04 تير 1403
روزنامه اطلاعات در شماره روز 4 تیر 1342 در گزارشی از سخنرانی سفیر انگلیس برای جمعی از «افسران ارشد ارتش شاهنشاهی» از قول وی مینویسد:
«ما و آمریکاییان در کلیه امور جهانی با یکدیگر مشورت نزدیک نموده و مجاهدت مینماییم که سیاستهای خود را تطابق دهیم. من این موضوع همکاری آمریکا و انگلیس را از آن جهت ذکر میکنم که عدهای از افراد منجمله نویسندگان جراید شما چنین به نظر میرسد که گمان میکنند رقابت شدید سیاسی بین آمریکا و انگلستان در خاورمیانه و بهخصوص در ایران وجود دارد. آقایان من میتوانم به شما اطمینان خاطر دهم که این کاملا نظری است پوچ و واهی. هدفهای انگلستان و آمریکا در خاورمیانه و ایران هیچگاه نزدیکتر از امروز نبوده است.... ما در انگلستان طالب آن هستیم که کشور شما را نیرومند، دارای وضع ثابت، فعال و آزاد ببینیم؛ ... ما آنچه را که در قوه داریم برای رسیدن شما به هدفهای خود به کار خواهیم برد.»[1]
عباسعلی خلعتبری وزیرامورخارجه ایران در دهه 50 در یادداشتهایی که در فروردین 1358 – بدون توجه به مناسبات جدید حاکم بر روابط خارجی ایران - نگاشته درباره روابط ایران و انگلستان در این دهه مینویسد:
«در حال حاضر روابط ایران و انگلستان در همه زمینهها وسیع است و گرچه قراداد جدیدی حاکم بر این روابط نمیباشد، با حس عملی که انگلیسیها در کارها دارند روابط در حال توسعه است و جریان خود را دارد. روابط نظامی... وسیع است و دولت ایران خریدهای بزرگی مخصوصاً در زمینه تسلیحات نیروی دریایی و تانک و دستگاههای سیستم ضدهوایی از انگلستان نموده است و افسران و واحدهای ایران را در این زمینه ها تعلیم میدهند. در روابط بازرگانی انگلستان در درجه سوم بعد از آلمان فدرال و آمریکا قرار دارد، ولی بانکها و شرکتهای بیمه انگلیسی از دیگران فعالترند. روابط فرهنگی بسیار وسیع است، بعد از آمریکا تعداد دانشجویان و دانشآموزان ایرانی در انگلستان از همه کشورها بیشتر است. همچنین مؤسسات فرهنگی و آموزشی انگلیس در ایران خیلی فعال میباشند.
آنچه در پوشش وجود دارد رقابت انگلستان با متفقش آمریکا در ایران است. معروف است که یک سیاستمدار انگلیس گفته «انگلستان دوست و دشمن ندارد. انگلستان منافع دارد.» این گفته درباره سیاست انگلیس در ایران در مقابل آمریکا صدق میکند. انگلستان از اینکه آمریکای تازه وارد نفوذ و منافع بیشتری در ایران داشته و سود بیشتری ببرد دلخوش نیست و در پوشش، رقابت شدیدی بین آن دو وجود دارد. اصولاً انگلیسیها با تجربه بیشتر و آشنایی بیشتری که با مشرق زمین دارند و با نفوذ تبلیغات زیرکانه در این کشورها و منجمله در ایران موفق شدهاند که با وجود نداشتن امکانات پیشین، راه خود را در همه زمینهها باز نگاه دارند.»[2]
*درباره عنوان: توصیفی که امام خمینی در پیام به ملت ایران در اعتراض به فاجعه مدرسه فیضیه درباره انگلیس به کار برد. (صحیفه امام، ج 1، ص 181).
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، س 38، سه شنبه 4 تیر 1342، ش 11124.
[2]. خلعتبری، عباسعلی، «یادداشتهای وزیر امورخارجه»، مطالعات تاریخی، تابستان 1387، ش 21، اص 107 – 136.
تعداد بازدید: 342