زهرا رنجبر کرمانی
30 شهريور 1400
ساواک در گزارشی با موضوع «تعطیل روزهای جمعه» در تاریخ 30 /6 /43 مینویسد:
«طبق اطلاع عدهای از کسبه بازار و خیابانهای تهران به شهرستان قم مسافرت کرده و از آیتالله خمینی پیرامون تعطیل اجباری روزهای جمعه پرسش کردهاند. آیتالله خمینی گفته است[1] در شرع اسلام هیچگونه اجباری برای تعطیل کسب افراد در روزهای جمعه وجود ندارد و اگر کسی برای امرار معاش خانواده خود تعطیل را بر خود حرام میکند کار خیری انجام داده و در اینصورت از نظر شرع اسلام مجبور کردن مردم به تعطیل کسب حرام است.
آیتالله خمینی اضافه کرده سینما را که موجب اشاعه فساد است در روزهای جمعه آزاد گذاشتهاند ولی واکسی و بقال و کسبه خورده پا را مجبور میکنند در روز جمعه تعطیل کنند.
نظریه مأمور: افکار عمومی مردم عقیده دارند که تعطیل جمعه باید اختیاری باشد تا هر کس مایل است کار کند و هر کس مایل نیست و علاقه به گردش دارد دنبال تفریح برود.»[2]
گفتنی است مقامات کشور تعطیلی روز جمعه را بنا بر خواسته اصناف تهران عنوان میکردند. روزنامه اطلاعات در همین رابطه در خبری به تاریخ 19 شهریور 1343 نوشت:
«صبح امروز دکتر شادمان، شهردار تهران، طی مصاحبهای اطلاعاتی پیرامون اقدامات شهرداری در مورد آسفالت خیابانها، احداث پارکها، توسعه معابر، پرداخت سفته مقاطعهکاران و تعطیل جمعه اصناف در اختیار نمایندگان جراید قرار داد و اعلام کرد که تعطیل جمعه خواسته خود اصناف و پیشهوران تهران است. اصناف خود این طرح را آغاز و خودشان نیز آن را اجرا کردهاند.
وی گفت: اکثریت یعنی از 95 درصد پیشهوران این کار را تأیید میکنند و آنها در حضور وزیر کشور و معاونان وزارتخانهها و خود من در کنگره اصناف که در روزنامه «اطلاعات» تشکیل شد این مطلب را خواستند و اجرا کردند و شهرداری به موجب آییننامه صنفی در صورتی که اصناف تقاضا کنند افرادی را که از مقررات و تصمیمات عمومی تبعیت ننمایند به دادگاه میفرستد. اعضای دادگاهها نیز که قضات دادگستری هستند به موجب همان قدرت صنفی با متخلفین عمل میکنند.»[3]!
پینوشتها:
[1]. در صحیفه امام سخنی از ایشان در این خصوص در شهریور 1343 برای نقل مستقیم یافت نشد.
[2]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6، تهران، وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1382، ص 352.
[3]. اطلاعات، س 39، پنجشنبه 19 شهریور 1343، ش 11484.
تعداد بازدید: 901