● به گزارش خبرنگار رويتر على امينى در كنفرانس مطبوعاتى با خبرنگاران خارجى مقيم تهران گفت دكتر منوچهر اقبال - نخستوزير پيشين - كه قبلاً بهعنوان سفير ايران در لندن تعيين شده بود، به لندن نخواهد رفت و دولت ايران سفير ديگرى به لندن خواهد فرستاد.
● خبرنگار آسوشيتدپرس، از كنفرانس خبرى نخستوزير گزارش داد كه دكتر امينى با تبسم و اطمينان خاطر گفت كه نبرد وى علیه فساد ادامه دارد و فردا بازداشت عده ديگرى از متهمان به فساد آغاز مىشود. این خبرنگار از قول نخست وزیر افزود كه دولت وى به دكتر محمد مصدق - نخستوزير پيشين ايران - اجازه نخواهد داد كه دهكده خود را در حومه تهران ترك گفته و به تهران بيايد، زيرا ممكن است وى در پايتخت توليد اغتشاش و ناراحتى نمايد.
● خبرنگار يونايتدپرس از قول على امينى اعلام کرد انتخابات قبل از شش ماه ديگر انجام نمىگيرد... دولت در نظر ندارد حزب دولتى تشكيل دهد... جبهه ملى حق ندارد از جريان انتخابات ايراد بگيرد، در دوره مصدق به خاطر همين قانون انتخابات چندين بار انتخابات نقاط مختلفى عقب انداخته شد.
● كميته مركزى حزب توده ايران، امروز در اعلاميه رسمى خود درباره دولت على امينى اظهار نظر كرد که دولت امينى از نوع دولتهاى گذشته است. اين كميته از كليه احزاب، جمعيتها و شخصيتهاى ملى دعوت كرده است كه با حزب توده ايران براى احياى آزاديهاى دموكراتيك، بر چيدن بساط حكومت كودتا و تشكيل حكومت ملى، جبهه واحدى تشكيل دهند.
● روزنامه آتش از اصفهان گزارش داد كه هماكنون در شهر كارگرى اصفهان يك ناراحتى عمومى بين كارگران و كارخانهداران ديده مىشود. صاحبان اكثر كارخانجات اصفهان به علت عدم وجود مواد اوليه و نيز عدم توجهى كه قبل از روى كار آمدن دولت على امينى مىشد، در وضع بحرانى به سر مىبرند و اين وضع هر لحظه شدت پيدا مىكند. اعتصاب كارگران در صورتى كه توجهى به وضع آنها نشود، ممكن است جنبه عمومى پيدا كند.
● صبح امروز پگوف سفیرکبیر شوروی در تهران با عباس آرام دیدار کرد و کمکهای شوروی را به سیلزدگان اخیر کشور که معادل هفت هزار روبل میباشد، اعلام کرد. این کمکها به صورت دارو و کمکهای جنسی دیگر است. پس از این دیدار آرام برای ارائه گزارش به حضور شاه رسید.
● عصر امروز پورهمایون رئیسکل بانک مرکزی به دفتر دبیرخانه سندیکای صنایع فلزی ایران رفت و ضمن دیدار و آشنایی با صاحبان صنایع از نزدیک با مشکلات مال و نیز مقررات بانکی و سایر مسائل اقتصادی و صنعتی صنایعداران آشنا گردید.
● امروز بخشنامهای از نخستوزیری به وزارتخانهها ابلاغ شد که متضمن رعایت صرفهجویی کارمندان در مخارج دولتی است. براساس این دستور نخستوزیر وزرا و کارمندان دولت حق استفاده از وسائل مسافرتی درجه یک را ندارند. اجرای این دستور به حسابداریها ابلاغ گردید.
● یک مقام وزارت بازرگانی امروز به خبرنگاران گفت: مذاکرات بازرگانی بین ایران و پاکستان که در پس از ملاقات وزیران بازرگانی دو کشور مقدمات آن فراهم شده بود. از صبح امروز در وزارت بازرگانی آغاز شد.
