آیا به راستی روحانیون مخالف اصلاحات ارضی بودند؟

14 آبان 1404

خبرگزاری آسوشیتدپرس در تهران در 14 آبان 1341 مطلبی به شرح زیر منتشر کرد:

«آقای اسدالله علم نخست‌وزیر ایران امروز انتقاد ملاها (رهبران مذهبی) را نسبت به برنامه اصلاحات ارضی دولت رد کرد و اظهار داشت که ما باید پابه‌پای زمان پیش برویم. ظرف 2 هفته اخیر ملاها در میتینگ‌هایی که در مساجد شهر‌های قم و مشهد تشکیل داده بودند، دولت را متهم کردند که برخلاف قانون اساسی حکومت می‌کند.[1] هدفِ مخصوصِ حملاتِ آنها، برنامه اصلاحات ارضی است که به موجب آن بیش از 2 هزار دهقان صاحب زمین شده‌اند.

آقای علم ضمن یک نطق رادیویی اعلام کردند که علیرغم دسیسه‌های مالکان، برنامه اصلاحات ارضی اجرا خواهد شد و مقاومت در مقابل این برنامه منجر به شکست خواهد شد... به مأموران انتظامی دستور داده شده است که اقدامات احتیاطی جهت جلوگیری از ناراحتی‌های احتمالی توسط مخالفان برنامه اصلاحات ارضی به عمل آورند. یک منبع دولتی اخیراً ادعا کرده بود که مالکان به ملاها رشوه داده‌اند تا از دولت انتقاد کنند».![2]

گفتنی است امام خمینی که رهبری روحانیت را در مخالفت با همه‌پرسی لوایح شش‌گانه شاه بر عهده داشت، در پاسخ به کسانی که مشخصاً خواهان موضع‌گیری وی در قبال اصلاحات ارضی بودند، مالکیت مالکان بزرگ را غیرشرعی و آنان را ظالم خواند. از سوی دیگر اقدامات رژیم را نیز نادرست و فاقد وجاهت دانسته، بر اتخاذ راه‌حل‌های اسلامی برای حل مشکل تأکید نمود.[3] امام با نفس اصلاحات ارضی مخالفتی نداشت، انتقادات وی اساساً متوجه روش اجرای آن بود. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در تحلیل این مسئله می‌گوید: «اگر کسی می‌گفت اصلاحات ارضی نه، از آن مفهوم‌گیری می‌شد که به طرفداری از سرمایه‌داران و مالکین بزرگ موضع‌گیری کرده است. این برداشت در واقع درست نبود. معلوم بود که ما با سرمایه‌داران و مالکان بزرگ مخالفیم و راهمان از آنها جداست... به هر حال انتظار شاه این بود که وقتی روحانیت در برابر انقلاب سفید قرار گرفت، مردم آنها را به روستاها راه نمی‌دهند و رابطه روحانیت با پایگاه اصلی خود قطع می‌شود».[4]

پی‌نوشت‌ها:

 
تعداد بازدید: 36