نهضت امام خمینی
آمریکا، همسایه‌ای در آن سوی اقیانوس!
13 خرداد 1403
روزنامه اطلاعات در شماره روز 13 خرداد 1343 در خبری با عنوان «مذاکرات شاهنشاه و جانسون از ظهر روز جمعه در کاخ سفید آغاز می‌شود» می‌نویسد:
«ساعت هشت بامداد فردا شاهنشاه و علیاحضرت فرح پهلوی... برای شرکت در مراسم گشایش هفت هزار سال هنر در ایران عازم واشنگتن خواهند شد...»[1]
مرگ نابهنگام کندی و به قدرت رسیدن لیندون جانسون (69- 1963) سرآغاز بهبود روابط ایران و آمریکا بود. محمدرضا پهلوی در دوران جانسون، دو بار (در سال‌های 1343 و 1347) به‌طور رسمی از آمریکا دیدن کرد. امیرعباس هویدا – نخست‌وزیر - نیز در پاییز سال 1347 به آمریکا رفت. در این دوران چند نفر از مقامات سیاسی و سرمایه‌داران آمریکایی نظیر برادران راکفلر نیز به ایران آمدند. روابط حسنه جانسون و محمدرضا تا آنجا بود که جانسون در 27 ژوئن 1968 در نامه‌ای به آرمین مایر، سفیر ایالات متحده در ایران نوشت «دوستی و همبستگی من با اعلیحضرت یکی از عوامل مسرتبخش دوران حکومتم بوده است!»[2]
سفر شاه به آمریکا در خرداد 1343 در چارچوب توسعه همکاری‌های فرهنگی میان دو کشور رخ داد. گسترش روابط فرهنگی با دیگر کشورها از جمله مسائلی بود که در دهه 40 مورد توجه حکومت پهلوی قرار گرفت. در این دوره دفاتر فرهنگی ایران در کشورهای خارجی تأسیس و گروه‌هایی تحت عنوان هیئت فرهنگی از آن کشورها به ایران وارد شدند. در این میان آمریکا بیش از سایر کشورها مود توجه بود. این کشور سیاست‌های استعماری و امپریالیسمی خود را بر بستر فرهنگ دنبال می‌کرد و می‌کوشید برای تسهیل توسعه سیاسی مورد نظر خود، فرهنگ غربی را در ایران گسترش دهد. با این هدف آمریکایی‌ها به وسایلی از قبیل موافقت‌نامه‌های فرهنگی[3] میان دو کشور روانه ایران شدند تا ایران را غربی کنند.[4]
[1]. اطلاعات، 4شنبه، 13 خرداد 1343، س 38، ش 11402.
[2]. نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی 25 ساله ایران، ج ا1، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص337 – 339.
[3]. روزنامه اطلاعات مورخ 4 آبان 1342 در خبری درخصوص تمدید موافقت‌نامه فرهنگی میان ایران و آمریکا از قول سفیر آمریکا می‌نویسد:
«امروز پیشرفت علم و دانش و تکنولوژی فواصل را از میان برده و ایران و آمریکا را به یکدیگر نزدیکتر ساخته است، به‌طوری که اکنون دو ملت ایران و آمریکا را می‌توان همسایه یکدیگر دانست و این همسایگی ابدی است.[!]
مطابق این موافقت‌نامه دانشجویان جوان و محققان باتجربه از آمریکا به ایران خواهند آمد و از ایران به آمریکا خواهند رفت و کار این دانشجویان و محققان مسلماً به حسن تفاهم دو ملت کمک خواهد نمود، این افراد نماینده فرهنگ و ملت خود در خارج خواهند بود و پس از مراجعت به میهن، روحیه، افکار و ایده‌آل‌های ملت دیگر را در کشور خود منعکس خواهند کرد،" (اطلاعات، شنبه چهارم آبانماه 1342، س 38، ش 11227).
[4]. قریشی، سیدحسن و کاظم نیازی نشاط، «روابط فرهنگی و اجتماعی ایران و آمریکا در دوره ریاست جمهوری لیندون جانسون»، فصلنامه سیاست خارجی، س 27، ش 2، تابستان 1392، ص 370 – 371.
تعداد بازدید: 277
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
