حکومت استبدادی در غیاب مجلس

زهرا رنجبر کرمانی

17 آبان 1400

روزنامه اطلاعات در شماره روز 17 آبان 1340 در خبری می‌نویسد:

«از ساعت هفت بعدازظهر دیروز به مناسبت چهل‌وچهارمین سال انقلاب اکتبر در محل سفارت شوروی در تهران جشن باشکوهی برگزار شد. علی امینی [نخست‌وزیر وقت]در حاشیه این مراسم در گفت‌وگو با خبرنگاران پیرامون انتخابات گفت: «من بارها گفته‌ام تا اتمسفر و محیط سالمی برای انتخابات به وجود نیاید انتخابات را انجام نخواهم داد، به‌وجود آمدن این محیط سالم نیز بسته به کمک آقایان است که مردم را آماده کنند. بدترین نوع انتخابات آن است که با تقلب و تزویر آمیخته باشد و بعد هم اشخاص بدنامی را از صندوق‌ها بیرون بیاورند. خوب آدم وقتی که خواست تقلب بکند و صندوق بسازد دیگر چرا آدم‌های غیرموجه را وکیل کند که دو کار بد کرده باشد.»![1]

گفتنی است علی امینی در 18 اردیبهشت 1340 کابینه خود را تشکیل داده، جانشین شریف امامی شد. در 19 اردیبهشت شاه به درخواست وی فرمان انحلال مجلس بیستم را که دو ماه‌ونیم پیش افتتاح شده، امینی انتخابات آن را مخدوش و غیرآزاد می‌دانست صادر کرد. امینی قصد داشت برنامه اصلاحات اجتماعی مورد نظر را از طریق صدور فرامین و تصویب‌نامه اجرا کند چرا که معتقد بود با حضور محافظه‌کاران و مالکان عمده در مجلس، تصویب لوایح مربوط به برنامه اصلاحات ارضی با مشکل مواجه خواهد شد. این شیوه کارِ قوه مجریه اما با اصول دموکراسی منافات داشته، مغایر وعده‌هایی بود که امینی در اولین سخنرانی خود پس از به قدرت رسیدن به مردم داده و دولت‌های گذشته را به دلیل سلب آزادی‌های مطرح در قانون اساسی ملامت کرده بود. شیوه حکومت بدون مجلس از طریق صدور فرامین و تصویب‌نامه زیان بزرگتری داشت و آن هموار کردن رژیم دیکتاتوری خشنی بود که 17 سال دیگر به ملت ایران تحمیل شد.[2] انتخابات مجلس بیست‌ویکم سرانجام در 26 شهریور 1342 و در دولت اسدالله علم برگزار شد اما به دلیل جو خفقان حاکم بر کشور پس از قیام 15 خرداد از سوی مراجع دینی تحریم گردید.[3]

پی‌نوشت‌ها:

 
تعداد بازدید: 750