● امروز به دعوت حجتالاسلام آقا محمدحسن و ثقهالاسلام آقا احمد ـ آقا زادگان حضرت آیتالله العظمی بروجردی ـ جمعی از علمای طراز اول حوزه علمیه قم در منزل آن مرحوم حضور پیدا کردند و برای تعیین تکلیف حوزه علمیه قم، جلسهای تشکیل دادند. به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات در این جلسه آیتالله حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی، آیتالله سیدمحمدکاظم شریعتمدار تبریزی، آیتالله حاج آقا روحالله خمینی، آیتالله حاج شیخ عبدالنبی اراکی و ... حضور داشتند. در این جلسه قرار شد سرپرستی و مسئولیت حوزه علمیه قم به آیتالله حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی وآیتالله سیدمحمدکاظم شریعتمدار تبریزی واگذار شود و آنان پرداخت شهریه طلاب علوم دینی حوزه علمیه قم را بالمناصفه به عهده گرفتند. اطلاعات افزود آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی نیز تامین نان طلاب را به عهده گرفت. اما در این جلسه سرپرست حوزه علمیه قم انتخاب نشد.
آیتالله سیدمحمدکاظم شریعتمدار تبریزی آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی آیتالله سید محمدرضا گلپایگانی
● حجتالاسلام طاهری خرم آبادی در خاطرات خود از جلسه روحانیان در قم می گوید که آیتالله خمینی هیچ قدمی [ برای مدیریت یا سرپرستی حوزه علمیه قم ] برنداشت.حجتالاسلام محمد مومن نیز در خاطرات خود می گوید که آیتالله حاج آقا روحالله خمینی در پاسخ به این پرسش که شما درباره اداره حوزه علمیه قم چه می کنید، پاسخ داد : « من همان خادم طلاب که بودم، هستم. »
● امروز کریم سنجابی ـ عضو کمیته اجرایی جبهه ملی ـ در خانهاش میزبان فرانکلین.ج.کراوفورد ـ منشی دوم سفارت امریکا در تهران ـ و ویلیام.ل.ایگلتن ـ کنسول امریکا در تبریز ـ بود. سنجابی در این دیدار گفت تنها تغییر در ایران این است ک مردان بد، با مردانی به همان بدی جایگزین میشوند. سنجابی افزود کلید آینده سیاسی ایران در دست شاه است؛ کسی که تمام قدرت را در اختیار دارد. اما متاسفانه او مثل پدرش شجاع و باهوش نیست. سنجابی از رضا شاه به عنوان فردی دیکتاتور و آزمند، ولی ملیگرا و میهندوست واقعی یاد کرد و افزود پسرش این خصوصیات را ندارد، در عوض او از همه میترسد. سنجابی از سه گروه دانشجویان دانشگاهها، تجار بازار و کارگران کارخانجات به عنوان پشتیبان جبهه ملی نام برد.
● تمرین دفاع هوایی کشورهای پیمان مرکزی (سنتو) از ساعت 6 بامداد امروز آغاز شد. در این تمرین نمایشی چند هواپیمای مهاجم که به آسمان تهران تجاوز کرده بودند توسط جنگندههای نیروی هوایی تسلیم و در فرودگاه مهرآباد به زمین نشستند.
● روزنامه اطلاعات از قطعی شدن سفر هیئت حسن نیت ایران به سرپرستی جعفر شریف امامی ـ نخست وزیر ـ به شوروی و دیدار آنان با نیکیتا خروشچف ـ نخست وزیر شوروی ـ در اردیبهشت ماه خبر داد.
● رادیو لندن اعلام کرد دولت عراق با دولت ایران همکاری خواهد کرد تا میزان محصول نفت اراضی که در سرحد دو مملکت است ازدیاد یابد. نواحی نفتخیز عراق، موسوم به "نفتخانه" و اراضی نفت خیز ایران موسوم به" نفتشاه" میباشد.