● آیتالله میلانی امروز در نامهای به آیتالله خمینی از «مساعی» ایشان «در راه تمشیت مصالح دین و ملت» تقدیر نمود و نسبت به سلامت طلاب صدمه دیده در واقعه فیضیه ابراز نگرانی کرد. در این نامه با اشاره به ضدیت دولت و دستگاه حاکمه با روحانیت آمده است: «حتماً توجه دارید بلکه بهتر میدانید در حال حاضر مصالح دینی و ملی مورد تهدید و تجاوز هیئت حاکمه فاسده و عمال مقامات غیرمسئول قرار میگیرد. عجیب است اگر مسلمانی در چنین شرایط به خود اجازه سکوت داده و در صدد دفاع از کیان اسلام برنیاید.» آیتالله میلانی در نامه خود ضمن محکوم کردن واقعه مدرسه فیضیه و ایجاد خفقان و ترویج فساد در جامعه نوشت: «این ننگ را کجا ببریم که مملکت اسلامی ما را دارند پایگاه اسرائیل و صهیونیست میکنند و نیز افرادی را که با آنها همدستند در رأس کارها قرار میدهند.» میلانی با اشاره به «مراقبت شدیدی» که بر نشریات حاکم است خاطرنشان کرد: «باید به وسیله مبلغین دانشمند و وعاظ محترم مذهبی، در ایام عاشورا و قیام حسینی اذهان مردم مسلمان را روشن کرد و از فلسفه قیام حسینی آگاهشان نمود، حقایق را بیپرده آشکار ساخت [...] این وظیفه جامعه مبلغین مذهبی در ایام عاشورای حسینی است که هر کس جز این عمل کند بر سر سفره حسینی نان و نمک خورده و نمکدان شکسته است.»
● گروهی از روحانیون قم و دیگر شهرستانها امروز در منزل آیتالله خمینی حضور یافته و در رابطه با چگونگی تبلیغات در ایام محرم با ایشان مشورت کردند. یکی از گزارشات این جلسه که بعدها به دست ساواک رسید بر پایه اظهارات یکی از وعاظ قم تنظیم شده بود. ساواک به نقل از این واعظ نوشت که آیتالله خمینی در این دیدار خطاب به وعاظ توصیه کرد که در ایام محرم به هیچوجه از مأمورین انتظامی هراس نداشته باشند «زیرا دولت قادر نیست که برای عزاداری شیعیان محدودیتهایی فراهم کند.» بنا به این گزارش آیتالله خمینی در این رابطه افزودند: «ما تصمیم داریم که اگر در ماه محرم کوچکترین اهانت به جامعه روحانیت فراهم آوردند حکم تکفیر آقای علم نخستوزیر را از طرف خود من و آقایان میلانی و گلپایگانی و حکیم و خوئی از نجف و احیاناً شریعتمداری صادر نماییم و قتل او را واجب بشماریم.»
● اعلامیههای اخیر آیتالله خمینی موضوع بحث محافل مختلف شده بود. اعضاء جبهه ملی نیز از این اعلامیهها ابراز خرسندی میکردند. ساواک تهران در گزارشی که امروز از این واکنشها تنظیم نمود به اظهارات یکی از بازرسین تعلیماتی وزارت فرهنگ «که تمایلات جبهه ملی دارد» تکیه کرد. بنا به گزارش ساواک شخص مزبور میگفت: «خمینی محشر کرده اثر هر یک از اعلامیههای او مساویست با یکسال فعالیت جبهه ملی [...] مثل اینکه پشت خمینی به کوه احد وصل است.»
