زهرا رنجبر کرمانی
07 آبان 1400
ساواک در گزارشی با موضوع «اداره اطلاعات سفارت آمریکا» به تاریخ 7 آبان 42 مینویسد:
«مسئولین اداره اطلاعات سفارت آمریکا در تهران اخیراً هیأتی را مأمور تهیه صورت و لیست کامل و دقیقی از نشریات کمونیستی که تاکنون به زبان فارسی چه در ایران و چه توسط اداره نشریات خارجی در شوروی منتشر گردیدهاند نمودهاند و با توجه به همین تعدادی که تاکنون تهیه و جمعآوری گردیده است، مسئولین اداره اطلاعات اظهارنظر نمودهاند که بعد از نشریات کمونیستی در زبانهای روسی و فرانسه و انگلیسی تعداد نشریات کمونیستی در زبان فارسی از تمام السنه مورد تکلم در دنیا بیشتر است و از این جهت زبان فارسی در دنیا در ردیف چهارم قرار دارد...»[1]
مارکسیسم با ادعای یک ایدئولوژی انقلابی و با طرح شعارهای جذاب مانند عدالتخواهی، مبارزه با امپریالیسم و نفی ارزشهای دینی توانست در فضای خلاء ایدئولوژیک در دهههای 40 و 50 در بین نسل جوان دانشگاهی با تبلیغات گسترده نفوذ کرده، با طرح آرمانهای مبارزه انقلابی با استبداد و امپریالیسم جهانی، دفاع از کارگران و زحمتکشان و بیان مشکلات اقتصادی، طبقه کارگر و دانشجو را به خود جذب کند. میتوان گفت گفتمان رایج در محافل روشنفکری دهههای 40 و 50 حول محور دفاع یا رد مارکسیسم بود. انعکاس افکار مارکسیستی در مبانی نظری جریانهای روشنفکری دانشجویی چریکی مانند مجاهدین خلق و چریکهای فدایی خلق در این دوره به خوبی قابل مشاهده است.[2]
پینوشتها:
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 4، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1380، ص 183
[2]. ساداتی نژاد، سیدمهدی، «واکاوی فضای سیاسی - اجتماعی ایران در دوران زندگی استاد شهید مرتضی مطهری»، فصلنامه سیاست، تابستان 1392، ش 26، ص 23 - 48.
تعداد بازدید: 843