● ساعت یکونیم بامداد به وقت تهران هواپیمای حامل محمدرضا پهلوی و هیئت همراهش وارد فرودگاه نیویورک شدند و مورد استقبال قرار گرفتند. در بیرون فرودگاه دانشجویان معترض ایران علیه شاه و سیاستهایش دست به تظاهرات زده، با خود پلاکارتهایی داشتند که شعارهایی با این مضامین بر روی آنها به چشم میخورد: «آزادی را با قدرت نظامی سرکوب نکنید»، «شاه باید سلطنت کند نه حکومت»، «فساد، تخم کمونیسم را در ایران بارور میکند.» در پی این تظاهرات، شاه و همراهانش مجبور شدند از درب خروج اضطراری خارج شده به سوی هتل والدورف استوریا در مرکز شهر نیویورک راهی شدند. اما تظاهرات دانشجویان در مقابل هتل مذکور نیز ادامه داشت.
● محمدرضا پهلوی و همراهانش ساعت 20 و 30 دقیقه به وقت تهران (12 ظهر به وقت واشنگتن) برای یک اقامت رسمی وارد واشنگتن شدند و مورد استقبال رئیسجمهور کندی قرار گرفت و خوشامد گفت و اظهار داشت که ایالت متحده امریکا برای این سفر ارزش زیادی قائل است. شاه نیز در پاسخ کندی دعوت به این سفر را فرصت نیکو دانست. او همچنین «امریکا» را نامی آشنا حتی برای دورافتادهترین افراد جهان دانست که طنینانداز آزادی، آبادانی و پیشرفت و... است. پس از مراسم رسمی استقبال میهمانان به کاخ «بلوهاوس» انتقال و اسکان یافتند. شب هنگام ضیافت شامی در کاخ سفید برپا گردید و کندی در سخنانی کوتاه محمدرضا شاه را یک دوست و رزمنده سلحشور خواند. شاه نیز بار دیگر در جواب کندی از فرصت بدست آمده برای سفر به امریکا تشکر و اعلام کرد اگرچه بین دو کشور بعد مسافت وجود دارد اما از لحاظ معنوی هیچوقت بین دو کشور فاصلهای در بین نبوده است.
● امروز از طرف شرکت نفت ایران و پان امریکن اعلامیهای صادر شد که در آن خبر اکتشاف سومین چاه نفت در خلیجفارس منتشر شده است. آزمایشهای مقدماتی از این چاه نشان میدهد که قدرت تولید این چاه هفت هزار بشکه نفت خام در روز است. اولین چاه کشف شده داریوش نام دارد که در نزدیکی جزیره خارک است. دومین چاه سرویس در 70 کیلومتری چاه داریوش قرار دارد و سومین چاه با نام سیروس 2 در کف خلیجفارس و در 43 متری زیر آب حفر شده که در عمق 2100 متری به نفت رسیده است.
● صبح امروز کمیسیونی با شرکت ارتشبد حجازی (رئیس ستاد کل ارتش)، سپهبد عزیزی (وزیر کشور) دکتر الموتی (وزیر داکستری)، دکتر ارسنجانی (وزیر کشاورزی)، سرلشکر پاکروان (رئیس ساواک) سپهبد مالک (رئیس ژاندارمری کل کشور) و سرلشکر نصیری (رئیس شهربانی کل کشور) در دفتر علی امینی (نخستوزیر) تشکیل و مقرر گردید، سازمانهای قضایی، ارتش و نیروهای انتظامی در اجرای قانون اصلاحات ارضی با یکدیگر و همچنین با وزارت کشاورزی اشتراک مساعی کنند.
● سازمان اطلاعات و امنیت کشور برای تخریب چهره برخی مراجع تقلید در میان طرفدارانشان امروز دستوراتی صادر کرد. اداره کل سوم ساواک امروز از ریاست ساواک تهران خواست تا با ابلاغ فرمانی به ساواک قم «برای خنثی نمودن هر نوع فعالیتهای سوء آیتالله خمینی» دست به کار شده و «یک سلسله اقدامات و عملیات اساسی بدون تظاهر به عمل آید که طرفداران نامبرده فوق از طرف او پراکنده شوند.» در متن این دستور آمده بود: «برای این منظور باید قبلاً طرحی تهیه و عملیات طبق طرح و بطور دقیق تا حصول نتیجه اجرا گردد.»
