نحوه تأسیس گروه فارسی‌زبانان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان

26 تير 1403

بنابراین بعد از ورود به آلمان غربی [تابستان 1345] از طریق برادرم آقای عبدالله توسلی که یکسال قبل برای ادامه تحصیل به آلمان آمده بود و در دانشگاه شهر گیسن تحصیل می‌کرد، با فعالیت‌های اخیر انجمن‌های اسلامی دانشجویان که نسبت به سال 1342 توسعه زیادی یافته بود آشنا شدم. در این موقع علاوه بر انجمن شهر گیسن در شهرهای برانشوایک، برلین، کرفلد و ورستبورگ نیز هسته‌های انجمن اسلامی دانشجویان شکل گرفته بود. اعضای این انجمن‌ها در جلسات سالیانه اتحادیه (UMSO) شرکت می‌کردند و این نشست‌ها برای ایجاد ارتباط بین دانشجویان مسلمان ایرانی در حاشیه آنها نقش مؤثری داشت و به تدریج نیاز ارتباط و هماهنگی فعالیت انجمن‌ها مورد توجه قرار گرفت.

هنگامی که من در نشست‌های اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا (UMSO) شرکت کردم، فکر تأسیس گروه فارسی زبان را با دوستان مطرح کردم. تا آن موقع دانشجویان مسلمان ایرانی با عرب‌ها و بقیه مسلمان‌ها در اتحادیه با هم همکاری داشتند اما آنها بیشتر تحت‌تأثیر مسائل سیاسی کشورهای عربی بودند. مسائل سیاسی، زبان ما و مجموعه نیازهایمان متفاوت بود. پیشنهاد گروه فارسی زبان مطرح شد و آنها آن را پذیرفتند. اتحادیه هم پذیرفت که گروه فارسی زبان مستقل فعالیت کند اما با اتحادیه مرتبط باشد. اولین نشریه «مکتب مبارز» که ارگان گروه فارسی‌زبان بود طراحی شد و اولین شماره آن هم منتشر گردید.

اولین نشست نمایندگان انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایرانی در سال 1345 در شهر گیسن منزل آقای خالدی تشکیل شد. در این نشست آقایان اسدالله خالدی، عبدالله توسلی، مصطفی حقیقی، مهدی ابریشمی، کریم خداپناهی، حاجی‌زاده، وزیری و اینجانب حضور داشتیم. در خصوص ضرورت تشکل و همکاری مشترک و توسعه فعالیت‌های انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایرانی صحبت و مذاکره شد و از اینجانب خواستند اساسنامه‌ای برای همکاری مشترک انجمن‌ها تهیه کنم. از آنجا که این تشکل مشابه اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا بود لازم بود با مسئولین اتحادیه تبادل‌نظری بعمل آید. ایده کلی که به نظر می‌رسید تشکل مستقل دانشجویان مسلمان ایرانی بود. زیرا مسائل مورد علاقه دانشجویان ایرانی با مسائل دانشجویان مسلمان سایر کشورها به ویژه کشورهای عربی هماهنگی نداشت. در عین حال وحدت کلی دانشجویان مسلمان نیز باید حفظ می‌شد. در انجمن اسلامی دانشجویان شهر اشتوتگارت که از سال 1341 آشنایی و ارتباط داشتم موضوع را با یکی از اعضای فعال و مؤثر انجمن به نام آقای «شنشل» دانشجوی شیعه عراقی مطرح کردم و او اصل فکر را فوراً تأیید کرد. موضوع با مسئولان اتحادیه نیز مطرح شد آنها نیز تشکل دانشجویان ایرانی را در کنار و هماهنگ با اتحادیه مفید تشخیص دادند. بر این اساس پیش‌نویس اساسنامه گروه فارسی زبان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان تهیه شد و برای بررسی و اظهارنظر مسئولان انجمن‌ها ارسال شد. ظاهراً این اساسنامه در اولین نشست سالانه اتحادیه که در شهر گیسن برگزار شد مورد تصویب قرار گرفت.

گروه فارسی‌زبان اتحادیه برای معرفی و رشد و توسعه تشکیلاتی و فرهنگی خود نیاز به نشریه منظمی داشت. ضرورت این امر مورد تأیید مسئولان گروه فارسی‌زبان قرار گرفت و اولین شماره آن با همکاری دو دانشجوی جوان و علاقمند در سپتامبر 1966 (مهر 1345) به نام مکتب مبارز منتشر شد. این عنوان از کتاب اسلام مکتب مبارز و مولد مهندس بازرگان اقتباس شده بود. در سرمقاله این شماره، جملات زیر جلب توجه می‌کند:

«دانشجوی عزیز، مولد جدیدی در اروپا پا به عرصه وجود نهاده است. اما باید همکاری تو همفکر عزیز و همه انسان‌های شرافتمندی که در راه ایجاد دنیایی بهتر بر اساس عدالت و تقوی و پاکی و صلح و صفا در میان بشر صمیمانه می‌کوشند و در راه سرنگون کردن دستگاه‌های استبدادی و استعماری و حکومت‌های یزیدمنش از بذل جان و مال خود باکی ندارند...»

«هدف ما در شناساندن چهره واقعی اسلام خلاصه می‌شود. اسلامی که مبارز است و مولد. و این مطلب به نحو بارزی در لابلای تاریخ روشن است. ولی متأسفانه استعمارگران و استثمارچیان برای غارت گنج‌های کشورهای اسلامی چهره اسلام را عوض کرده و آن را محصور مساجد و محدود به عبادت‌های فردی نشان داده‌اند. راه و رسم ما برملا ساختن نقشه‌های شوم آنها می‌باشد. و ما صد درصد اطمینان و آگاهی داریم که اگر چهره واقعی اسلام به جوانان عرضه شود همه مشکلات و عقده‌ها خود به خود حل خواهد شد و جوانان فوج فوج اسلام را از جان و دل خواهند پذیرفت...»

دکتر بهشتی در سال 1344 پس از آقای محققی (که مرکز اسلامی را در شهر هامبورگ پایه‌گذاری کرده بود) به هامبورگ آمد و تا 1349 سرپرست فعالیت‌های مرکز اسلامی هامبورگ بود و با سیار فعالیت‌های اسلامی اروپا جمله گروه فارسی‌زبان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا (UMSO) همکاری، نظارت و مشارکت بسیار مفیدی داشت. مسئولان گروه فارسی‌زبان در تصمیمات خود با ایشان مشورت می‌کردند و از راهنمایی‌های مفید ایشان بهره‌مند بودند.

ایشان برای نشریه مکتب مبارز مقاله می‌فرستادند و در نشست‌های گروه فارسی زبان و اتحادیه شرکت می‌کردند و با ایراد سخنرانی در این گونه جلسات نقش مؤثری در پشتیبانی حرکت‌های اسلامی داشتند.

منبع: شصت سال ایستادگی و خدمت، خاطرات مهندس محمد توسلی، تهران، نشر کویر، 1398، ص 118 - 121.

 
تعداد بازدید: 387