تقیدات مذهبی محمدرضا پهلوی!

12 ارديبهشت 1401

روزنامه اطلاعات در شماره روز 12 اردیبهشت 1343 می‌نویسد:

«ساعت 8:30 دقیقه آقایان «علما و روحانیون» به حضور ملوکانه[!] شرفیاب شدند و عید غدیر را از «طرف جامعه تشیع» تبریک عرض کردند. شاهنشاه در پاسخ به اظهار تبریک متقابل گفت: توجه به مبدأ و معنویات همواره اساس زندگی شخصی من بوده و همیشه خواستار سعادت عموم مسلمانان به‌خصوص ملت شیعه ایران بوده و هستم.»![1]

گفتنی است محمدرضا پهلوی بر خلاف پدرش به مبارزه رو در رو با دین و مذهب برنخاسته، در دهه‌های 20 و 30 در مواجهه با تهدیداتی که از سوی حزب توده و حامیان دکتر مصدق متوجه وی بود سعی می‌کرد خود را فردی مذهبی نشان دهد. وی در صدد بود از مذهب و سنت به عنوان یکی از منابع مشروعیت بخش به سلطنت بهره ببرد. هر چند از اوایل دهه 40 با تقویت سیاست نوسازی از اهمیت دین در ایدئولوژی دولت کاسته شد، با وجود این شاه و دستگاه‌های ایدئولوژیک دولت نسبت به جایگاه مشروعیت بخش دین به نظام سلطنت کاملا آگاه بودند. شاه در گفته‌ها و نوشته‌هایش خود را فردی معتقد به مذهب نشان می‌داد که همواره مورد توجه و مرحمت اولیای دین بوده به این واسطه از بیماری، حادثه و سوءقصد نجات یافته است! وی در مراسم عاشورا در مسجد سپهسالار و کاخ گلستان شرکت می‌کرد، هر سالِ نو به زیارت مشهد مقدس می‌رفت، دوبار به زیارت خانه کعبه رفت، به انتشار قرآن مجید همت می‌گماشت و مراسم سلام رسمی در روزهای عید فطر، قربان، غدیر و مبعث برگزار می‌کرد. با افزایش قدرت و تمرکز همه اختیارات در دست شاه، وی خود را موجودی برگزیده خواند که توسط خدا برای انجام رسالت نجات کشور انتخاب شده است! وی ادعا می‌کرد شخص وی و سلطنتش مورد تأیید و حمایت خداوند است و تا زمانی که خداوند مقرر کرده هیچ اتفاقی برای او نخواهد افتاد، حتی مدعی بود از همه افراد به خداوند و ائمه اطهار نزدیک‌تر است! هرچند بخشی از این سخنان آشکارا نشانه توهم قدرت شاه است، وی امیدوار بود که چهره‌ای معنوی و هدایت‌کننده به مردم ارائه دهد و برای خود مقامی ارشادی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و حتی مذهبی ایجاد کند،[2] اما عملکرد وی در بی‌توجهی و نهایتاً سرکوب علما و مراجع اسلام که خیرخواهانه اقدامات خلاف شرع وی را گوشزد می‌کردند چهره واقعی شاه را به همگان نشان می‌داد.

پی‌نوشت‌ها:

 
تعداد بازدید: 1839