زهرا رنجبر کرمانی
23 آبان 1400
در تاریخ 23 /8 /1342 ساواک در گزارشی با موضوع «اظهار نظر طبقات مختلف مردم درباره اعدام طیب [حاج رضایی] و حاج اسماعیل [رضایی]» در خصوص دیدگاه سراپا خشم و بغض منتسبین به حزب توده نسبت به نهضت امام خمینی و حامیان آن مینویسد:
«... این افراد [منتسبین به حزب توده] اظهار نمودهاند که اعدام نامبردگان کار بسیار شایستهای بود و این کار یکی از اعمال بسیار خوب شاه میباشد که دست مفتخورها را کوتاه کرده، هرگاه چند نفر دیگر از این مفتخورها و افراد روحانینما که کاری جز اخلال ندارند کوتاه نماید، ایران را صد سال رو به جلو برده و ما حاضریم هرگاه این رویه شاه مملکت باشد، تا پای جان برای پشتیبانی از او ایستادگی کنیم. اکنون بعد از مدتها کشت و کشتار در این مملکت و ریختهشدن خون یک عده بیگناه، شاه متوجه شده که چه راهی را باید در پیش بگیرد که بیشتر بتواند پیشرفت نماید و با این کارِ خود تعداد زیادی از روشنفکران جامعه را نیز با خود همراه کرده است. ما خیلی از این موضوع خوشحال هستیم که در پوست خود نمیگنجیم و این کار بسیار خوبی است که باید یک مشت علف هرزه از بین برود تا سایر گلها و گیاهان از بین نروند....»!![1]
گفتنی است در برههای که اعتراضات مردم و روحانیون به قیام 15 خرداد منجر شد، سازمان حزب توده زیر نظارت کامل ساواک قرار داشت.[2] حزب مدتها قبل از آن از صحنه مبارزه با حکومت شاه کنار رفته، تشکیلات خود را به خارج از کشور منتقل کرده، درگیر اختلافات درونی بود. سیاست حزب در قبال شاه تابعی از مواضع مسکو یعنی حفظ روابط با شاه برای از دست ندادن موقعیتهای اقتصادی در ایران بود.[3] از اینرو هنگامی که در جریان قیام 15 خرداد شوروی رویهای مخالف نهضت اسلامی و در حمایت از شاه در پیش گرفت و این قیام را تظاهرات ضد دولتیِ محافل ارتجاعی علیه جریان اصلاحات دانست،[4] حزب نیز این حرکت را با عنوان «حرکت فئودالها و روحانیون مرتجع و مخالف اصلاحات» محکوم نمود.[5]
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 4، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1380، ص 217.
[2]. جمعی از پژوهشگران،، حزب توده از شکلگیری تا فروپاشی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1387، ص 151.
[3]. کشاورز شکری، عباس و احسان فرهادی، «بسیج منابع در انقلاب اسلامی»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، زمستان 1390، س 1، ش 1، ص 79 – 108.
[4]. نامدار، مظفر، «15 خرداد سرآغاز افول تمثال پادشاهی در ایران»، پانزده خرداد، بهار 1386، ش 11، ص 15 – 85.
[5]. کشاورز شکری، همان، ص 92.
تعداد بازدید: 783