20 آبان 1404
روزنامه اطلاعات در 20 آبان 1341 خبری به شرح زیر منتشر کرد:
«ساعت یک بعد از ظهر امروز اسدالله علم نخستوزیر در یک مصاحبه مطبوعاتی که با حضور خبرنگاران جراید داخلی و خارجی در کاخ نخستوزیری تشکیل شده بود اعلام کرد دولت از پیشگاه شاهنشاه تقاضا خواهد کرد[!] فرمان شروع انتخابات را صادر فرمایند».[1]
مجله تهران مصور در این خصوص نوشت:
«... با اعلام شروع انتخابات، پس از هجده ماه دوره فترت، جنبوجوشی در محافل سیاسی مشهود گردید. مسئله انتخابات از بدو زمامداری دکتر امینی «مسئله روز» بود.[2] دکتر امینی در اولین روز زمامداری خود و در لحظاتی که مسئله انحلال پارلمان مهمترین موضوع مورد بحث محافل سیاسی بود، صریحاً شایعات انحلال مجلسین را تکذیب کرد ولی چند روز بعد تقاضای صدور فرمان انحلال مجلسین را از پیشگاه شاهنشاه نمود. از آن پس مسئله انتخابات زمانی در بوته اجمال میماند[3] و گاهی در دستور روز کار دولت قرار میگرفت، ولی دکتر امینی به هیچوجه زیر بار انتخابات نمیرفت و حتی نخستوزیر سابق بارها اعلام کرده بود که با قوانین فعلی، قادر به انجام انتخابات سالم نیست. با وجود این در زمان دولت سابق چندبار اعلام شد که دولت انتخابات را انجام خواهد داد منتهی باید قانون انتخابات را عوض کند. در این زمینه اقداماتی هم بعمل آمد و از آن جمله آئیننامه جدیدی برای انتخابات تنظیم کردند که به موجب آن رأیدهندگان میبایست قبل از رفتن پای صندوق رأی کارت شناسایی دریافت کنند و در حقیقت قرار بود سیستمی شبیه اخذ رأی در آمریکا برقرار شود که پس از مدتها بحث و گفتوگو و صدور تصویبنامه و آئیننامه، اجرای آن غیرعملی تشخیص داده شد. گذشته از این دولت سابق مسئله انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی را پیش کشید و مصمم بود آن را از قوه بالفعل در بیاورد که در این راه نیز توفیقی حاصل نشد. دکتر امینی بارها در نطقهای خویش گفته بود اول باید مردم در انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی شرکت کنند و سرنوشت کارهایشان را به دست بگیرند، بعد به فکر مجلس بیفتند»....
روزی که علم کابینه خود را به حضور شاهنشاه معرفی کرده بود و به اتفاق دو سه نفر از وزرا از کاخ سعدآباد خارج میشد، در پاسخ خبرنگاران در مورد شروع انتخابات گفته بود: «در برنامه دولت انتخابات نیز در ردیف مسائل مهم قرار دارد و بدینترتیب رئیس دولت حاضر در نخستین روز زمامداری خود رسماً اعلام کرد که انتخابات را شروع خواهد کرد منتهی تا مصاحبه اخیر علم «انتخابات» در دستور روز دولت نبود و اجرای برنامه اصلاحات ارضی کماکان هدف اصلی دولت بود.
ناظران سیاسی برای این قسمت از مصاحبه نخستوزیر که گفته بود تا شروع انتخابات کار اصلاحات ارضی در کشور پایان خواهد یافت اهمیت خاصی قائل هستند، مفهوم دیگر گفته نخستوزیر اینست که مجلس آینده تیول مالکان بزرگ نخواهد بود چه با تقسیم اراضی، دیگر رأی زارع و رعیت دربست در اختیار خان و مالک نخواهد بود، با این ترتیب شک نیست که قیافه مجلس آینده با قیافههای دورههای اخیر مجلس به کلی فرق خواهد داشت...».[4]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، یکشنبه 20 آبان 1341، ش 10946، ص 1.
[2]. علی امینی در 18 اردیبهشت 1340 کابینه خود را تشکیل داد. روز 19 اردیبهشت شاه به درخواست او فرمان انحلال مجلس بیستم را که دو ماهونیم پیش افتتاح شده بود صادر کرد. مشکل عمده امینی اداره کشور بدون مجلس بود به این بهانه که با حضور محافظهکاران و مالکان عمده در مجلس، تصویب لوایح مربوط به برنامه اصلاحات ارضی با بنبست روبهرو خواهد شد. وی قصد داشت اصلاحات را از طریق صدور فرمان و تصویبنامه عملی کند. این شیوه کار قوه مجریه با اصول دموکراسی منافات داشت و مغایر وعدههایی بود که امینی در اولین سخنرانی خود پس از رسیدن به نخست وزیری به مردم داده بود. زیان بزرگتر، هموار کردن رژیم دیکتاتوری خشنی بود که به مدت 15 سال دیگر به ملت ایران تحمیل شد. امینی در 27 تیر 1341 مجبور به استعفا و اسدالله علم جایگزین وی شد. (نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیستوپنج ساله ایران، ج 1، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص 174و 176و 194).
[3]. کماهمیت یا کماولویت بود.
[4]. تهران مصور، ش 1002، ص 2.
تعداد بازدید: 25