● خبرگزارى يونايتدپرس اين خبر را درباره تازهترين گفتههاى نخستوزير ايران منتشر كرد: امروز دكتر على امينى ـ نخستوزير ايران ـ اظهار داشت در صورتى كه كشورهاى امريكا و متفقين غربى ديگر از كمك به توسعه برنامههاى عمرانى ايران خوددارى نكنند، كشور ايران مىتواند يكى از كشورهاى مترقى جهان گردد و ملت ايران از يك زندگى عالى برخوردار گردد. امینی با اشاره به برنامههاى دولت گفت: « همچنان كه شاهنشاه نيز بيان فرمودند، دليلى نيست كه ايران نتواند يكى از كشورهاى مترقى جهان در خارج از دنياى كمونيست گردد.»
● امروز روزنامه نيويورك تايمز، گزارش خبرنگار خود ـ هاريسون ساليسبورى ـ را با كريم سنجابى ـ يكى از رهبران جبهه ملى ـ درج كرد. ساليسبورى در گزارش خود مىنويسد كه سنجابى به تقبيح كسانى پرداخت كه مدعى هستند حزب توده در صفوف جبهه ملى نفوذ كرده است.
● به گزارش خبرنگار روزنامه بورس نيم ساعت بعدازظهر امروز اعضای هيات مؤسس اتحاديه صنايع ايران، با محمدرضا پهلوى ملاقات كردند. نماينده اين هيات به شاه گفت كه مصنوعات داخلى به علت رقابتهاى خارجى و عدم پشتيبانى لازم دولتها از صنايع داخلى و اجازه ورود مصنوعات مشابه خارجى دچار چنان مشكلات كمرشكن اقتصادى گرديده كه بيم ورشكستگى آنها مىرود. ترس و نگرانى از همين بحران، صاحبان صنايع را به فكر تأسيس اتحاديه صنايع انداخت. شاه گفت: براى جلوگيرى از ورود كالاى مشابه به ارتش هم دستور داده شده تا از اجناس وطن استفاده نمايند.
● به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات دوازدهمين كميته نظامى سنتو، از امروز با حضور هياتهاى نمايندگى ايران، تركيه، پاكستان، انگليس و امريكا در كاخ وزارت امور خارجه امريكا براى بررسى وسايل تقويت همكارى كشورهاى عضو در زمينه دفاعى تشكيل شد. (اين نخستينبارى است كه كميته مذكور در واشنگتن تشكيل جلسه مىدهد.)
● پنجمين تمرين هوايى شهباز از امروز با شركت خلبانان ممالك عضو سازمان پيمان مركزى (سنتو)، يعنى ايران، پاكستان، تركيه، بريتانيا و امريكا در كراچى پاكستان آغاز گرديد.
● امشب و در ملاقاتى كه جوليوس هولمز ـ سفير امريكا در ايران ـ با على امينى ـ نخستوزير ـ به عمل آورد، موافقت دولت امريكا را در مورد اعطاى وام به سازمان برنامه و كمك بلاعوض جديد دولت امريكا به ايران، رسماً اعلام كرد.
● در ادامه مخالفت با لايحه انجمنهاى ايالتى و ولايتى، آيتاللّه خمينى امروز تلگرامهايى براى علم و شاه فرستاد. نامه آيتاللّه به علم لحن شديدترى دارد: «معلوم مىشود شما بنا نداريد به نصيحت علماى اسلام كه ناصح ملت و مشفق امتاند توجه كنيد و گمان كرديد ممكن است در مقابل قرآن كريم و قانون اساسى و احساسات عمومى قيام كرد» و در ادامه مىافزايد: اگر گمان كرديد «به خيال از رسميت انداختن قرآن كريم، تنها كتاب بزرگ آسمانى چندصد ميليون مسلم جهان افتادهايد و كهنهپرستى را مىخواهيد تجديد كنيد، بسيار در اشتباه هستيد» و در پايان او را «به اطاعات خداوند متعادل» نصيحت، و «از عواقب وخيمه تخلف از قرآن و احكام علماى ملت و زعماى مسلمين و تخلف از قانون» برحذر میدارد.
