نگرانی حکومت پهلوی از اجتماع مراجع و علما در تهران

جعفر گلشن روغنی

03 تير 1397

در پی واقعه 15خرداد 1342 و زندانی شدن امام خمینی در زندان قصر و عده‌ای دیگر از علما و روحانیون، چند تن از مراجع تقلید و علمای قم و سایر شهرها به تهران آمدند تا در نتیجه همفکری با یکدیگر، موجبات آزادی امام خمینی و دیگر روحانیون را فراهم آورند. این فعالیت و تلاش علما از چشم مأموران ساواک پوشیده نماند، آنگونه که سرتیپ مولوی، رئیس ساواک تهران طی نامه‌ای به رئیس کل ساواک در 3 تیرماه 1342، با موضوع «تصمیم کلی علما و روحانیون در تهران» بدان پرداخت و از اقدامات آنها گزارش داد. به نوشته او در نتیجه ورود آیت‌الله مرعشی نجفی از قم به تهران و سکونت در منزل آیت‌الله سیداحمد خوانساری و نیز اقامت آیت‌الله شریعتمداری در حضرت عبدالعظیم(ع) و احتمال ورود دیگر علما و مراجع از سایر شهرها به تهران در روزهای بعد، «علاوه بر این‌که روحیه افراد طرفدار خود را تقویت نموده‌اند، این شایعات را به وجود آورده که برنامه علما این است که به ترتیب از نقاط مختلف ایران، به تهران عزیمت نموده و در منازل روحانیون تهران اقامت نمایند. پس از آنکه اکثریت قابل ملاحظه تشکیل دادند، اعلامیه‌ای به چاپ برسانند که به امضاء عموم آنها برسد و در این اعلامیه از دولت بخواهند که روحانیون و وعاظ زندانی باید آزاد شوند و اگر دولت ترتیب اثر نداد به تدریج و غیر محسوس در حضرت عبدالعظیم و اطراف شریعتمداری تجمع نموده و متحصن شوند و برای این که منظور غایی و نهایی آنها معلوم نشود، فعلاً شایع ساخته‌اند که به منظور ملاقات با اعلیحضرت همایونی به تهران آمده‌اند یا این‌که از دست مریدان خود که به آنها مراجعه می‌کنند و مزاحمت فراهم می‌آورند مجبور شده‌اند به تهران حرکت کنند». در ادامه او هشدار می‌دهد که «اگر به آنها مجال زیاد داده شود که با مردم تماس بگیرند و دید و بازدید کنند و به بهانه این‌که می‌خواهند موجبات نزدیکی با دولت را فراهم آورند، مدت توقف خود را در تهران طولانی نمایند، بدون شک در سنگرهای مخفی خود مجهز خواهند شد. بنابراین اصلح است که هرچه‌ زودتر تصمیم قطعی آنها برای ملاقات یا اقدامات دیگر روشن شود».

*قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، ج3(زندان)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378ش،  ص337 و 338.

 
تعداد بازدید: 1215