● سرلشگر پاکروان رئیس کل ساواک نیز چنین دستوری را به ساواک مشهد صادر کرد. او در این دستور خواست که چنین طرحی اینبار برای آیات عظام میلانی و قمی تهیه شده تا پیروان آنها نیز از اطرافشان «پراکنده شوند.»
● ظهر امروز یکی از مأموران شهربانی قم به منزل آیتالله خمینی رفت تا نامهای از طرف شهربانی به ایشان ابلاغ کند. بنا به گزارش این مأمور او پاکت و دفتر مراسلات را تحویل پیشخدمت منزل ایشان دادند اما «آقازاده آیتالله خمینی دفتر و پاکت را آورد و فرمود پاکت را آقای آیت الله تحویل نمیگیرند.» چند روز پیش نیز شهربانی قم طی نامهای به ایشان صحت و سقم اعلامیه تحریم عید نوروز را استعلام کرده بود.
● ساواک قم امروز در گزارشی به مرکز از تداوم فعالیتهای آیتالله شریعتمداری خبر داد. در این گزارش آمده بود: «با وجود اینکه آیتالله شریعتمداری به رئیس شهربانی قم قول حتمی داده بود که دیگر فعالیتی ننموده و اعلامیهای صادر نکند و ضمناً خمینی را هم راضی نماید [...] ولی شنیده میشود که اعلامیههایی تحت عنوان تشکر و اظهار تأسف از طرف شریعتمداری و خمینی در تهران چاپ و منتشر گردیده» است.
● آیتالله دستغیب امروز در مسجد جامع شیراز سخنرانی کرد. او پس از نماز مغرب و عشا به منبر رفت و از لزوم اتحاد و اتفاق مسلمین سخن گفت. دستغیب از دروغپراکنی و نشریات به شدت انتقاد کرد و نسبت به تعطیلی و لغو امتیاز برخی مجلات مذهبی اعتراض نمود. او با اشاره به برخی محدودیتها در ارسال تلگرافها و یا چاپ اعلامیههای روحانیون گفت: «کار ما مسلمانان به جایی میرسد که باید برویم در ممالک یهود و نصارا بدهیم درد دل ما را چاپ کنند.» دستغیب با گریز به واقعه مدرسه فیضیه، ضرب و شتم و هتک حرمت روحانیون را محکوم کرد و از مردم خواست هرکجا که یک روحانی دیدند به وی احترام گذارند.
● امروز تظاهراتی در دانشگاه تهران برپا شد. گروهی از دانشجویان با تجمع در محوطه دانشگاه خواستار آزادی سران جبهه ملی شدند. در گزارش مأمورین امنیتی از این تظاهرات، عده دانشجویان یک هزار و پانصد نفر تخمین زده شد که اکثریت آنها پس از خاتمه میتینگ، محل را ترک کردند و فقط گروه کوچکی از دانشجویان در محوطه باقی ماندند. در این گزارش به تحصن و تجمع هر روزه خانواده زندانیان جبهه ملی در وزارت دادگستری نیز اشاره شده و در پایان آمده است: «به نظر میرسد کار دانشگاه و کار اینها [خانوادههای زندانیان] را باید آنقدر با خونسردی تلقی کرد تا به صورت مبتذل درآید.»
● در امریکا نیز گروه کوچکی از دانشجویان ایرانی به واشنگتن آمدند تا با تجمع در مقابل کاخ سفید نسبت به دستگیری دانشجویان و اعضای جبهه ملی در ایران اعتراض کنند.
● اسدالله علم امروز به سازمان برنامه دستور داد تا به منظور تأمین آب مورد نیاز اراضی کشاورزی خردهمالکین، طرحهایی تهیه شود. به گزارش روزنامه اطلاعات سازمان برنامه تا پایان فروردین این طرحها را تهیه خواهد کرد.