● آيتاللّه خمينى طى نامهاى به شاه از پافشارى علم بر اجراى لايحه انجمنهاى ايالتى انتقاد كرد. در بخشى از اين نامه پس از يادآورى پاسخ شاه به تلگراف اول علما و مراجع آمده است: «با آنكه به آقاى اسدالله علم در اين بدعتى كه مىخواهد در اسلام بگذارد تنبه دادم و مفاسدش را گوشزد كردم، ايشان نه به امر خداوند قاهر گردن نهادند، و نه به قانون اساسى و قانون مجلس اعتنا نمودند، و نه به امر ملوكانه اطاعت كردند و نه به نصيحت علماى اسلام توجه نمودند، و نه به خواست ملت مسلمان... وقعى گذاشتند.» و در پايان نامه خطاب به شاه مىنويسد: «به حكم خيرخواهى براى ملت اسلام، اعليحضرت را متوجه مىكنم به اينكه اطمينان نفرماييد به عناصريك ه با چاپلوسى و اظهار چاكرى و خانهزادى مىخواهند تمام كارهاى خلاف دين و قانون را كرده و به اعليحضرت نسبت دهند و قانون اساسى را كه ضامن اساسى مليت و سلطنت است، با تصويبنامههاى خائنانه و غلط از اعتبار بيندازند تا نقشههاى شوم دشمنان اسلام و ملت را عملى كنند.» «با امر اكيد آقاى علم را ملزم فرماييد از قانون اسلام و قانون اساسى تبعيت كند و از جسارتى كه با ساحت مقدس قرآن كريم نموده، استغفار نمايد و الا ناگزيرم در نامه سرگشاده به اعليحضرت مطالب ديگرى را تذكر دهم.»
●در پى درخواست «علما اعلام و اهالى شيعه كراچى»، آيتاللّه خمينى در نامهاى به وزارت خارجه از مقامات ايران خواستند مانع ازدواج دختر شيعه ايرانى با يك بهايى شوند. اهالى شيعه كراچى اطلاع دادهاند كه بهائىها دختربچهاى به نام فرخنده دهقان يزدى را ربوده و در پاكستان مىخواهند او را به ازدواج يك بهائى در آورند، ولى در اثر اعتصاب عمومى، دادگاه از اين كار جلوگيرى كرده و بهائيان براى انجام ازدواج به سفارت ايران مراجعه كردهاند.
●راديو صداى ملى ايران، مخالفت چند تن از روحانيون با اجراى قانون اصلاحات ارضى را، نشانه آن دانست كه ملاكين بزرگ توانسته آنان را به سود خود وارد ميدان كنند. اين راديو اظهار اميدوارى كرد كه «جواب يك مشت مالك يا مالكپرست از جانب خود آقايان علما داده شود و كسانى كه در پيش خدا و خلق موظف به حفظ مبانى اسلاماند به انجام وظيفه قايم كنند و از حق مسلم دهقان دفاع نموده و فتوايى به نام انجام هر چه عميقتر اصلاحات ارضى بدهند.»
●راديوى مزبور همچنين، مسائل اصلاحات ارضى، تعيين حقوق زنان در انتخابات انجمنهاى ايالتى و ولايتى و ... را تلاش عمال ايرانى انحصارات نفتى استعمارى براى انحراف افكار عمومى از مذاكرات نفت ارزيابى كرده است.
● ارسنجانى امروز در ديدار با شاه، گزارشى از پيشرفت كار اجراى قانون اصلاحات ارضى ارايه كرد.
● به دنبال بالاگرفتن مقاومتها در برابر اجراى قانون اصلاحات ارضى و دستور به قواى انتظامى، گفته مىشود چند تن از محركين در شهرستانها بازداشت گرديدهاند.
● نوبت اول آگهى اجراى قانون اصلاحات ارضى در اصفهان امروز انتشار يافت. به موجب اين آگهى كليه مالكان مشمول قانون اصلاحات ارضى موظفاند ظرف يك ماه اظهارنامههاى مالياتى در اختيار سازمان اصلاحات ارضى بگذارند.
• مأمور ساواک گزارش داد نظر به این که از انعقاد مجالس ختم طیب حاجرضایی و حاج اسماعیل رضایی جلوگیری شده، بارفروشان میدان امینالسلطان به عدهای از علما و روحانیون مراجعه و تقاضا کردهاند که مجالس ختمی به وسیلة علما برای دو نفر معدوم نامبرده برگزار شود و از طرف آنها طی اعلامیهای مردم جهت شرکت در مجلس فاتحه دعوت گردند.
• به گزارش مأمور ساواک، طبق اطلاع حاصله، در ساعت 5/4 بعدازظهر امروز سیدعباس که در مسجد بازار کفاشها درس میدهد و حدود بیست نفر طلبه نزد او درس میخوانند اظهار میدارد علما را زندانی کرده و از بین میبرند و اعصاب علما را هم خورد نمودند. یکی از طلاب به نام صالحی میپرسد اعصاب کیست. سیدعباس پاسخ میدهد طیب به منزله اعصاب علما بود. مثلی است معروف که مار از ترس جان خود، آدم را میگزد و دولت دارد آخرین مراحل خود را طی میکند. خرابی چون که از حد بگذرد آباد میگردد.
