ادب و هنر
«نخل سبز»
22 آذر 1397
از آن نهضت که در خرداد کردند دگرگون کاخ استبداد کردند
به قم اندر، قیامی شیرمردان علیه روبه شیّاد کردند
سراسر اختناق و خدعه لیکن فری آزادگان فریاد کردند
به ضحّاک زمان جنگ و ستیزه به حکم کاوه‌ی حدّاد کردند
فدا تا سبز ماند نخل اسلام هزاران شاخه‌ی شمشاد کردند
جوانان را خهی در حجله‌ی خون مبارز مادران داماد کردند
گره بر مغز دشمن مشت خود را چو پتک آهن و پولاد کردند
وزیر دزد، چونان شاه شد مات که رسوا ملّت آن، جلاد کردند
به فرمان امام خویش، امّت جدل با منطق بیداد کردند
زهی ایرانیان «صائم» که خود را ز بند بردگی آزاد کردند
بسا شاعر که حرف ذال را دال خلاف شیوه‌ی استاد کردند
***
مشخصات و ویژگی‌ها
سراینده: سیدعلی‌اصغر صائم (صائم کاشانی) متخلص به «صائم»
تاریخ سرودن شعر: سال 1359 در سالگرد قیام 15 خرداد
قالب: قصیده؛ قصیده‌ی مردّف در 11 بیت
قافیه‌ها: خرداد، استبداد، شیّاد،...
ردیف: کردند
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (مفاعیل)
بحر: هزج مسدّس محذوف (مقصور)
توضیح و یادآوری:
این سروده فاقد عنوان شعری بوده است و به جای عنوان، «قیام 15 خرداد به رهبری قائد اعظم حضرت امام خمینی مدّ ظلّه» آورده شده. از معدود اشعار زیبایی است که بعد از پیروزی انقلاب در بزرگداشت قیام خونین 15 خرداد سروده شده است. سراینده در شعر خود اصوات شگفتی و تحسین را نظیر «فری»، «خَهی» و «زهی» فراوان به کار گرفته که حاکی از شادمانی درونی وی به خاطر اطاعت امت از امام است. شایان ذکر است که چون در قدیم و در شعر کهن فارسی دال را با ذال قافیه نمی‌کردند و در اصل واژه‌هایی همچون استاد و بیداد با ذال (استاذ و بیداذ) تلفظ می‌گردیده، سراینده به رسم قدما و با تشبّه به فضلای این عرصه در بیت مقطع عذرخواهی نموده است.
«بسا شاعر که حرف دال را ذال خلافِ شیوه‌ی استاد کردند»
شماره‌ی سند: (آ‌ـ ب ـ26)، 59
یک برگ کاغذ A4 کپی شده از روی نسخه‌ی اصلی، دست‌نویس به خط نستعلیق، در صدر صفحه به خطی درشت‌تر از متن شعر، نوشته شده است: «قیام 15 خرداد به رهبری قائد اعظم حضرت امام خمینی مدّظلّه» و در پایان نام شاعر آمده است. در انتهای صفحه نیز نوشته شده است «نشریه شماره 19»، «اداره ارشاد اسلامی کاشان»
منبع: فیض، مصطفی. چراغ عجم. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382، صص 115 ـ 116.
تعداد بازدید: 2701
آرشیو ادب و هنر
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
