08 بهمن 1401
در 8 بهمن 1343 ساواک در گزارشی با موضوع «افکار عمومی» مینویسد:
«انتصاب آقای امیرعباس هویدا به سمت نخستوزیر در محافل سیاسی و بین مردم جلبِتوجه کامل نموده و در همه محافل گفته میشود شاهنشاه با آن انتصاب به گروه مخالفان انقلاب ششم بهمن و عمال طرفداران سیاست انگلیس که خواهان متلاشی شدن حزب ایران نوین بعد از فوت منصور[1] بودند فهماندند که سیاست کلی کشور با مرگ افرادی نظیر منصور تغییر پیدا نمیکند و حکومت به دست افرادی که با هدفهای انقلاب ششم بهمن[!] روی موافق نداشتهاند واگذار نخواهد شد. ضمناً در دو روز اخیر فعالیت افراد عضو حزب ایران نوین افزایش یافته و برخلاف سایر احزاب که با تغییر رهبرِ حزب، تشکیلات آنها فعالیت خود را از دست میدهد خللی در فعالیت حزب ایران نوین وارد نشده است.»[2]
انتصاب امیرعباس هویدا به نخستوزیری در 7 بهمن 1343 را باید نتیجه تحولاتی دانست که در سال 1341 به سود شاه رخ داده، وی توانست با تثبیت موقعیت خود در سیاست امپریالیسم آمریکا به عنوان قدرت فائقه و مطلقه ایران ظاهر شود. در چنین شرایطی شاه نه به نخستوزیری مختار و مقتدر که میتوانست موقعیت بلامنازع او را در دولت و جامعه خدشهدار کند، بلکه به کارگزاری مطیع نیاز داشت تا به نام او در مسند تشریفاتی ریاست دولت قرار گرفته، مجری مطاع اوامر شاهانه - یا «هدفهای انقلاب ششم بهمن» - باشد.[3] هویدا با زیرکی این نیاز زمانه را دریافت و چنین نقشی را برای مدتی طولانی ایفا کرد.[4]
پینوشتها:
[1]. حدود سه ماه پس از تصویب قرارداد کاپیتولاسیون و به دنبال آن تبعید امام خمینی به ترکیه، حسنعلی منصور –نخستوزیر - در اول بهمن 1343 هدف گلوله محمد بخارایی از اعضای مؤتلفه اسلامی قرار گرفته، در ششم بهمن درگذشت.
[2]. حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1383، ص 1.
[4]. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، تهران، اطلاعات، 1369، ص 377.
تعداد بازدید: 655