● سپهبد ریاحی که دیروز از امکان تغییر و اصلاح در آییننامه اصلاحات ارضی خبر داده بود، امروز در مصاحبه کوتاهی با خبرنگاران گفت: «قانون اصلاحات ارضی جزئی از قانون اساسی کشور و لایتغیر است و من به فرمان شاهنشاه مأمور اجرای سریع آن هستم.»
● وزیر راه امروز از جاده تهران ـ آمل که در دست احداث است بازدید نمود. او همچنین به طور سرزده و بدون اطلاع قبلی از ایستگاه راهآهن بندر شاه بازدید کرد.
● صبح امروز ششمین جلسه دادگاه محاکمه ارتشبد هدایت برگزار شد. متهم در این جلسه در دفاع از خود بازپرسان پرونده را متهم به جمعآوری ادله علیه وی کرد. ارتشبد هدایت بر ضرورت خرید ساختمانهای ارتش تأکید کرد و با اشاره به درخواست برخی امرای ارتش و نیاز واحدهای نظامی به این ساختمانها گفت: «مگر میشود این همه فرمانده تشخیص غلط بدهند.» لازم به ذکر است که یکی از موارد اتهام ارتشبد هدایت، خرید ساختمانهایی بود که ضرورتی بر خرید آنها نبود.
● پروفسور ریپکا ایرانشناس معروف چکاسلواکی که روز گذشته به تهران آمده صبح امروز با حضور در دفتر وزیر فرهنگ با وی دیدار کرد. همچنین کاخ گلستان را نیز مورد بازدید قرار داد و شب نیز در ضیافت شام دانشگاه تهران که به افتخار وی ترتیب داده شده بود شرکت نمود.
• امروز جمعى از خانوادههاى شهداى پانزده خرداد 1342 در قم به ديدار آيتالله خمينى رفتند. به گزارش ساواك از اين ملاقات «چندين نفر از زن و مرد آمده بودند منزل آقاى خمينى، نامههاى زيادى به ايشان دادند. نوشتهاند: شوهرهاى ما مردهاند، جوانان، كشته شدند، آقاى خمينى! تكليف ما چيست؟ سرپرست نداريم. آقاى خمينى خيلى گريه كرد و ناراحت شد. آنهايى كه وضع خوبى داشتند و احتياج به چيزى نداشتند، آقاى خمينى حواله داد، [به] هر خانوادهاى مبلغ يك هزار تومان پول بدهند، آنهايى كه بيچاره بودند حواله داد [به] هر خانوادهاى مبلغ سه هزار تومان پول بدهند.» آيتالله خمينى در اين ديدار در سخنان كوتاهى گفتند: «[اگر اين خانوادهها] احتياج ديگرى هم داشته باشند، بعدا تأمين خواهم كرد؛ ناراحت نباشيد. اميدوارم جزو شهيدان سيدالشهدا محسوب شوند. خودم هم در اين مصيبت شريك هستم. من هم مصيبتزده هستم. از همه مهمتر، مصيبت دين است كه دارد لطمه مىخورد.»
• آيتالله خمينى امروز دو نامه هم خطاب به برخى از علما نوشتند. اولى خطاب به آيتالله ميلانى در مشهد است و طى آن تأكيد كردند «مندرجات سرمقاله اطلاعات، سهشنبه 18 فروردين منتشر در تهران تكذيب است. امر بفرماييد اكيدا تكذيب نمايند.» نامه دوم خطاب به آيتالله شيخ محمدتقى آملى در تهران ارسال شد. در اين نامه آمده است: «مستدعى است تذكر دهيد مطالبى كه در روزنامه اطلاعات سهشنبه راجع به موافقت روحانيون با مقاصد دولت درج شده بود، جدا تكذيب فرمايند و به ملت ابلاغ فرماييد كه هيچ روحانى نمىتواند با امور خلاف شرع موافقت كند و پس از اين به مندرجات مطبوعات راجع به روحانيون ترتيب اثر ندهند.»