● نصب تصاویر آیات عظام خمینی و شریعتمداری در مغازههای خوزستان ممنوع شد. رئیس ساواک این استان از «مدیریت کل اداره سوم» ساواک طی نامهای کسب تکلیف کرد که آیا نصب عکس این مراجع «در دکاکین ممنوع میباشد یا خیر؟» در ذیل این نامه پاسخ داده شد: «داشتن عکس شریعتمداری و خمینی جرم نیست لیکن ضمن بررسی با مقامات شهربانی ترتیبی اتخاذ نمایید که نتیجه مقتضی بصاحبان دکاکین تذکر داده شود که از نصب عکس نامبردگان خودداری نمایند.»
● آیتالله طالقانی که در زندان قزلقلعه محبوس بود، بنا به درخواست ساواک به زندان شهربانی (قصر) تحویل داده شد. از سوی دیگر «دکتر سنجابی و دکتر صدیقی» دو تن از سران جبهه ملی از زندان قصر به قزلقلعه انتقال یافتند.
● آیتالله دستغیب امشب نیز پس از نماز مغرب و عشا در مسجد جامع شیراز به منبر رفت. او در این خطابه از وجود فساد و فحشا در جوامع غربی سخن گفت و تذکر داد که در صورت گرایش به این جوامع به مشکلات اخلاقی و اجتماعی آنها دچار خواهیم شد. دستغیب از مردم خواست که با علما همصدا شده و همگام با آنها علیه اقدامات ضددینی دولت قیام کنند.
● رئیسجمهور هند صبح امروز وارد تهران شد. محمدرضا پهلوی با حضور در فرودگاه مهرآباد از او استقبال کرد. علاوه بر شاه، نخستوزیر، چند تن از وزرا، وزیر دربار، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران و برخی دیگر از مقامات رسمی نیز در مراسم استقبال رسمی حاضر بودند. دکتر سرواپالی رادها کریشنان پس از اتمام این خوشآمدگوییها به همراه شاه از فرودگاه خارج و با اتومبیل مخصوص به سمت شهر حرکت کردند. رئیسجمهور هند و محمدرضا شاه تا میدان 24 اسفند سوار بر اتومبیل بوده و در اینجا مرکب خود را به کالسکه سلطنتی تغییر دادند. کریشنان سپس به کاخ گلستان رفت. میهمان جدید شاه امشب در ضیافت شامی که در تالار آیینه کاخ گلستان از طرف محمدرضا پهلوی ترتیب داده شده بود شرکت کرد.
● عصر امروز کنگره سالانه لاینز با حضور شاه و فرح افتتاح شد. محمدرضا پهلوی در نطق افتتاحیه این مراسم با اشاره به شرایط اجتماعی ایران بر لزوم انقلابی چون انقلاب سفید تأکید کرد و در بخشی از سخنرانی خود گفت: «اگر متأسفانه لازم باشد که بگوییم انقلاب بزرگ ما با خون یکعدهای بیگناه یعنی مأمورین دولت و خون یک عدهای افراد بدبخت و گمراه متأسفانه آغشته گشته است، این کاریست که چارهای نیست و خواهد شد. اجتماع ایران در آینده برای عظمت و سربلندی خود از این موانع باید بگذرد.»
●حجتالاسلام محمدتقى فلسفى در تلگرافى به آيتالله خمينى خبر از رفع مانع نسبت به منبر رفتنش داد. در اين تلگراف آمده است: خاطر محترم را مشخص مىدارد كه به فضلالهى از منبر رفتن حقير رفع مانع شد. با تشكر از عواطف مبذوله، طول عمر حضرت آيتاللهرا از خداوند بزرگ خواستارم.
●در همين زمينه، ساواك گزارش فعاليتهاى دوباره فلسفى پس از اجازه مجدد به وى درباره وعظ در منابر را چنين به مبادى ذىربط اعلام كرد: در تاريخ 26/2/43 آقاى محمدرضا صالحى كرمانى از آقاى فلسفى واعظ دعوتى به عمل آورده بود كه به كرمان عزيمت و براى ايام محرم و صفر در آن شهرستان سخنرانى مذهبى بنمايد و به همين جهت به منظور كسب اجازه از حضور تيمسار رياست ساواك نامهاى هم به حضور ايشان تقديم داشته كه پس از موافقت نامبرده به كرمان عزيمت نموده است.
