26 شهريور 1402
در 26 شهریور 1342 انتخابات دو مجلس شورای ملی و سنا با وعدههای بسیار سرانجام برگزار شد. این انتخابات که قرار بود به پشتوانه کنگره «نهضت آزاد مردان و آزاد زنان»![1] نمایندگان ملت ایران را به مجلس شورا فرستاده حافظ ارکان مردمسالاری در نظام سلطنت مشروطه باشد، در نهایت چیزی بیش از نمایشی پر هیاهو و سراسر فریبکاری به کارگردانی دولت اسدالله علم نشد. در تأیید این ادعا به قضاوت برخی از وابستگان به حکومت - نه مخالفان آن - استناد میشود. در گزارش ساواک مورخ 6 مهر 1342 درباره «جلسه منزل اسداله رشیدیان[2]» آمده است:
«... در این جلسه بحث و مذاکرات سیاسی قابل توجهی صورت نگرفت و مراجعین هر کدام با یکدیگر بیشتر در اطراف انتخابات صحبت کرده و میگفتند انتخابات امسال از هر سال بدتر و مفتضحتر انجام شده است....»[3]
در سند دیگر ساواک مورخ 6 مهر 1342 درباره «جلسه منزل جمال امامی[4]» چنین گزارش شده:
«... در این جلسه پیرامون انتخابات مجلسین بحث شده و کلیه حضار از آن انتقاد کردهاند و جمال امامی اظهار داشته جایی که یک نفر کاندیدا یکصدوهشتاد هزار رأی بیاورد و حتی خودش هم خبر نداشته باشد به خوبی معلوم میشود که این انتخابات قلابی و مسخره است...»[5]
و در گزارش ساواک مورخ 4 مهر 1342 درباره«جلسه منزل سپهبد بازنشسته کیا» نیز چنین آمده:
«... در حدود ساعت 5/6 تیمسار سپهبد کیا وارد جلسه شد و ضمن احوالپرسی از اشخاص گفتند در این انتخابات که قرار بود از طبقه متوسط و طرفدار کارگر به مجلس بروند، واقعاً من متأسف شدم که چرا دوست عزیزمان آقای اویسی را انتخاب نکردند؛... اویسی گفت من هرگز متأسف نیستم که چرا من را کاندیدای کنگره نکردند، زیرا شاید مصلحت نبوده، ولی تأسف شدید من از این جهت دارم که آراء طبیعی من را نخواندند و حتی در چند حوزه که خودم از نزدیک شاهد و ناظر بودم که آراء به نام من خوانده شد و صورتمجلس هم کردند، ولی اعلام حائزین اکثریت و آنهایی که آرایی داشتند، باز هم آراء مربوط به من را اعلام نکردند و... تورج نگهبان اظهار داشت انتخابات امسال هم مفتضح و هم جمع اضداد بوده است و از قماشهای مختلف را تعیین کردهاند...»[6]
پینوشتها:
[1]. در روزهای پنجم تا نهم شهریور 1342 و در آستانه برگزاری انتخابات مجلس بیستویکم کنگرهای با عنوان«نهضت آزاد زنان و آزاد مردان» با شرکت نمایندگان اقشار مختلف جامعه از سراسر کشور در تهران برگزار شد. در روز پایانی، لیست نامزدهای نمایندگی مجلس - که به اصطلاح برآمده از هماندیشی و ائتلاف شرکتکنندگان بود! - منتشر شد. نامزدها به تأیید مقامات امنیتی رسیده، اغلب مهندس یا کارمند، فاقد هرگونه تجربه سیاستورزی و تعداد اندکی متنفذ و نامدار بودند. (آبادیان، حسین، دو دهه واپسین حکومت پهلوی، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1383، ص 282 - 283).
[2]. اسدالله رشیدیان از سیاستمداران وابسته به انگلیس بود که نقش مهمی در کودتای 28 مرداد 1332 علیه دولت مصدق و به نفع شاه ایفا کرد.
[3]. رشیدیانها به روایت اسناد ساواک، ج 3، 1389، ص 56.
[4]. سناتور و سفیرکبیر سابق ایران در ایتالیا.
[5]. جمال امامی به روایت اسناد ساواک، 1388، ص 327.
تعداد بازدید: 655