● محمد درخشش، وزیر فرهنگ در جمع اعضای انجمن همکاری خانه و مدرسه دبیرستان دارالفنون گفت: «این بدعت که شاگردان هفت ساله تا جوان هجده ساله ما را به عرصه سیاست کشانده و از سادگی آنان برای پیشرفت اغراض خصوصی استفاده نمایند، به وسیله حزب توده بنا نهاده شد.»
اشاره درخشش به تظاهرات دانشآموزان و دانشجویان در روزهای آغازین بهمن ماه در تهران و مقابل مدارس و دانشگاه تهران است که در آن مأموران شهربانی و نظامی به ضرب و شتم و دستگیری دانشآموزان و دانشجویان پرداختند.
دولت علی امینی که محمد درخشش وزیر فرهنگ آن است، مصر است که این تظاهرات با تحریک و پشتیبانی حزب توده (وابسته به شوروی) صورت گرفته است.
● نخستین شماره نشریه داخلی «اخبار جبهه ملی ایران» منتشر شد. در این شماره آمده است: «اظهارات ضد و نقیض آقای دکتر امینی درباره حادثه دانشگاه [تهران] برای مردم جای تردید باقی نمیگذارد که حمله قوای انتظامی به محوطه دانشگاه و ایراد ضرب و جرح و شتم وحشیانه از طرف سرباز و کماندو و پلیس به دانشجویان، تا چه حد با کینهتوزی دستگاه حکومت به کانون آزادمردی و آزادفکری، یعنی دانشگاه توأم بوده [است].»
● پیشازظهر امروز 16 تن از روحانیونی که در توزیع و پخش نشریات بر ضد دولت فعالیت داشتند دستگیر شدند. اسامی آنان هنوز فاش نشده، اما نشریات توزیع شده توسط آنان شامل تلگرام آیتالله حکیم و چند تن از علمای برجسته شیعه مقیم عراق خطاب به دولت ایران است. آنان به محدودیتها و اهانتهایی که اخیراً نسبت به روحانیون روا داشته شده، به شدت اعتراض و ضمن مخالفت با اقدامات دولت ایران، تهدید کردهاند که در صورت ادامه این رویه آن دولت را تکفیر خواهند کرد.
● جامعه روحانیت تهران در اعتراض به اقدامات دولت علم اعلامیهای را صادر کرد. طرف خطاب این اعلامیه «برادران ایمانی» است که با اشاره به وقایع تأسفانگیز چند روز گذشته، و تلاشهای علمای اسلام به موضوع تعطیلی نماز جماعت در مساجد و ایراد وعظ پرداخته، در پایان هم یادآور شد که اقامه نماز جماعت توسط آیتالله خوانساری در مسجد به خواهش مؤمنین بوده، برای انجام وظایف دینی و مذهبی آیتالله به مسجد بازگشتهاند. اما عدم رضایت جامعه روحانیت و ملت مسلمان ایران از وضعیت موجود همچنان پابرجاست.
● به دنبال اقامه نماز جماعت آیتالله خوانساری در مسجد، تعدادی از روحانیون از فرصت استفاده کرده، در برخی از مساجد بالای منبر رفته، با سخنان کنایهآمیز در ضدیت با اقدامات دولت به سخنرانی پرداختند. گلسری از جمله این روحانیون است که در مسجد بازار کاشان بالای منبر رفت و در حضور جمعیت زیادی درباره وضعیت روحانیت مطالبی را مطرح ساخت.
● معینیان (معاون نخستوزیر و سرپرست اداره کل انتشارات و رادیو) اعلام کرد که شاه اجرای مواد ششگانه را ابلاغ کرده، متن آن هم برای انتشار در اختیار مطبوعات قرار میگیرد. او گفت که پس از ابلاغ این فرمان هیئت دولت تشکیل جلسه فوقالعاده داده، نخستوزیر رسماً مفاد آن را به وزارتخانههای مربوطه ابلاغ کرد. معینیان فرمان شاه را استوارترین قوانینی خواند که از صدر مشروعیت تاکنون به دولت ابلاغ شده است.
● نخستین جلسه کمیسیون مربوط به انتخابات آینده مجلس شورای ملی با حضور وزیر، معاونین مدیران کل وزارتخانه کشور و سازمانهای تابعه تشکیل شد و درباره موضوعاتی چون آئیننامه اخذ رأی در سراسر کشور، تهیه دفاتر و کارت الکترال مذاکراتی به عمل آمد. براساس آئیننامه جدید کسانی میتوانند رأی دهند که قبلاً کارت الکترال از حوزه مربوط دریافت کرده باشند. افراد باید با در دست داشتن مدارک لازم برای ثبتنام و دریافت کارت مزبور به مراکز تعیین شده مراجعه نمایند. این کمیسیون همه روزه در وزارت کشور تشکیل خواهد شد.