●دكتر محمد مصدق امروز در پاسخ به نامه سازمان دانشجويان جبهه ملى از ناتوانى خود در تشكيل جبهه ملى فراگير خبر داد و نوشت: «اينجانب كه در زندان به سر مىبرم هرگز قادر نيستم يك جبهه ملى تشكيل دهم كه آقايان دانشجويان عزيز و احزاب و دستجات همه با آن متفق باشند و جبهه بتواند از مواقع و موارد به نفع مملكت استفاده كند. اينجانب هيچوقت چنين مسئوليتى را كه قادر به انجام وظيفه نيستم عهدهدار نمىشوم. اكنون چون مىبينم كه نفاق بين دستجات به ضرر ايران تمام مىشود، مىخواهم سعى كنم كه آن را از بين ببرم و قواى ملى همه با هم همكارى كنند.»
●يك منبع كنترل شده امريكايى در گزارشى به رئيس بخش سياسى سفارت امريكا در تهران جزيياتى از نظريات رهبر جبهه ملى و شاپور بختيار ارائه داد و به نقل از يك ايرانى تحصيلكرده و عضو جبهه ملى نوشت: 1ـ اللهيار صالح نامهاى به شوراى مركزى حزب ايران فرستاده رسما از شوراى مركزى حزب ايران استعفا نموده است. صالح اظهار داشته كه وى خيلى خسته، پير و مريض است و تصميم گرفته كه از هر نوع فعاليت سياسى كنار بكشد. حزب ايران قرار بود كه در 23 ارديبهشت جلسه تشكيل دهد تا در مورد استعفاى صالح اقدام نمايد. حزب ايران يك برداشت غيررسمى براى صالح فرستاد كه از او تقاضا نمودند تا در مورد استعفايش تجديدنظر نمايد. ولى حزب ايران انتظار نامهاى ديگر از صالح دارد كه تصميمش به استعفا را مجددا تأييد نمايد. 2ـ شاپور بختيار گفت كه با غير فعال شدن صالح، او در رأس حزب ايران باقى خواهد ماند و آن را به قدرت خواهد رسانيد و به گروهى منظم تبديلش خواهد نمود. بختيار گفت كه او با دكتر مصدق، سمبل جنبش ملىگرايى مخالفت نخواهد نمود ولى تلاش خواهد كرد كه از احمد و برنامه هايش به نفع خود استفاده نمايد. بختيار، مصدق را يك خودپرست بزرگ توصيف نمود كه نمىتواند موافقت نمايد جبهه ملى در دست هر مرد ديگرى به جز خودش سپرده شود. بختيار گفت كه به جز بركنارى رهبرى محافظهكار جبهه، ملى، هيچ اقدامى در مورد پيشنهادهاى اخير مصدق تحقق نيافته است. بنابراين، اين به عهده رهبران جوانتر جبهه ملى است كه رهبرى را در تجديد سازمان جبهه ملى به دست گيرند. البته با احترام گذاشتن به مصدق به عنوان تشريفات، بختيار گفت كه وى از اشخاصى مثل داريوش فروهر استفاده خواهد نمود ولى آنها كنترل جنبش ملىگرايى را به عهده نخواهند گرفت. 3ـ بختيار گفت كه روابط جبهه ملى با جبهه مذهبى بهتر از رابطهاش با ارتش است، ولى اگر جبهه ملى مىتوانست رهبرى و سازمانى خوب بيابد، افسران جوانى كه از دولت ناراضى هستند با ملىگراها همراه خواهند شد. او گفت كه جبهه ملى ارتباطى با نهضت آزادى ايران و رهبران مذهبى از طريق آيتالله زنجانى دارد. در حال حاضر جبهه ملى در نظر دارد از زنجانى به عنوان يك ميانجى نيروهاى ملىگرا استفاده نمايد. محاكمه نهضت آزادى به تعويق افتاده است چون كه دولت مىخواهد رهبران نهضت آزادى در طول محرم در زندان باشند.
