شوریدگی در تذبذب

احمد ساجدی

10 خرداد 1400

سازمان مجاهدین خلق در 1344 توسط تعدادی از جداشدگان از نهضت آزادی با هدف مبارزه با حکومت پهلوی تأسیس شد، اما در 1350 بنیانگذاران و اکثریت کادر سازمان توسط ساواک دستگیر و اعدام شدند. در 1354 سازمان با تغییر ایدئولوژیک، مارکسیسم را پذیرفت و همین امر موجب اعتراض تعدادی از کادرهای سازمان قرار گرفت. پیامد این اعتراض نیز تصفیه‌های خونینی بود که در آن صورت پذیرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان تلاش‌هایی برای نفوذ در ارکان نظام با هدف تصاحب قدرت آغاز کرد، اما با شکست در این تلاش‌ها، به کمک ابوالحسن بنی‌صدر که به دلیل بی‌کفایتی از ریاست جمهوری عزل شده بود، به فعالیت‌های تروریستی روی آورد. سرانجام بنی‌صدر و رجوی سرکرده سازمان، در مرداد 1360 از کشور فرار کردند. سفر خرداد 1365 رجوی به بغداد، آغازی بر شکل‌گیری جبهه مشترک وی و صدام علیه جمهوری اسلامی بود. طبعاً سقوط صدام در 1382، به منزله پایان فعالیت‌های متمرکز سازمان مجاهدین و فروپاشی تدریجی این سازمان بود.

در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون آثار فراوانی با هدف معرفی سازمان مجاهدین خلق و خط‌مشی و عملکرد آن منتشر شده است. از جمله این آثار می‌توان به اثری با عنوان «شوریدگی در تذبذب» اشاره کرد که چندی است وارد بازار نشر شده است. این اثر که توسط حجت‌الاسلام سیدحمید روحانی به رشته تحریر درآمده و «مؤسسه فرهنگی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی» آن را منتشر کرده است، مجموعه‌ای راجع به چگونگی شکل‌گیری سازمان مجاهدین خلق، بانیان تأسیس آن، رویکرد سیاسی و عملکرد این سازمان از ابتدا تا پیروزی انقلاب اسلامی است. این کتاب ۲۱ سرفصل دارد و نام کتاب نیز از عنوان اولین سرفصل آن گرفته شده است.

در مقدمه کتاب «شوریدگی در تذبذب» پس از اشاره به قیام اسلامی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ تصریح شده که این قیام انگیزه لازم برای تداوم مبارزه با حکومت پهلوی را در جامعه ایجاد کرد، به طوری که یک سال و ۷ ماه پس از این قیام یعنی در بهمن ۱۳۴۳ حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت به هلاکت رسید و کمتر از ۳ ماه پس از آن محمدرضا پهلوی در فروردین ۱۳۴۴ از یک ترور مسلحانه جان سالم به در برد و چند ماه پس از آن در مهر ۱۳۴۴ در پی دستگیری اعضای «حزب ملل اسلامی» گفته شد که این حزب با هدف مبارزه مسلحانه علیه حکومت پهلوی شکل گرفته بود.

به عبارت دیگر قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ چنان انگیزه‌ای در جامعه برای مبارزه با حکومت پهلوی به‌وجود آورده بود که در دهه ۱۳۴۰ جمعاً بیش از ۲۰ سازمان و گروه مسلح به چنگ ساواک افتادند که البته بیشتر آنها مذهبی بودند.

مقدمه کتاب «شوریدگی در تذبذب» سپس به شکل‌گیری «نهضت آزادی» اشاره کرده است.

کتاب «شوریدگی در تذبذب» طبق نظر نویسنده، بخشی از مجلدات منتشره با عنوان «نهضت امام خمینی» بوده و این کتاب، قسمتی از دفتر سوم آن مجموعه به‌شمار می‌رود که به صورت مستقل منتشر شده تا بهره‌گیری از آن برای عموم آسان‌تر باشد.