● عملیات خلع سلاح عشایر فارس در فیروزآباد آغاز شد. یک ستون سرباز به فرماندهی تیمسار بنیاعتماد به فیروزآباد وارد و در محل فرودگاه آن شهر مستقر شدند. بنیاعتماد اعلام کرد چنانچه دارندگان اسلحه شخصاً سلاحهای خود را تحویل ندهند، برای تحویل گرفتن سلاح از آنان به هیچوجه اغماض نخواهد شد.
● نوبت دوم آگهیهای مربوط به اجرای قانون اصلاحات ارضی در مهاباد، مریوان و بانه انتشار یافت. به موجب این آگهی مالکان مناطق یاد شده که بیش از حد نصاب ملک دارند موظفند ظرف یک ماه آینده اظهارنامه تکمیل و به دفاتر اصلاحات ارضی محل سکونت خود تحویل دهند.
● سیدمحمدحسین شریفی (تولیت شاهچراغ شیراز) در نامهای از محمدرضا پهلوی خواست که قراء و مزارع موقوفه حضرت احمدبن موسی شاهچراغ به اجاره ممتد دهقانان درآید و عوائد آن وصول گردد.
● محمدرضا پهلوی، سپهبد احمد امیراحمدی را به سرپرستی کانون افسران بازنشسته ارتش در ژاندارمری و شهربانی کل کشور منصوب کرد.
● در کنفرانس همبستگی ملل آفریقایی و آسیائی که امروز در تانگانیا تشکیل شد و نماینده دولت ایران هم در آن شرکت دارد، چوئن لای (نخستوزیر چین کمونیست) با ارسال پیامی تأکید کرد که کشورش همیشه از مردم کشورهای آفریقایی و آسیائی در مبارزه علیه کمونیزم پشتیبانی میکند.
● مارچلو بولدرینی (رئیس شرکت نفت ایتالیا ـ انی) پس از دیدار از عملیات شرکت سریپ در خلیجفارس و بازدید از نقاط دیدنی اصفهان و شیراز به تهران بازگشت. ابتدا به دیدار انتظام (رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران) رفت و درباره توسعه عملیات شرکت سریپ (شرکت نفت ایران و ایتالیا) به گفتگو نشستند. از جمله موضوعات مطرح شده در مذاکرات آنان، سرمایهگذاری برای بهرهبرداری از منابع نفت حوزه قرارداد شرکت نفت ایران و ایتالیاست که قرار شد 100 میلیون تومان برای این امر سرمایه اختصاص یابد.
● به دنبال گران شدن نرخ برق در برخی از شهرها از جمله تهران، و اعتصاب و اعتراض مردم شهردار تهران به همراه اسکندانی (مدیرعامل بنگاه برق) به دفتر کار وزیر کشور (امیر عزیزی) رفتند و درباره حل معضل پیش آمده، به گفتگو پرداختند. تأسیس دکانهای نانوا در تهران از دیگر موضوعات مطرح شده در این جلسه بود.
● ایران و ترکیه طرح و اجرای ساختمان راهآهن را که به وسیله آن به اروپا وصل میشوند بررسی میکنند. هزینه اجرای این طرح 22 میلیون دلار برآورد شده که دولت امریکا آن را به صورت وام در اختیار آن دو کشور (عضو سنتو) قرار میدهد.
● در جلسه هیئت رئیسه شورای عالی اداری که به ریاست اسدالله علم تشکیل شد، طرح قانون استخدام مورد بررسی قرار گرفت. تطبیق حقوق و نرخ جدید حقوق (اشل) کارمندان و چند پیشنهاد دیگر از دیگر موضوعات بررسی شده در این جلسه است.
• آیتالله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی از زندان قزلقلعه آزاد شد.
• آیتالله حاج میرزا عبدالله تهرانی معروف به چهل ستونی طی تماس تلفنی با یکی از مقامات ساواک، تقاضای آزادی آیتالله فومنی را نمود. وی در اینباره اظهار نمود: «هرگونه تضمینی خواهد داد که نامبرده پس از آزادی از زندان کوچکترین اظهاری برخلاف سیاست روز ننماید» ضمن آنکه مخالفان از این بازداشتهای بیمورد، سوءاستفاده نموده و به امنیت کنونی لطمه وارد میسازند.
• سی نفر از دانشجویان ایرانی در مقابل اداره پلیس اینسبروک تظاهرات کرده و با پلیس به زد و خورد پرداختند. آنان خواستار آزادی دانشجویان زندانی بودند.
• وزیر دفاع آمریکا درباره ایران گفت: «هدف ما این بوده است که با تقویت نیروهای نظامی ایران، آنقدر کمک کنیم تا بتوانند امنیت داخلی را تضمین نموده و حداقل دفاعی بدوی را در مقابل حمله شوروی به مرزهایشان ارائه کنند.