● ساواك تهران در اطلاعيهاى اعلام كرد كه از طرف حزب نيروى سوم اعلاميهاى پيرامون سالروز 15 خرداد تهيه شده قرار است وسيله عباس عاقلىزاده به تعداد پانصد برگ تكثير و توزيع شود. چون مفاد اعلاميه خلاف مصالح عمومى كشور و در تنقيد از هيئت حاكمه و طرفدارى و تاييد از اقدامات روحانيون بود لذا به ساواك تهران اعلام شد كه از تكثير و توزيع آن جلوگيرى به عمل آيد. ضمنا همان روز چگونگى توزيع قريبالوقوع اعلاميه مورد بحث در بولتن اخبار روز درج گرديد و نظر داده شد جهت تعقيب عاملين و جلوگيرى از تكثير و توزيع اعلاميه مورد بحث اقدامات لازم معمول گرديده است.
● ساواك اصفهان نيز در گزارشى براى اداره كل سوم ساواك نوشت: بعد از وقايع پانزدهم خرداد ماه 42، هواخواهان نهضت آزادى و افراد حزب زحمتكشان اصفهان به منظور نفوذ در بين طبقات مردم و بهرهبردارى از آن خود را به روحانيون افراطى نزديك [كرده] در جهت موافق عقايد آنان شروع به فعاليت نمودند. چون هواخواهان نهضت آزادى در بعضى امور، افكارشان با روحانيون وفق مىداد توانستند تا حدودى نظر آنها را جلب و در جلسات مختلف اسلامى از قبيل انجمن اسلامى دانشآموزان و دانشجويان اصفهان و بعضى از هيئتهاى مختلف مذهبى كه اغلب تجار و اصناف بازار در آنها شركت داشتند، نفوذ نمايند ولى با اقدامات قبلى از اعمال آنها جلوگيرى به عمل آمد. ضمنا افراد حزب زحمتكشان با اينكه فعاليتهايى كردهاند تا بتوانند نظر روحانيون را آن طورى كه بايد و شايد به خود جلب كنند، موفقيتى به دست نياورده به طور جداگانه به پشتيبانى از روحانيون انتقاداتى مىنمايند و به طور كلى مىتوان گفت فعاليت اين دو دسته پس از مراجعت آيتالله خمينى به قم تا حدودى تخفيف يافته با رسيدن ايام امتحانات، جلسات انجمنهاى اسلامى مذكور هم فعاليتى ندارند و چنانچه بخواهند عملى انجام دهند، با اخذ دستورات قبلى كه از قم يا تهران برسد، اقدام مىنمايند.
● رؤساى دفاتر اطلاعات ايران در خارج پيشازظهر امروز با شاه در كاخ مرمر ديدار كردند. شاه در سخنانى ضمن تمجيد از تلاشهاى آنان گفت: بايد بدانيد كه منظور ما فقط دفاع از حقيقت است و هدفى غير از اظهار حقيقت نداريم. در صورتى كه سايرين شايد به وسيله دستگاههاى خود فقط منظورشان كتمان حقيقت است و ايجاد آشوب و قتل و كشت و كشتار و در واقع فراهم كردن وسايل يك سياست جديد امپرياليستى و استعمارى است و البته براى اين كار سالى 125 ميليون ليره خرج دستگاه تبليغاتى خود مىكنند. شاه درباره منعكس كردن هدفهاى انقلاب در جهان خارج گفت: انقلاب ما، انقلاب يك طبقه نيست. انقلاب ملى و اجتماعى است كه به دست اكثريت مردم صورت گرفته است. بعضى انقلاباتى كه در بعضى نقاط دنيا انجام شده به دست طبقه به خصوصى بود كه جنبه ضديت طبقاتى داشته در بعضى مواقع جنبه انتقامجويى داشته است ولى انقلاب ما، انقلاب محبت، عشق و علاقه و دوستى برداشتن فواصل و نزديك كردن قلوب به يكديگر است.
