مقالات

بازتاب قیام 15 خرداد در نجف‌آباد

سیدرضا فندرسکی

02 خرداد 1397


به گفته یکی از بازاریان اصفهان به نام حسن حداد، قبل از قیام 15 خرداد 1342 تشکلی به نام «هسته مرکزی» به رهبری آیت‌الله سیدحسین خادمی در اصفهان به وجود آمده بود که در برخی از شهرهای استان از جمله نجف‌آباد شاخه‌هایی ایجاد کرده بود.(1)

بلافاصله بعد از قیام 15 خرداد عده‌ای از اهالی نجف‌آباد با ارسال تلگرافی به شاه مراتب تأثر خود را از دستگیری امام خمینی اعلام کردند.(2) یک روز بعد، بازاریان نجف‌آباد در حمایت از این قیام بازار را بسته و در مسجد بازار اجتماع کردند. تعطیلی بازار و اجتماع بازاریان علیرغم مخالفت‌های مسئولین شهر تا پایان روز بیست‌و‌یکم خرداد ادامه یافت.(3) بازاریان نجف‌آباد عصر این روز از مسجد خارج شده و روز بعد مغازه‌ها را باز کرده و اعلام کردند چنانچه از قم دستور برسد دوباره بازار را تعطیل خواهند کرد.(4)

چهار روز پس از قیام 15 خرداد آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری در تلگرافی به علما و روحانیون نجف‌آباد ضمن ابلاغ خبر سلامتی امام خمینی متذکر شد که وظیفه دینی همگان است که در جهت آزادی ایشان و سایر علما تلاش کنند.(5) چند روز بعد جامعه روحانیت نجف‌آباد در حمایت از امام و علما اعلامیه‌ای صادر کرد که تعدادی از این اعلامیه‌ها در روزهای پایانی خرداد در بازار تهران توزیع گردید.(6)

روز پانزدهم تیر سال 1342 تعداد زیادی از علما و روحانیون نجف‌آباد در تلگرافی به امام خمینی، نسبت به دستگیری ایشان ابراز تأسف کرده و برای ایشان آرزوی موفقیت کردند.(7)

در مرداد سال 1342 هنگامی که علمای مناطق مختلف کشور در حمایت از امام و اعتراض به دستگیری ایشان در تهران اجتماع کرده و اعلامیه تحریم انتخابات دوره بیست‌و‌یکم مجلس را صادر کردند، آیت‌الله حسینعلی منتظری به نمایندگی از روحانیون نجف‌آباد در این اجتماع حضور داشت.(8)

در سیزدهم مهر سال 1342 قسمت اعظم بازار نجف‌آباد تعطیل شد. فعالیت روحانیت انقلابی شهر در این ایام زیر نظر آیت‌الله منتظری انجام می‌شد، اما ساواک در این مقطع دستگیری وی را به صلاح نمی‌دانست.(9)

پس از آزادی امام خمینی در فروردین سال 1343 عده‌ای از مردم نجف‌آباد به منظور ملاقات با ایشان به قم سفر کردند. در اوایل اردیبهشت یکی از اهالی نجف‌آباد به نام حسین شایگان که داروساز بود به جرم در اختیار داشتن نواری که احتمالاً نوار سخنرانی امام بود، دستگیر و به تهران اعزام شد.(10)

پی‌نوشت‌ها:

1) یاران امام به روایت اسناد ساواک. مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. جلد 19. 1380. ص 19

2) قیام 15 خرداد به روایت اسناد. مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. جلد 7. 1382. ص 90

3) همان. ص 113

4) همان. ص 115

5) همان. ج 3. 1378. ص141

6) همان. ص 286

7) دوانی، علی. نهضت روحانیون ایران. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. چاپ سوم. 1394. ص 455

8) قیام 15 خرداد به روایت اسناد. جلد4. 1380. ص 74

9) یاران امام به روایت اسناد ساواک. جلد 19. ص 40

10) قیام 15 خرداد به روایت اسناد. جلد5. 1382. ص 334



 
تعداد بازدید: 2650



آرشیو مقالات

نظر شما

 
نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی:

جدیدترین مطالب

پربازدیدها

© تمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد 1342 محفوظ است.