* امروز عید فطر است و مردم پس از یک ماه روزهداری به دیدار یکدیگر رفته این روز را به هم تبریک میگویند. در قم، حضرات آیات شریعتمداری و گلپایگانی و مرعشی نجفی به همین مناسبت در منازل خود عید گرفتند و از مردم پذیرایی کردند.
سیدمرتضی پسندیده، برادر آیت الله خمینی نیز در منزل برادرش از مردم پذیرایی کرد.
* به مناسبت عیدفطر، امروز مراسم سلام در کاخ مرمر برگزار شد و شماری از رجال مملکتی به حضور محمدرضا پهلوی، شاه ایران رسیدند و این روز را به وی تبریک گفتند.
در این مراسم، به ترتیب و جداگانه هیئت وزیران، هیئت رئیسه مجلس سنا، هیئت رئیسه مجلس شورای ملی، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، رؤسای نیروهای سهگانه، رؤسای ژاندارمری و شهربانی کل کشور، رؤسای هیئتهای نمایندگی سیاسی کشورهای اسلامی باریافتند و عیدفطر را به شاه تبریک گفتند.
شاه نیز در پاسخ ضمن تبریک متقابل خطاب به امیرعباس هویدا ، نخست وزیربر لزوم فعالیت روزافزون در همه شئون مملکت تأکید کرد و متذکر شد که شرط پیشرفت واقعی کشور آن است که هر کس کاری را که بر عهده دارد به منتهای درجه جدی تلقی کند و آن را از اول تا آخر با دقت و وظیفهشناسی به انجام برساند و در این مورد هیچگونه سهلانگاری و سستی نشان ندهد.
شاه افزود: همان روحیهای را که یک دانشجو در روز امتحان دارد، باید هر فردی در مورد کار روزانه خویش داشته باشد. یعنی فکر کند که امروز روز امتحان اوست و باید کار او طوری باشد که کاملاً آماده هرگونه آزمایشی باشد.
وی ابراز امیدواری کرد که با این طرز کار، برنامههای ما یکی پس از دیگری اجرا خواهد شد و ما شاهد پیشرفت و ترقی روزافزون کشور خواهیم بود.
* امروز در خلال دیدارهای شاه با رجال مملکت، جواد صدر، وزیر کشور نیز سرلشکر محسن مبصر را به عنوان رئیس شهربانی کل کشور به شاه معرفی کرد. مبصر تا پیش از این جانشین نصیری در شهربانی بود و با انتصاب او به ریاست ساواک، اکنون به ریاست شهربانی کل کشور ارتقا یافته است.
* روزنامه سحر شنیدهای را از محافل سیاسی نقل کرد مبنی بر اینکه دولت جانشین منصور تا پایان سفر شاه به خارج از کشور بیشتر دوام ندارد.
به نوشته این روزنامه، کابینه حاضر به احتمال بسیار، نوروز سال 44 را خواهد دید.
شاه قرار است طی چند روز آینده به کشورهای پاکستانو انگلیس سفر کند.
این روزنامه همچنین با اشاره به تغییرات جزیی در کابینه جدید نسبت به کابینه منصور ، انتصاب سپهبد نعمتالله نصیری به سمت ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور و معاونت نخستوزیر را حائز اهمیت دانست و از آن به «هممرزی» این سمت با مقام وزارت یاد کرد.
* دکتر محمد مصدق، امروز در پاسخ به نامه اخیر هیئت اجرایی سازمانهای اروپایی جبهه ملی ایران، از اینکه آنان نسبت به منافع وطن عزیز توجه دارند، تشکر کرد.
این نامه همچون دیگر مکاتبات چند ماه اخیر، درباره اختلاف بر سر ورود یا عدم ورود افراد به شورای جبهه ملی است که در عضویت هیچ یک از گروههای عضو جبهه ملی نیستند؛بااین حال رخدادهای اخیر کشور هیچ انعکاسی در این مکاتبات راه نیافته است.
* سیدضیاءالدین طباطبایی، نخستوزیر کودتای سیاه 1299، امروز برخلاف گذشته از پذیرفتن اشخاص در منزل به مناسبت عیدفطر، خودداری کرد.
ساواک در تحلیل این اقدام سیدضیاءالدین طباطبایی نوشت که «اخیراً بین طرفداران سیاست انگلیس در تهران شنیده میشود که دستگاه [حکومت]، جریان ترور منصور، نخستوزیر سابق را از ناحیه عمال و به تحریک انگلیسیها میداند و لذا در حال حاضر، طرفداران شناخته شده انگلیس در ایران مورد بیمهری قرار گرفته و عموماً ناراضی میباشند.»
براساس این تحلیل، علت عدم پذیرش افراد از سوی طباطبایی، همین نارضایتی عمال انگلیس از رفتار حکومت است.