● روزنامه مرد مبارز خبرى از پىگيرى مخفيانه بهاى اجناس توسط محمدرضا پهلوى منتشر كرد و نوشت: شاه بيش از هر فرد مسئول به امور جزيى و كلى مملكت حتما از نرخ اجناس و خواربار مطلع و آشناست.
اين روزنامه مىافزايد: شاه يكى از درباريان را مأمور مىكند تا از چند نقطه شهر اقدام به خريد روغن، برنج، ميوه و ترهبار به ميدان يك سير و يك من بنمايد و وقتى شاه از نتايج خريدها و بالا بودن قيمتهاى اجناس مطلع مىشود در يكى از مراسم رسمى كه وزير كشور و شهردار در آن حضور داشتند، صريحا عدم رضايت خود را از گران بودن اجناس مورد نياز مردم اعلام مىدارد و امر مىكند كه بايد هرچه زودتر در اين زمينه فكر عاجلى بنمايند.
● جوليوس هومز، سفير امريكا در تهران، امروز كتابخانه «جان، اف. كندى» را در تبريز افتتاح كرد. به گزارش روزنامه اطلاعات، سفير امريكا در اين مراسم با اشاره به گذشت شش ماه از قتل كندى وى را از جمله ستايشكنندگان اصلاحات شاه در ايران خواند و به بيان ويژگيهاى شهر تبريز در تاريخ پرداخت.
هومز سپس به شعار «جوانان مىخواهند بدانند» كه در امريكا به صورت يك شعار ملى در آمده اشاره كرد و گفت: طرح سپاه دانش نشان از وقوف كامل شاه به اين نكته دارد. اين طرح جزء حياتى و اساسى انقلاب سفيد است و جوانان تحصيلكرده را به كمك هموطنانشان در روستا دعوت مىكند. زيرا در مناطق روستايى نيز «جوانان مىخواهند بدانند» و ذوق و عطش دانشاندوزى دارند.
●مديرعامل بانك اصناف امروز اعلام كرد كه داوطلبان واگذارى خانههاى بانك اصناف بايد بيست هزار تومان بپردازند و تا صد ماه نيز ماهيانه 360 تومان بابت اقساط بدهند تا خانهاى به مساحت 320 متر در قلهك دريافت كنند. به گفته تيمسار ضرغام، خانهها به محض وصول تقاضا در عرض شش ماه به متقاضيان تحويل داده خواهد شد و تعداد تقاضا نيز هر اندازه كه زياد باشد، در اجراى نقشه مزبور اشكالى به وجود نخواهد آورد.
●شش نماينده مجلس شورا كه به زيارت خانه خدا نايل شدهاند طرحى به نخست وزير ارائه دادهاند كه طى آن براى رفاه و آسايش زائران خانه خدا، تشكيلات مجهزى تأسيس شود. براساس اين طرح، سازمان دائمى حج در نخستوزيرى و زير نظر نخستوزير تشكيل خواهد شد كه شورايى مركب از نمايندگان مجلس سنا و شورا، دولت و تجار و علما و اميراى جهانى سالها پيش و شمارى از افراد صاحبنظر آن را اداره خواهد كرد. اين سازمان امور حمل و نقل، مسكن و بهداشت زائران را به عهده مىگيرد و زائران خانه خدا از اين پس بايد به وسيله حملهدار راهى مكه شوند. بر اساس اين طرح، اميرالحاج بايد چند ماه زودتر از فصل حج تعيين شود و شمار زائران بيتالله الحرام نيز لااقل در ماه قبل از ماه ذىحجه تعيين شود.