• ستاد بزرگ ارتشتاران با ارسال گزارشی به سازمان اطلاعات و امنیت کشور، دفتر ویژه اطلاعات و شهربانی کل کشور نوشت در بازار شایع است که بازاریان از اعدام طیب حاجرضایی ناراضی بوده و در نظر دارند دست به اعتصاب بزنند.
• آیتالله مرتضی مطهری شبها در مسجد اتفاق (خیابان خیام) منبر میرود.
• ریاحی (وزیر کشاورزی) امروز در یک جلسه مطبوعاتی و رادیویی چگونگی اجرای مرحله دوم قانون اصلاحات ارضی را تشریح کرد. او افزود امروز بر همه افراد کشور و حتی مردم سایر کشورها مسلم گردیده که قانون اصلاحات ارضی اعم از مرحله اول و دوم در مسیری قرار گرفته که بدون توقف و برخورد با مانع و اشکال تا حد نهایی پیشرفت خواهد کرد.
• عصر امروز مرکز جدید فرستندههای رادیو و مخابرات و مرکز گیرندههای رادیویی مورد بازدید وزیر پست و تلگراف و تلفن و وزیر مشاور و سرپرستی انتشارات رادیو قرار گرفت.
* نگرانی مقامات انتظامی و امنیتی از بروز واکنشها نسبت به تبعید آیتالله خمینی همچنان ادامه دارد.
گزارشهای ساعت به ساعت رئیس شهربانی قم حکایت از این نگرانی است اگر چه این گزارشها نشان میدهد که مردم و طلاب قم در ظاهر اقدام خاصی نمیکنند.
با این حال از قم خبر میرسد که به مناسبت ورود به ماه رجب و اعمال ویژه این ایام، حضور مردم و طلاب در مسجد امام و برخی مساجد دیگر بیشتر شده است.
* گزارش شهربانی از کرج حاکی است که اوضاع در این شهر عادی است و بر اثر مراقبت و پیشبینیهای انجام شده، هیچگونه عکسالعمل و انعکاسی نسبت به تبعید آیتالله خمینی دیده نمیشود و مأمورین مراقب و مسلط بر اوضاع هستند.
با این حال مأموران شهربانی از گلپایگان و اندیمشک در گزارشهایی ضمن اعلام آرام بودن اوضاع این شهرها مدعی شدهاند که اذهان عمومی در مورد دستگیری آیتالله خمینی خوشحال و راضی به نظر میرسد و جای هیچگونه نگرانی نیست. ضمن آنکه اداره اطلاعات و شهربانیهای استان خوزستان پیشبینیهای لازم را به عمل آوردهاند.
*عصر امروز شهربانی شهرضا خبر داد که گروهی از کسبه بازار این شهر قصد دارند شنبه را تعطیل کرده از حضور در مغازهها خودداری کنند. سرگرد صفوی رئیس شهربانی شهرضا در تماس با سران بازار آنان را از دست زدن به چنین اقدامی بر حذر داشت.
* از گرمسار نیز خبر میرسد که شیخ حسن لاهوتی، واعظ و پیشنماز این شهر که روزهای جمعه طبق معمول بعدازظهر برای اهالی سخنرانی میکند،پس از برگزاری نماز ظهر جمعه در ساعت 15 بدون کوچکترین اظهاری، گرمسار را به مقصد تهران ترک کرده است.
* امروز استوارت دبلیو راک ول، کادار سفارت امریکا در تهران در نامهای غیررسمی به یکی از اعضای وزارت امور خارجه امریکا , از تبعید آیتالله خمینی ابراز خرسندی کرد و این کار را موجب سهولت در اقدامات امریکا در ایران دانست.
وی در این نامه مینویسد: وقایع اخیر که شما در گزارش رسمی از آنها مطلع خواهید شد، موجب خشنودی قلبی من شده است. سرانجام ما توانستیم از شر آن پیرمرد شیطان صفتی که چوب لای چرخ ما میگذاشت، راحت شویم.
کاردار سفارت امریکا که با تعبیر «کله گنده محلی» از شاه یاد کرده میافزاید: کله گنده محلی دستور اخراج او را داده بود. در حال حاضر او در یکی از هتلهای درجه 2 ترکیه اقامت دارد و سعی میکند که عقیده سنیهای بیچاره را تغییر دهد.
وی در این نامه به مخاطب خود به تلویح هشدار داده است که باید طرحهای بزرگتری را در اینجا دنبال کرد. راک ول مینویسد: در حال حاضر ما باید از ترانههای روستایی شرقی خود دست بکشیم. افتادن در کارهای روزمره عادی بسیار آسان است.