• آيتالله العظمى سيدمحسن حكيم در پاسخ به تلگراف شيخ حسن سعيد كه ايشان را از آزادى آيتالله خمينى و آيتالله قمى آگاه ساخته بود، نوشت: «تلگراف استخلاص آقايان علماء اعلام موجب مسرت گشته لكن مجرى بودن قوانين غيرمشروعه در كشور مسلمين براى اينجانب و علاقهمندان به دين جاى هيچ مسرتى نگذاشته [است.] ان شاءالله تعالى به بركات وجود مقدس حضرت ولىعصر ارواحنا فداه بزودى حسن قوانين و فوائد احكام اسلامى آشكار و رفع تمام گرفتاريها مىشود.»
• سرتيپ صمديانپور امروز در تلگراف رمزى براى تبريز، مشهد، شيراز، اصفهان، كرمانشاه، كرمان، كاشان، رضاييه، اهواز، سارى و سنندج در پيرو تلگراف 16 فروردين 43 سرلشكر مبصر نوشت: «به فرموده نظر به اينكه ممكن است در مورد ترخيص آيتالله خمينى بعضى محافل بخواهند مراسمى به عمل بياورند، براى اينكه بيخودى تصور نرود كه به اين موضوع زياد اهميت داده مىشود، صلاح در اين است كه دخالت نشود.»
• روزنامههاى امروز از تقاضاى اعدام براى شانزده متهم به خيانت به كشور خبر دادند. روزنامه اطلاعات نوشت: در اسفند ماه گذشته خبر دستگيرى اين عده رسما از طرف دادرسى ارتش انتشار يافت و اكنون محاكمه آنان در دادگاه شماره 2 اداره دادرسى ارتش جريان دارد. بنابر ادعانامه صادر شده دادستان عليه متهمين، اين عده غيرنظامى، جمعيتى تشكيل دادهاند و ضمن ارتباط با بيگانگان، اقداماتى به منظور لطمه وارد آوردن به استقلال و تماميت ارضى كشور در خوزستان معمول داشتهاند كه سازمانهاى انتظامى فعاليت آنان را زيرنظر گرفته كليه اقدامات آنان را دنبال نمودند و به دليل تشديد فعاليتها، كليه شانزده نفر آنان در 5 آذر 42 دستگير شدند. اسامى متهمان اصلى پرونده بدين شرح است: محيى آل ناصر، صالح عامريان و عواد جاسم (معلم مدرسه عراقى در ايران). دهراب ناصرى، عيسى حياوى، عبدالجليل مالكى، عبدالعباس فيض محمره.
• روزنامه دنيا در مطلبى ذيل عنوان «تعطيلى متوالى و زياد و اثرات سوء آن بر اقتصاد جامعه» مىنويسد: همين تعطيلات نوروزى را حساب كنيد. آخر چه چيز ما از سايرين بيشتر است و تعصب و ملىگرايى ما چرا بايد از ملل گوناگون از زرد و سفيد و سياه و گندمگون بيشتر نمودار باشد كه هفت روز در ادارات خود را قفل بزنيم و مردم را از كار و زندگى بازبداريم... نويسنده به نقل از سهيلى، وزير كشور دوره رضاشاه، مىگويد: رضاشاه علاقه داشت به جز روز جمعه كه هر كس مختار است به طريقى كه ميل دارد از اين تعطيل استفاده كند در ساير روزهاى تعطيل بايد مردم را عادت داد كه از تعطيلى براى همان كارى كه روى اسم آن روز گذاشتهاند و به همان مناسبت آن روز را تعطيل كردهاند، استفاده كنند وگرنه چه بهتر كه اين تعطيلى نباشد و سازمانهاى دولتى به كار خود ادامه دهند.
• روزنامه الثوره چاپ دمشق در شماره امروز خود نوشت: كنگره اسلامى با شركت نمايندگان كشورهاى اسلامى در مكه همزمان با مراسم حج، برگزار خواهد شد. به گزارش خبرگزارى فرانسه، هدف از تشكيل اين كنگره استوار كردن صفوف مسلمانان در برابر امپرياليسم و اسرائيل است.