عناوین متن کتاب عبارتند از:

پیش نوشتار، شوریدگی در تذبذب، انگیزه‌های پیدایش سازمان، نگاهی به بنیانگذاران سازمان، نقش قیام ۱۵ خرداد در بنیاد سازمان، پیرامون نام و آرم سازمان، ویژگی‌های سازمان، فسادهای اخلاقی درون سازمانی، ناتوانی‌ها و کاستی‌ها در سازمان، کارکردهای نظامی سازمان، سازمان دوم یا سازمانی دیگر، کارکردهای نظامی سازمان دوم، موضع امام در برابر سازمان، گفتگوی امام با نگارنده پیرامون سازمان، انگیزه روحانیان از هواداری از سازمان، اعلام تغییر مواضع ایدئولوژیک سازمان، تصفیه‌های استالینی درون سازمانی، زندانیان سازمان در راه خیانت به ملت، بازتاب اعلام تغییر ایدئولوژی سازمان، بازتاب اعلام تغییر ایدئولوژی سازمان در زندان، سازمان در سراشیبی فروپاشی، پایه و مایه شکست سازمان، اسناد و مدارک.

نقل‌قول‌ها و اظهارات اعضای سازمان مجاهدین خلق در این کتاب متکی بر اسناد و پرونده‌هایی است که از آنان نزد ساواک موجود بوده است.

نویسنده کتاب عواملی چون گرایش به مارکسیسم، غربزدگی، علم‌زدگی، دوری‌گزینی از اسلام‌شناسان راستین، به بازی گرفتن آیین اسلام، اندیشه التقاطی، بها ندادن به کتاب‌های معتبر اسلامی، جوزدگی و خودباختگی، دورویی و دروغگویی، مقدم دانستن انسان بر اسلام، ناتوانی‌های اعتقادی، و فساد اخلاقی را بخشی از ویژگی‌های سازمان مجاهدین خلق تلقی کرده و راجع به هر یک از این موارد تحلیل ارائه کرده است.

نویسنده در بخش اعلام «تغییر مواضع ایدئولوژیک» سازمان می‌نویسد: «سازمان در سال ۱۳۵۴ طی بیانیه‌ای بلند و گسترده اعلام کرد: تغییر ایدئولوژی داده ، مارکسیست شده و دگرگونی ریشه‌ای در سازمان پدید آورده است. هم‌زمان با این بیانیه آیه قرآن از بالای آرم سازمان برداشته شد و کتابها و نوشته‌های مذهبی از خانه‌ها و مراکز سازمان برچیده شد و از میان اعضای سازمان، آنان که تغییر ایدئولوژی ندادند و به مذهب پایبند ماندند نیز یا به اعدام محکوم شدند و به نام خائن شماره ۱، خائن شماره ۲، و خائن شماره... به شهادت رسیدند و یا از خانه تیمی بیرون رانده شدند و در معرض شکار پلیس شاه قرار گرفتند.»

در این کتاب تأکید شده «موضع سرسختانه و برگشت‌ناپذیر امام خمینی در برابر کج‌اندیشی‌ها و بیراه‌پویایی‌های ژرف بنیانگذاران و اعضای مرکزی سازمان و اینکه امام هر گونه پشتیبانی از سازمان را به اصلاح فکری و تجدید نظر آنان پیرامون مسائل عقیدتی و ایدئولوژیکی موکول و وابسته کردند، سازمان را سخت نگران و اندیشناک ساخت بود. زیرا اگر در میان ملت ایران این واقعیت رواج می‌یافت که امام سازمان را به سبب انحراف‌های عقیدتی، هیچ‌گاه مورد پشتیبانی قرار نداد، نابودی و تباهی سازمان حتمی بود.»

کتاب «شوریدگی در تذبذب» در ۲۵۱ صفحه تهیه شده که ۱۹ صفحه آن اسنادی در ارتباط با سازمان مجاهدین خلق است. این کتاب در سال ۱۳۹۶ به زیر چاپ رفته و در ۱۳۹۹ به چاپ سوم رسیده است

 
تعداد بازدید: 2357