نهضت امام خمینی
روحانیت، سردمدار مبارزه با استبداد
05 خرداد 1403
ساواک خوزستان در گزارشی مورخ 5 خرداد 1343 از کشف «اعلامیه 15 خرداد که از طرف جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران[1] چاپ گردیده و قرار است روز 15 خرداد در تمام نقاط کشور توزیع گردد» خبر می‌دهد.[2] متن اعلامیه یاد شده به شرح زیر است:
«واقعه پانزدهم خرداد سال گذشته هنوز در خاطر مردم زنده است و بی‌شک از آن وقایعی است که از خاطرها نخواهد رفت. در این روز تظاهرات اصیلی از جانب مردم بر ضد دستگاه حاکم صورت گرفت، اما حکومت آن را به کشتار مردم بی‌سلاح مبدل کرده، علاوه بر آن مأموران حکومت کوشیدند تا به این تظاهرات اصیل رنگ خرابکارانه و ارتجاعی بزنند. داستان از آنجا آغاز شد که روحانیون تصمیم گرفتند در برابر استبداد دستگاه حاکم دست به مقاومت جدی بزنند. و مردم که منتظر رهبران شجاعی بودند به ندایشان لبیک گفتند. دستگاه حاکم کوشید که این مقاومت را ارتجاعی معرفی کند و رهبران مبارزه روحانیون را مخالف اصلاحات قلمداد کند. اما این کوشش به ثمر نرسید. روحانیون همه جا گفتند و نوشتند که آنان با اصلاحات مخالف نیستند، بلکه با دیکتاتوری دستگاه حاکم مخالفند. آنچه در روزهای پیش از پانزدهم خرداد، و ماه‌های پس از آن روی داد اعلام این بود که جامعه روحانیت می‌تواند به‌طور جدی در برابر حکومت مقاومت کند و در مبارزه عمومی مردم بر ضد دستگاه حاکم به‌طور قاطع شرکت جویند و چنین نیز شد.
پرچم مبارزه را حضرت آیت‌الله خمینی با شهامت به دوش گرفت و رهبری ایشان به سرعت قبول عامه یافت اما در مدت زندانی بودن ایشان نیز مبارزه تعطیل نشد و مردانی چون آیت‌الله میلانی به رهبری مبارزه ادامه می‌دادند. و اینک که یک سال از پانزدهم خرداد خونین می‌گذرد ضمن تسلیت به بازماندگان شهدای پانزدهم خرداد، به جامعه روحانیت به خاطر پایداری و شهامتی که در این یک سال در برابر استبداد دستگاه حاکم از خود نشان داد باید تبریک گفت. شک نیست که اگر جامعه روحانیت همچنان با شهامت و از همان زاویه‌ای که در این یک سال مبارزه می‌کرده است مبارزه را با دیکتاتوری دستگاه حاکم ادامه دهد، نقش بس مهمی در مبارزه دموکراتیک ملی ایران بازی خواهد کرد. و فراموش نکنیم که جامعه روحانیت در انقلاب مشروطه در پرتو وجود رهبران گرانمایه‌ای چون شادروانان بهبهانی و طباطبایی چه نقش بزرگی بازی کرد. مردم قدر مبارزان راه آزادی را می‌شناسند؛ و آن کس که در راه خواسته‌های آنان مبارزه می‌کند می‌تواند به پشتیبانیشان اعتماد داشته باشد...»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران سازمانی بود متشکل از گروهی از روشنفکران عضو حزب توده ایران که به دلیل وابستگی علنی این حزب به شوروی و انحراف سازمان رهبری از اصول حزبی از آن انشعاب کردند. انشعابیون که در رأس آنها خلیل ملکی تئوریسین نامدار و یکی از رهبران حزب توده قرار داشت، در اعلامیه‌ای در آذر 1326 علت جدایی از حزب توده را اعلام کردند. ملکی و یارانش در نهضت ملی کردن صنعت نفت به همراهی با جبهه ملی و حمایت از دکتر مصدق برخاستند. ملکی در سال 1330 به همراه دکتر مظفر بقایی – نماینده ادوار مجلس شورای ملی - «حزب زحمتکشان ملت ایران» را تأسیس کردند. چندی بعد اما به سبب پیدایش اختلاف میان ملکی و بقایی حزب زحمتکشان دو پاره شد، یکی به نام حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم) به رهبری خلیل ملکی و دیگری حزب زحمتکشان ملت ایران به رهبری مظفر بقایی. در پی کودتای 28 مرداد بیشتر رهبران و فعالان سیاسی دستگیر یا فراری و مخفی شدند. خلیل ملکی نیز دستگیر و زندانی شد. در این بین اختلافات درونی حزب نیروی سوم شدت یافته به تضعیف حزب و پراکندگی اعضا انجامید. ملکی پس از رهایی از زندان طرح تشکیل سازمانِ جدید «جامعه سوسیالیست‌ها» را تهیه و در شهریور 1339 «جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران» را سازماندهی و معرفی کرد. (نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی 25 ساله ایران، ج اول، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص 156 - 163).
[3]. همان، ص 86.
تعداد بازدید: 219
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
