت گماشت و همواره به سفرهاي تبليغي در شهرهاي مختلف عازم مي شد و در سال 1343 با همكاري سيد حسن ابطحي كانون بحث و انتقاد ديني را جهت ارشاد نسل جوان بنا نهادند . اين كانون داراي دو شعبه بود كه شعبه مركزي آن در مسجد صاحب الزمان (عج) واقع در فلكه صاحب الزمان (عج) قرار داشت . اين كانون تا سال 1351 ادامه داشت تا اينكه ساواك سخنراني و پاسخگويي به سئولات جوانان را  از ناحيه شهيد هاشمي نژاد ممنوع نمود . 
   اما سيد عبدالكريم همچنان به مبارزات سياسي خود ادامه مي داد و آشكارا جنايات خاندان  پهلوي را آشكار مي نمود و بارها و بارها در اين خصوص بازداشت و زنداني و مورد شكنجه قرار گرفته بود.
    در سال 1342 در ايام دهه فاطميه مجالسي در سطح شهر مقدس مشهد برپا شد. شهيد ابتدا در منزل آقاي اخوان فاطمي واقع در كوچه عباسقلي خان جنب گرمابه اسلامي منبر مي رفته و در شبهاي 21 و 22 و 23 سال 1342 در مسجد فيل واقع در پايين خيابان منبر داشتند و در آنجا درباره حقوق  زن و انجمن هاي ايالتي و ولايتي و كاپيتولاسيون صحبت مي كردند كه در شب سوم روز 3 شنبه 23 /7 /1342 مامورين شهرباني مسجد را محاصره كردند و قصد بردن شهيد هاشمي نژاد را داشتند . در اين حادثه كه جمعيت منسجم حدود پانزده هزار نفر بوده است تعدادي شهيد ‘  تعدادي مجروح و تعدادي اسير و زنداني شدند و شهيد بزرگوار بازداشت و زنداني و سپس ممنوع الملاقات شدند . رژيم منحوس با تلگراف ابراز تاسف آيت ا... ميلاني ‘ شهيد را به دو ماه زندان قابل خريد محكوم نمود . ضمن اينكه دادستان تقاضاي اعدام  براي ايشان نموده بود . در همان شبها راديو بي بي سي اعلام كرد كه در مشهد حادثه مسجد فيل را كه از نادرترين حوادث مي باشد ‘  شير بچه اي در مشهد بوجود آورده است . بعد از آن شهيد هاشمي نژاد بارها و بارها دستگير و زنداني شدند تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357 كه از زندان آزاد گرديدند و در سنگر دبير كل حزب جمهوري اسلامي مشهد جهت ارتقاي سطح آگاهيهاي اعضا و حزب جوانان خدمات شايسته اي را انجام دادند . سپس وي با راي قاطع مردم استان مازندران به مجلس خبرگان راه يافته و در تصويب قوانين حياتي چون ولايت فقيه بيشترين نقش را  ايفا نمودند . در قضاياي جنگ تحميلي يكي دو نوبت به همراه رهبر معظم انقلاب حضرت آيت ا... خامنه اي به مناطق جنگي رفته و در افشاي خيانتهاي بني صدر ملعون و جبهه متحد ليبرالهاي سلطنت طلب و منافقين سهم بسزايي داشتند.
    اما نقشه ترور شهيد هاشمي نژاد از درون سازمان منافقين طرح ريزي شد و صبح روز هفتم مهر ماه 1360 همزمان با شهادت حضرت جواد الائمه عليه السلام طبق معمول در كلاس درس حضور يافته و ساعت 8 صبح هنگامي كه در حال خروج از حزب بودند در محل درب خروجي حزب جمهوري اسلامي به خيل شهدا پيوست و پيكر پاكش در حرم مطهر حضرت علي بن موسي الرضا (ع) بخاك سپرده شد و سه روز عزاي عمومي در خراسان اعلام گرديد . مدت زندگي شهيد حدود 49 سال و 2 ماه و 2 روز بوده است .

در مورد کتاب پیش رویمان باید بگوییم که این ملد، به علت اینکه به زبان ساده نگارش شده و مخاطب آن هم گروه سنی خاصی است، مطالب آن در فصل های متعدد و با عناوین لطیف و جذاب طبقه بندی شده اند. عناوینی همچون انتظار استاد، زندانی باشخصیت، محاصره کوچه، زیرکی در زندان، ناهار چی بپزم؟ شبی پر اضطراب، همنشین دردهایم، بر بالای تانک و ... که همگی کنجکاوی و اشتیاق خواننده را تحریک می کنند. این روش تدوین هم کشش متن را بیسشتر می کند و هم خستگی و ملال ناشی از اطناب متن را برای این گروه مخاطب تقلیل می دهد. تنها ایرادی که برای این کتاب می توان گرفت همانا نبودن هیچگونه تصویر از شهید و یا اماکن محل زندگی و یا مسجد فیل است. نگارنده در این رابطه کوتاهی کرده است و فقط به تصویر مات روی جلد کتاب از شهید اکتفا نموده است. بخصوص اینکه مصور بودن کتاب برای این گروه سنی و آن هم با وجود اینهمه رسانه و سرگرمی های تصویری در دنیای مدرن، امری است لازم و پر اهمیت.
در انتها مجددا اشاره می شود که کتاب مذکور240 صفحه دارد آخرین مطلب مرتبط آن، کتابنامه شهید سیدعبدالکریم هاشمی نژاد است که در صفحه 231 آمده ست.

 
تعداد بازدید: 3882