نهضت امام خمینی
مهاجرت علمای سراسر کشور به تهران با هدف آزادی امام خمینی
زهرا رنجبر کرمانی
09 تير 1400
منبع تصویر: پرتال جامع امام خمینی
سرکوب قیام 15 خرداد توسط حکومت پهلوی، آمار بالای خانواده شهدا و زندانیان، جو ارعاب و ترس و استمرار دستگیری‌ها که مطابق اسناد تا تاریخ 9 /4 /42 به 383 نفر رسیده بود، خشم و عصبانیت و نفرت مردم از حکومت، ترس و ناراحتی مردم از به خطر افتادن سلامتی و جان امام خمینی و فشار ناشی از آن از سوی مردم بر روحانیت به خصوص به مراجع عظام برای آزادی امام خمینی و متقابلاً احساس ادای تکلیف روحانیت و مراجع عظام و در نهایت تأثیر منفی تبلیغات دروغین به نفع حکومت پهلوی و انقلاب سفید، فضای سیاسی، اجتماعی و مذهبی جامعه را به گونه‌ای متشنج و غیر قابل اطمینان کرده بود که نه تنها هر لحظه بر عصبیت مردم می‌افزود بلکه ضرورت مهاجرت علما و مراجع به عنوان اعتراض علیه سلطنت را یک‌بار دیگر پس از دوره مشروطه ایجاد کرد.[1]
در همین رابطه ساواک در گزارشی با موضوع «کنفرانس علماء» به تاریخ 9 /4 /1342 می‌نویسد:
«چند نفر از اعضاء حزب زحمتکشان[2] از قبیل حسینى لباس دوخته فروش، یوسفى، آینه‌چى، توسلى (عضو روزنامه نداى حق) ابراهیم آقا رشتى، بنى هاشمى از بازاریان می‌گفتند روز یکشنبه 9 /4 /42 آیت‌الله میلانى از مشهد به تهران خواهند آمد. علت ورود نامبرده تشکیل کنفرانس علماء تهران و شهرستان‌ها در تهران است و همچنین قرار است آیت‌الله نجفى مرعشى، شریعتمدارى، میلانى و چند نفر دیگر در آن شرکت نمایند. علماء شهرستان‌ها قبل از اربعین به تهران وارد می‌شوند. تصمیماتى که در این کنفرانس اتخاذ می‌شود مربوط به بازداشت آیت‌الله خمینى و سایر علماء و همچنین اعتراض به وقایع روز 15 و 16 خرداد است و نتیجه آن طبق اعلامیه‌اى به امضاء جامعه روحانیون صادر خواهد شد. در اعلامیه نوع اعتصاب عمومى و مدت آن و اظهار نظر علماء ذکر شده و براى اعتصاب جنبه سکوت را داشته و از مردم تقاضا می‌شود که از منازل خود خارج نشوند و حفظ نظم را مراعات کنند. افراد مزبور اضافه کردند با ورود آیت‌الله میلانى، اعضاء جبهه ملى و بعضى از سران آزاد شده جبهه ملى به ملاقات ایشان می‌روند و دستوراتى اخذ خواهند کرد و طالقانى واعظ مترصد است به نحوى با وى ارتباط بگیرد و محل توقف او هنوز معلوم نیست و احتمال می‌رود نزد آیت‌الله خوانسارى که آیت‌الله نجفى مرعشى نیز در منزل ایشان آمده تعیین گردد. محترماً به عرض مدیریت کل می‌رساند در صورت تصویب براى روشن شدن اجتماع علماء در مرکز پیشنهاد نماید که از طریق اداره سوم از ساواک‌ها سئوال شود...»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. سلیمانی، غلامرضا، «مهاجرت سال 1342 علما به تهران و تلاش برای آزادی حضرت امام خمینی»، پانزده خرداد، دوره اول، تابستان و پاییز 1376، ش 26 و 27، ص 191 - 204، ص 195 و 196.
[2]. حزب زحمتکشان یکی از احزاب تشکیل دهنده جبهه ملی بود که در اردیبهشت 1330 توسط مظفر بقایی (نماینده تهران در مجلس شانزدهم) و خلیل ملکی تأسیس گردید، (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 7، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1387، ص 88 و 89).
[3]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 3، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ، 1378، ص 379.
تعداد بازدید: 1066
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
