بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران

رضا رضایی

راز قدرت یافتن پیروان بهائیت در دوران پهلوی همانا حمایت غرب و حکومت پهلوی از آنها بود که با اهداف سیاسی و اقتصادی و نظامی و فرهنگی انگلیس و امریکا و صهیونیسم هم سویی داشت و اندک اندک نفوذ بهائیان و بهائی دوستان را در مدیریت کلان و میانی و خرد کشور گسترش داد.
در همین روزگار بسیاری از روحانیون، روشنفکران متدین و وطن دوستان با آگاهی از خطر چیرگی بهائیان، به مقابله با آنان پرداختند. برخی به بررسی و نقد آراء و احکام بسنده کردند و عده ای توطئه های پشت پرده سیاست استعماری را افشا کردند و گروهی نیز به مبارزه با ریشه ها و ارکان قدرت بهائیان در صحنه حکومت سیاست و اقتصاد و .. روی آوردند. برآیند جامع و مانع مبارزه با استعمار و حکومت دست نشانده پهلوی و ریزه خواران آن همچون بهائیان، و سر آمد هر سه شیوه مبارزه در این دوران اختصاص به امام خمینی(ره) دارد. همو که پرداختن به اصل او را از فرع و پرداختن به فرعی او را از اصل باز نمی داشت. این ها تنها بخشهایی از مقدمه کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران»  است که به قلم میکائیل جواهری نگارش شده و در سال 1392 توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی منتشر گردید.
کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران»  پژوهشی تاریخی ، سیاسی ، در باره سه فرقه برآمده در تاریخ معاصر ایران یعنی شیخیه ، بابیه و بهائیه است و دارای 770صفحه شامل پیشگفتار، مقدمه و نه فصل است.
دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد تاریخی با چگونگی زندگی و سرنوشت رهبران این فرقه ها و عقاید و آثار آنها آشنا می شوند . این موضوع به ویژه از آن جهت اهمیت دارد که نقش استعمار انگلیس در ایجاد این فرقه ها و کمک به ترویج آنها، بیش از پیش برای مخاطبان آشکار می گردد.
میکائیل جواهری نویسنده کتاب در اثر خود  با دیدی تحلیلی به منشاء یابی فکری سه جریان انحرافی شیخیه ، بابیه و بهائیه  که از لحاظ تاریخی دردوره فتحعلی شاه قاجار به بعد در پی هم آمده اند، پرداخته است.
در این پژوهش تاریخی به عنوان پیش زمینه ظهور فرقه های انحرافی ، جریان خطرناک اخباریگری در فاصله حکومت صفوی تا پایان حکومت زندیه واستفاده مستقیم قدرتهای استعمارگر از این جریان فکری برای ایجاد فرقه های  جدید در ایران کالبد شکافی شده است  .
همچنین  کشف تحرک بی سابقه استعمار در قرن هجدهم و نوزدهم میلادی در خاورمیانه و بالاخص ایران با ساختن فرقه های جدید بمنظور ایجاد انحراف در عقاید شیعه و نابود کردن ساختار نیابت عامه مراجع تقلید و مجتهدان اصولی از مباحث مهم دیگری است که در این کتاب به خوانندگان ارائه شده است.
آشنایی با چگونگی تاثیرپذیری شیخ احمد احسائی  رهبر فرقه شیخیه از افکار خرافی و آمیخته به اوهام و مغالطه و غلوگرایی ، از دیگر مزایای مطالعه این کتاب است. در این رابطه خوانندگان فرهیخته با روش شاگردان احمد احسائی از جمله سید کاظم رشتی در دوری گزیدن از عقلگرایی و بسنده نمودن به برداشت های شخصی از آموزه های دینی بیشتر آشنا می شوند و در می یابند که چگونه فردی به نام علی محمد شیرازی خود را در ابتدا باب حضرت حجت (ع) معرفی کرد اما بعدها پرچمدار ادعای بزرگ شد و عده ای از ساده اندیشان را به انحراف کشاند و با حمایت استعمار انگلیس  در صفوف شیعیان تفرقه ایجاد کرد.
علاوه براین درکتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران» با جوانی کم وسن وسال به نام یحیی نوری آشنا می شویم که به همراه برادرش بابیان را اداره می‌کنند و سپس حسینعلی  نوری با کنار گذاشتن یحیی ادعای جدیدی سر داده و کیش بهائیت را پدید می آورد.
ویژگی مهم دیگر این کتاب ارائه شرحی از رویدادهای تاریخی به صورت یک مجموعه یکپارچه در مقطع مهمی از تاریخ معاصر است که بستر ساز حرکت های انحرافی در دوره قاجار و پهلوی بوده است.  همچنین در این کتاب نشان داده می شود که چگونه بهائی ها توانسته بودند در دوران پهلوی اول و دوم در تمام ارکان حکومت نفوذ کنند .