* منصور، نخستوزیر که راهی مناطق جنوبی کشور شده است، امروز پس از زیارت مرقد حضرت شاهچراغ و دیدار با گروهی از روحانیون این شهر، و افتتاح چند پروژه ساختمانی و راهسازی، در اجتماع مردم گچساران که در میدان بازار شرکت ملی نفت بر پا شده بود در سخنانی به تکرار ادعاهای گذشته خود درباره پیشرفتهای کشور در سالهای اخیر پرداخت و گفت: دیگر صحبت از عشیره و طایفه به میان نمیآید و ما اجازه نخواهیم داد و نمیتوانیم راه ترقی و سیر تکامل را برای برآوردن توقعات این و آن و یا برای اشتباهات کسان مختلف حتی دقیقهای متوقف کنیم.
وی افزود: امروز راه برای خدمت و کار و کوشش باز شده و حصارها فروریخته و پردهها گسیخته شده است.
وی هشدار داد که تشکیلات ناسالم و سازمانهای غلط و ادارات مستأصل و افراد نالایق و مأموران دولت که نتوانند خواستههای ملت ایران را درست استنباط کنند، نمیتوانند زندگی مردم را تأمین نمایند.
* دستگیری و تبعید آیتالله خمینی امروز نقل محافل خصوصی دولتیان نیز بود. گزارش اطلاعات داخلی ساواک از جلسه خصوصی و کوچکی که در منزل رضا صحت و با حضور فخرالدین وفا (رئیس دفتر مجلس سنا)، سامالله جاوید حکیمی (کارمند وزارت دارایی)، توسلی (کارمند وزارت بهداری)، عابدین (مسئول بهداری فرودگاه مهرآباد) تشکیل شد، درباره تبعید آیتالله خمینی گفتگو شد. بنابر این گزارش فخرالدین وفا گفت: خمینی را به قونیه، یکی از شهرهای ترکیه که اهالی آن سنیهای متعصب میباشند، تبعید کردهاند.
وی افزود: خمینی نسنجیده دست به اقداماتی زد و در واقع می بایست در مورد لایحه معافیت مستشاران نظامی امریکا، بدون مطالعه بالای منبر صحبت و انتقاد ننماید. چه آنکه لایحه مزبور متخذ از یک قرارداد بینالمللی است و در اکثر کشورها به تصویب رسیده است. این مصونیت برای عدهای معین و زمانی معین میباشد و خمینی و عدهای که مثل او فکر میکنند، در این زمینه اشتباه کردهاند.
به گفته وی، مهندس ناصر بهبودی از مجلس به پدرش تلفنی گفته بود که این لایحه تصویب نمیشود و بهتر است آن را پس بگیرند.
در این جلسه توسلی ابراز میدارد که به همین دلیل سلیمان بهبودی، پدر ناصر بهبودی را از دربار برکنار کردند.
بنابراین گزارش، رضا صحت نیز نتیجه میگیرد که به طور کلی اظهارات خمینی عاقلانه نبود. در کشور عراق نسبت به علمای شیعه بد رفتاری میشود و در حال حاضر آیتالله حکیم تحت نظر قرار دارد. زیرا دولت عراق تصمیم گرفته قدرت روحانیت را در عراق منکوب نماید.
وی میافزاید: در عراق وضع عادی نیست. مردم شیعه، اکراد، قسمتی از عشایر و بعضی از بعثیها با عبدالسلام عارف مخالف هستند و در وضع موجود سی هزار سرباز مصری در عراق متمرکز میباشند.
در پایان این جلسه عابدین اظهار میدارد در حالی که در مصر و عراق علیه شیعه اقداماتی میشود، کشورهای مزبور ضمن انتقاد از اقدامات دولت، از خمینی طرفداری مینمایند.
* از گرگان خبر میرسد که ساعت 46/3 دقیقه بامداد امروز زلزله شدیدی در این شهر به وقوع پیوست . بااین حال هیچ اطلاعی از بزرگی زلزله و خسارات احتمالی آن در دست نیست.
به گفته مسئولین مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، در مورد گرگان دستگاههای موجود در تهران و در ساعت بروز زلزله هیچ منحنی خاصی را ثبت نکردهاند.
گزارشهای دریافتی حاکی است که زلزلهزدگان در بیابانهای اطراف منطقه به سر میبرند و تقاضای کمک دارند.
* شرکت ملی نفت ایران، با مشارکت یک کمپانی امریکایی، 280 میلیون تومان برای نصب پالایشگاهی در مدرس سرمایهگذاری میکند.
به گفته منوچهر اقبال، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، بزودی برای تهیه مقدمات تأسیس این پالایشگاه وارد مذاکره خواهیم شد.
اقبال، این پالایشگاه را در صورت راهاندازی یکی از بزرگترین تصفیهخانههای نفت برشمرد.
قرار است مواد خام مورد نیاز پالایشگاه مدرس از ایران تأمین شود و شرکت ملی نفت ایران، روزانه پنجاه هزار بشکه نفت خام در اختیار این پالایشگاه قرار خواهد داد.