کتاب و نشریه
یاران امام به روایت اسناد ساواک؛ شهید حجت‌الاسلام سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد
عباس واضح
کتاب شهید حجت‌الاسلام سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد پنجمین مجلد از مجموعه آثار یاران امام به روایت اسناد ساواک می‌باشد که به همت مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات در مهر ماه 1377 با شمارگان 5 هزار نسخه و در 877 صفحه گردآوری و منتشر گردید.
این مجلد به بررسی اسناد بر جای مانده از ساواک درباره شهید سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد می‌پردازد و با توجه به دوره‌های گوناگون زندگی ایشان، از دریچه اسناد و گزارش‌های مأموران ساواک، سوابق و اثرات وجودی سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد را در شکل‌گیری نهضت‌های مردمی علیه رژیم پهلوی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به خوبی نمایان می‌سازد.
اسناد گردآوری شده در این کتاب دوره زمانی 9 /3 /1342ش تا 20 /10 /1357 ش یعنی اوج‌گیری نهضت امام خمینی تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران را در برمی‌گیرد. در این کتاب شاهد یک دورة پر فراز و نشیب از تعقیب و گریز و برآشفتگی ساواک از سخنرانی‌های سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد، بازداشت‌های مکرر ایشان و بالاخره نقش مؤثر وی در سازماندهی مردم در مبارزات ضد حکومتی خواهیم بود.
سید عبدالکریم هاشمی نژاد در سال 1311ش در شهرستان بهشهر استان مازنداران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در این شهرستان پشت سر گذاشت و جهت ادامه تحصیل در حوزه علمیه به روستای کوهستان در 6 کیلومتری بهشهر سفر کرد. پس از 4 سال گذراندن دروس مقدماتی حوزه برای ادامه تحصیل در سطوح بالاتر، به قم رفت و درس خارج فقه را در این حوزه به پایان رساند. پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی در سال 1340 ش به مشهد مقدس مشرف شد و در همان شهر ساکن گردید. از همان سال با برپایی مجالس تبلیغ و وعظ به آگاهی و بیداری مردم همت گماشت. این سال سرآغاز فعالیت‌های سیاسی و مذهبی وی بود.
از مهمترین حوادث تاریخی - سیاسی زندگی ایشان در طول مبارزه با رژیم پهلوی، شرکت در قیام پانزده خرداد 1342 است که منجر به دستگیری و زندانی شدن او به مدت 41 روز در تهران گردید. همزمان با دستگیری امام خمینی در قم در شب پانزدهم خرداد 1342ش بسیاری از علما و روحانیون مبارز سرشناس و طرفدار امام خمینی نیز در دیگر شهرها دستگیر شدند که شهید هاشمی‌نژاد جزو آنان بود. این نخستن بازداشت وی توسط ساواک بود. ایشان در ایام عاشورای هر سال در تهران به منبر می‌رفت. چند روز قبل از 15 خرداد در مسجد مروی، هیئت یزدی‌ها، بازارسرای ملاعلی و هیئت حسینی تهران به منبر رفته و سخنرانی‌های پر شوری علیه رژیم و در افشاگری و تحلیل ماهیت «اصلاحات شاه»، «تساوی حقوق زنان و مردان»، «وجود سانسور» و «کشتار طلاب مدرسه فیضیه در دوم فروردین 1342 ش» و ... ایراد کرده بود (ص 12). در گزارش ساواک تهران در مورد سخنرانی او آمده است: «در ساعت 20:30 الی 21:30 لیله 10 /3 /1342 ش آقای هاشمی‌نژاد واعظ در مسجد مروی... نسبت به دولت حمله نموده و اظهار داشت: ما امنیت نداریم. نسبت به کار یهودیها و بهائیها رسیدگی می‌شود ولی راجع به مدرسه فیضیه قم رسیدگی نمی‌کند. مأمورین دولت عده‌ای از طلاب را کشته و مضروب کرده‌اند، ولی دستگاه دادگستری می‌گوید ما آنها را نمی‌شناسیم... چرا دولت نمی‌رود تا دولت دیگر که به درد مردم برسد جای او را بگیرد؟ دستگاه ظالم یزید هم زیاد خودمختاری کرد، ولی یک روز سرنگون شد، چرا تیشه به ریشه اسلام می‌زنند و...» هاشمی‌نژاد فردای که آن شب نیز در همان مسجد، ضمن دعا، نابودی دشمنان روحانیت را از خدا خواسته و ذلت و خواری آنها را طلب کرده بود.
پی‌آمد این سخنرانی بازداشت وی بود که پس از 41 روز در 24 /4 /1342 آزاد گردید. او مجدداً به مشهد بازگشت و به ادامه فعالیت‌های علمی و سیاسی پرداخت. در اوایل مهر ماه 1342ش به مناسبت شهادت حضرت زهرا برای سخنرانی به مسجد فیل دعوت شد. در این سخنرانی بودکه به انتقاد شدید از دولت وقت پرداخت و به خیمه شب‌‌بازی انجمن‌های ایالتی و ولایتی به شدت اعتراض کرد وی در این سخنرانی از برخی اقدامات رضاخان نظیر کشف حجاب و مخالفت با اسلام، قتل و رشوه‌خواری پرده برداشت و دولت وقت را استیضاح کرد. (ص 14) فردای آن روز یعنی بعدازظهر روز 22 /7 /42 نیز در مسجد فیل در حضور چند هزار نفر شرکت‌کننده به منبر رفت و سخنان شب گذشته را تکرار کرد. پس از این سخنرانی‌ها بود که ساواک و شهربانی مشهد به هراس افتاده و با تلاش‌های فراوان وی را زندانی و ممنوع‌الملاقات نمودند. (ص 15).
تأسیس کانون بحث و انتقاد دینی از دیگر اقدامات مهم سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد در مشهد می‌باشد که در این کتاب به آن اشاره شده است. کانون بحث و انتقاد دینی در سال 1343ش توسط سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد و با همکاری سیدحسن ابطحی جهت ارشاد نسل جوان تأسیس شد و فعالیت‌های سازنده خود را تا سال 1350ش ادامه داد تا این که در سال 1351ش ساواک شرکت و سخنرانی هاشمی‌نژاد را ممنوع اعلام کرد اما فعالیت‌های این کانون متوقف نشده و ابتدا به صورت مخفیانه و سیار در منازل اعضاء برگزاری شد و بعدها علنی گردید (ص یازده تا دوازده)
از دیگر موارد مبارزاتی و انتقادی وی افشاگری و انتقاد از فروش گوشت خوک در کشور اسلامی ایران، اعتراض به هنر دروغین و وضع برخی هنرپیشه‌های سینما و تجلیل از هنرهای اسلامی، ردّ خرافه‌پرستی و تقلید از غرب، انتقاد از برخی طرح‌های آموزشی جنسی در مراکز آموزشی و فرهنگی می‌باشد و همچنین تحلیل نظام‌های سرمایه‌داری و کمونیستی و اعتراض به اختلافات طبقاتی از جمله موضوعاتی است که در این مجلد به آن پرداخته شده است.
در بخش پایانی کتاب فهرست اعلام و ضمیمه‌ها که مربوط به تصاویر اسناد منتشر شده ساواک می‌باشد آمده است.
تعداد بازدید: 5972
آرشیو کتاب و نشریه
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
