04 ارديبهشت 1401
«تهرانمصور» در شماره روز 4 اردیبهشت 1343 نوشت:
«... طبق یک آمار فقط در فروردین ماه امسال یازده مجله اروپایی و سه مجله آمریکایی عکسها و رپرتاژهایی از ولیعهد ایران در میلیونها نسخه منتشر کردهاند از جمله مطالبی که در این مجلات به چشم میخورد این است که والاحضرت رضا، ولیعهد ایران، اغلب روزها به اتفاق پدر تاجدار خود از کاخ اختصاصی به کاخ مرمر میروند و در باغ کاخ به گردش و بازی میپردازند و پس از یکی دو ساعت توقف به کاخ اختصاصی باز میگردند و جالب آنکه در این روزها، اغلب فاصله بین دو کاخ را که در نزدیکی هم قرار دارند، پیاده میپیمایند ...»![1]
آنچه زندگی ولیعهد خردسال ایران را درخور تهیه عکس و گزارش میکرد، رفاه خیره کنندهای بود که میتوانست به شرط تقسیم عادلانه ثروت کمابیش سهم تکتک کودکان ایران باشد،[2] خاندان پهلوی اما برای به یغما بردن ثروت ملت اشتهای سیریناپذیری داشت. هر یک از افراد این خاندان صاحب املاک وسیع و مساحت املاک سلطنتی قریب 280 هزار هکتار بود که فقط برای مساحی و نقشهبرداری آن مبالغ کلانی هزینه شد.[3] بنیاد پهلوی[4] اداره بخش اعظم داراییهای ثابت محمدرضا شاه و 64 تن از اعضای خانواده سلطنتی را که بسیاری از آنان کمیسیونهای پرسودی بابت حضور در هیئت مدیره شرکتهای مختلف دریافت میکردند، بر عهده داشت، به علاوه مبالغ قابل توجهی از درآمدهای سالانه نفتی را دریافت میکرد، به طوری که دارایی آن در سالهای اوج فعالیت به بیش از 3 میلیارد دلار همراه با سهامداری در 207 شرکت فعال در زمینه معدن، ساخت و ساز، خودروسازی، صنایع فلزی، کشت و صنعت، صنایع غذایی، بانکداری، بیمه و گردشگری رسید. بنیاد همچنین در شرکتهای بینالمللی از جمله کروپ آلمان و جنرال الکتریک سهامدار بود. در این میان مجموع اوراق سهامی شخص شاه بیش از یک میلیارد دلار برآورد شده است. به باور برخی صاحبنظران بنیاد پهلوی اختاپوس غولپیکری بود که تقریباً بر همه حوزههای اقتصادی پنجه انداخته بود.[5]
پینوشتها:
[1]. تهران مصور، 4 اردیبهشت 1343، ص 2.
[2]. ولیعهد سه ساله ایران در حالی در کاخ اختصاصی میزیست که در چهارمین جلسه سمینار مسائل اجتماعی تهران در اردیبهشت 1341 اعلام شد: «در قسمتهایی از بازار [تهران] تراکم جمعیت فوقالعاده است، مثلاً در کوچه سرپولک که کوچه انواری نامیده میشود، در پلاک ۱۰۳ چهل و دو خانوار مرکب از ۲۰۷ نفر زندگی میکنند یا در کوچه گذرباشی پلاک ۳۷ که این خانه وسعت آن حدود ۱۰۰ متر است ۱۳ خانوار مرکب از 164 نفر زندگی میکنند و در روی بام حمامی 143 نفر شبها سکونت مینمایند.» (روزنامه اطلاعات، س 36، چهارشنبه 5 اردیبهشت 1341، ش 10784).
[3]. بیات، عزیزالله، تاریخ تطبیقی ایران با کشورهای جهان: از ماد تا انقراض سلسله پهلوی، ج 1، تهران، امیرکبیر، 1384، ص 595 – 596.
[4]. بنیاد پهلوی در سال 1337 به شکل یک بنیاد خیریه معاف از مالیات با هدف سرپرستی، اداره و نظارت بر املاک رضاشاه تأسیس شده بود (آبراهامیان، یرواند، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمدابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی، 1389، ص 233).
[5]. آبراهامیان، همان، ص 233 – 234.
تعداد بازدید: 1053