نهضت امام خمینی
استبدادی به بلندای مجلس شورا!
06 خرداد 1404
رادیو پیک ایران[1] در 6 خرداد 1342 مطلبی به شرح زیر منتشر کرد:
«به‌طوری که خبرگزاری آلمان‌غربی اطلاع می‌دهد شاه پس از طفره‌رفتن‌ها، این‌دست و آن‌دست کردن‌ها و بهانه تراشیدن‌ها برای به تأخیرافکندن هرچه بیشتر انتخابات، سرانجام ناگزیر شده‌است وعده تازه‌ای مبنی بر آغاز انتخابات در عرض چند هفته آینده بدهد[2]. این دفعه اول نیست که شاه و نخست‌وزیر او می‌کوشند مردم را با وعده و وعید سرگرم نگاهدارند تا خود در پس پرده به تدارک و تدابیر لازم برای مسلط‌‌شدن بر مجلس دست بزنند. این حقیقتی است که حتی خبرگزاری آلمان‌غربی نیز به آن اشاره کرده، در آنجا که گفته می‌شود اسدالله علم چند بار بنا به ملاحظات داخلی، انجام انتخابات را به تأخیر انداخت ولی گویا این بار محافل مطلع وعده صریح شاه را جدی‌تر تلقی می‌کنند. آن سلسله ملاحظات داخلی که تاکنون سبب عدول مکرر شاه و نخست‌وزیر وی از وعده آغاز انتخابات گردیده است از چه قرار می‌تواند باشد؟
حدس‌زدن درباره این ملاحظات دشوار نیست، این ملاحظات مربوط است به نقشه عمومی و قدیم شاه برای اینکه مانند 3 دوره گذشته، مجلس را همچنان در دست داشته باشد و آن را تبدیل به یک مجلس و شورای سلطنتی و وسیله‌ای برای صورت قانونی‌دادن به قانون‌شکنی‌ها و خیانت‌های خود کند. شاه و معلمین و مشاورین خارجی و داخلی او از مدت‌ها قبل این واقعیت را تشخیص داده و به درستی هم تشخیص داده‌اند که دیگر با توسل به نیروی قهریه تنها نمی‌توان کارها را روبه‌راه کرد و پیش برد. حربه ترور و وحشت که تا همین اواخر حربه منحصر به فرد رژیم علیه مردم بود، دیگر نمی‌تواند وسیله حفظ موقع شاه باشد. مشاورین و معلمین شاه به او خاطرنشان ساخته‌اند که لازم است به موازات حربه ترور و اختناق و بدون اینکه از استعمال این حربه در مواقع ضرورت صرفنظر شود، از طریق برخی رفورم‌های سطحی و نیم‌بند، یک نوع پایگاه اجتماعی به دست آورد تا اینکه رژیم حکومتی کودتا با حفظ مشخصات اصلی خود شاید بتواند در برابر سیل عظیم افکار عمومی پایدارتر بماند. یکی از مواضعی که برای شاه تصرف آن کمال اهمیت را دارد، مجلس شورا است. شاه خود می‌داند که نمی‌تواند مجلس را برای همیشه در حال تعطیل نگه دارد. از طرفی تجربه به وی نشان داده است که مجلس را نمی‌توان همیشه فقط به زور شمشیر در تصرف خود نگه داشت. شاه در وهله اول می‌خواهد در برابر قدرت مطلقه و دیکتاتوری او هیچ رادع و مانعی نباشد و به همین جهت، خصومت او با مجلس شورا درست همانند خصومت سلفش محمدعلیشاه قاجار می‌باشد. شاه اگر بتواند ترجیح می‌دهد که در ایران به سبک زمان خاقان مغفور و آغامحمدخان قاجار سلطنت کند، اما متوجه است که این کار شدنی نیست و خواه و ناخواه باید به آغاز انتخابات و افتتاح مجلس گردن بنهد و چون این را نیک دریافته است، این مشکل را در مقابل خود می‌یابد که در قبال شرایط نوین به چه وسیله مجلسی بوجود آورد که مزاحم او نباشد، بلکه به منزله یک مجلس فاقد رأی و اختیار و مانند یک مجلس و شورای سلطنتی، آلت بی‌اراده‌ای در دست او باشد. ...»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. رادیو پیک ایران ارگان روزانه حزب توده و مرکز آن در بلغارستان بود. (قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 8، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1387، ص 28).
[2]. مجالس شورای ملی و سنا در دولت علی امینی در سال 1340 تعطیل شده بودند. پس از دو سال‌و‌نیم، انتخابات مجلس شورای ملی دوره بیست‌ویکم و چهارم مجلس سنا در 26 شهریور 1342 برگزار و مجالس در مهرماه بازگشایی شدند.
[3]. بولتن خبرگزارى پارس(محرمانه)، ش 53، ص 2.
تعداد بازدید: 56
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