از مزایای دیگر کتاب توجه خاص به مبارزات حضرت امام خمینی (ره) علیه بهائیان در فاصله سالهای 1323 تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است .
در کتاب بهائیت، خواننده ضمن بررسی زمینه های بروز فرقه های شیخیه، بابیه و بهائیه در عصر قاجار و پیش زمینه های آن مانند ظهور اخباری گری، اوضاع اجتماعی وسیاسی، تکاپوهای استعمار و افکار و عملکرد شاهان قاجار به مطالعه شرح زندگی افرادی همچون شیخ احمد احسایی،علی محمد شیرازی، حسینعلی نوری، عباس و شوقی افندی می پردازد و با مسائلی همچون تشکیل بیت العدل در اسرائیل، جمعیت ادعایی و واقعی بهائیان، استعمار و عاملیت آن در بروز بهائیت، روابط یهودیان وصهیونیسم با بهائیت، وضع بهائیان در دوران پهلوی اول و دوم می پردازد
از جمله مسائلی که در این کتاب مطرح شده و مستقیما با حوزه مطالعاتی 15 خرداد و سالهای آغازین نهضت ارتباط دارند بررسی رجال بهائیان درحکومت پهلوی، واکنش های علما، شخصیت ها، نویسندگان، انجمن ها، نشریات و مردم دربرابر فعالیت های تبلیغی و عملی بابیها و بهائیان و مبارزه امام خمینی (ره) با این گروه است که از مباحث اصلی مطرح شده در کتاب بهائیت قلمداد می گردد. مباحثی که فصول هفتم تا نهم کتاب را به خود منحصر کرده اند و 264 صفحه را در بر می گیرد.
در باب کتاب «بهائیت پاد جنبشِ تجدید حیات ملت ایران»  باید اذعان داشت که دراین اثر مخاطبان فارسی زبان به صورت جامع با اتکاء به اسناد تاریخی با چگونگی زندگی و سرنوشت رهبران این فرقه ها و عقاید و آثار آنها آشنا می شوند . این موضوع به ویژه از آن جهت اهمیت دارد که نقش استعمار انگلیس در ایجاد این فرقه ها و کمک به ترویج آنها، بیش از پیش برای مخاطبان آشکار می گردد.
کتاب با فصل زمانه و زمینه ها آغاز می شود که به شکل گیری بهائیت در دوره قاجار پرداخته است.
در فصل دوم تمرکز قلم بر روی فرقه شیخیه است  و فصل سوم بابی است بر روی بابیت. در فصل چهارم بهائی گری زیر ذره بین قرار می گیرد و فصل پنجم به نقش استعمار یهود در گسترش بهائی گری می پردازد. فصل ششم بهائیان را مقابل حکومت رضاشاه پهلوی قرار می دهد و فصل هفتم وارد روزهای خوش ترکتازی بهائیان در دوره محمدرضا پهلوی می گردد.
فصل هشتم کتاب در کل به واکنش های مردمی و روحانیون و همچنین گروه های مختلف به بهائیت اختصاص یافته که مبارزه با بهائیت در دوران پهلوی دوم، از مباحث مهم این فصل قلمداد می گردد و از صفحات 457 الی 520 به این مهم پرداخته شده است.
از جمله مراجع و روحانیونی که در این کتاب به عنوان پرچم داران مبارزه با بهائیت در دوره پهلوی دوم از آنها یاد شده می توان به آیت الله العظمی حاج آقا حسین طباطبائی بروجردی، آیت الله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی، آیت الله علامه یحیی نوری، آیت الله شیخ جواد فومنی حائری، شهید حجه الاسلام سید عبدالکریم هاشمی نژاد، حجه الاسلام شیخ احمد کافی، آیت الله میرزا جواد آقا تهرانی، آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، شهید آیت الله سید اسدالله مدنی و آیت الله حسین علی منتظری اشاره نمود که شرح مبارزات ایشان در فصل هشتم کتاب آمده است.
در فصل نهم ما اختصاصا مبارزات امام خمینی (ره) با بهائیت را مرور می کنیم که به سه دوره تقسیم شده است:
دوره اول از سال 1332 تا 1340
دوره دوم از سال 1341 تا 1343
دوره سوم از سال 1344 تا 1368
 آنچه در همین تقسیم بندی بر ما آشکار می شود  این است که در سالهای آغازین نهضت، مبازره با بهائیت، جزء موارد پر اهمیت در زندگی و مبارزات امام خمینی (ره) بوده است.
بخش های پایانی کتاب عبارتند از فهرست منابع و مآخذ، 43 سند ساواک و اسناد لانه جاسوسی آمریکا، برگزیده تصاویر و فهرست اعلام که در برگیرنده صفحات 600 تا 683 این اثر هستند

 
تعداد بازدید: 4269