نهضت امام خمینی
آنچه می‌خواست، آنچه شد!
03 مهر 1403
روزنامه اطلاعات در شماره سوم مهر 1341 از قول عطاءالله خسروانی - وزیر کار دولت اسدالله علم – می‌نویسد:
«توزیع درآمد در کشور ما عادلانه نیست. طرح استفاده کارگران از منافع کارخانه باعث افزایش تولید، سرمایه‌گذاری بیشتر، صرفه‌جویی در مواد خام و تقلیل اختلافات موجود خواهد شد. طرح استفاده کارگران از منافع کارخانه‌ها[1] به‌زودی برای رسیدگی به یک شورا ارجاع می‌شود.»[2]
گفتنی است حکومت پهلوی با توجه به گسترش طبقه کارگر که نتیجه صنعتی شدن ایران بود، می‌کوشید به هر طریق علاوه بر مهار حرکت‌های سیاسی کارگران، از آنان به عنوان یک گروه مشروعیت‌بخش استفاده و نیروی نهفته در این طبقه را کنترل کند به همین دلیل با استفاده از سیاست به اصطلاح «چماق و هویج» سعی در هدایت جنبش کارگران به سمت دلخواه داشت. شاه خود را به‌قدری دلگرم به حمایت کارگران می‌دانست که در مصاحبه‌ای در خرداد 57 عنوان کرد: «هیچ‌کس نمی‌تواند مرا سرنگون کند، زیرا 700 هزار نظامی، کارگران و اکثریت مردم پشتیبان من هستند.»! برای شاه، کارگران به عنوان یک نیروی حامی، همتای نظامیان بودند و باور اینکه کارگران به انقلاب اسلامی بپیوندند سخت بود. به قول فریدون هویدا: «مسئله اعتصاب کارگران، شاه را به شدت آزرده خاطر می‌ساخت و هرگز نمی‌توانست قبول کند همان کسانی که در دی 1354 هنگام دریافت اسناد مربوط به شرکت در سود کارگاه‌ها مراتب «سپاس بی‌پایان خود را از ذات مبارک شاهانه» اعلام داشته بودند، اینک علیه او دست به اعتصاب بزنند.»[3]
گرچه به باور شاه کارگران از سیاست‌های اقتصادی او بهره‌مند شده بودند، اما اعتراضات و اعتصابات کارگران و بیان کمبودهای اقتصادی‌شان نشانه شکست سیاست‌های حکومت در قبال آنها بود. این مسئله وقتی با گفتمانِ اسلامیِ عدالت‌محور حاکم بر انقلاب اسلامی همراه شد سبب پیوستن کارگران به آن گردید.[4]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. «لایحه قانونی سهیم‌کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی» چهارمین اصل از اصول انقلاب سفید بود.
[2]. اطلاعات، سه شنبه 3 مهر 1341، ش 10906، ص 1.
[3]. در آن مراسم و موارد مشابه مثل اعطای سند مالکیت زمین به کشاورزان، همواره افرادی به عنوان نماینده کارگران یا کشاورزان حضور داشتند که یا از عوامل حکومت بودند یا قبلاً تحت‌ِتعلیم قرار گرفته بودند تا سر موقع «مراتب سپاس....» را اعلام کنند.
[4]. آقاجری، سیدهاشم و مرتضی ویسی، «زمینه‌های ورود و نقش‌آفرینی کارگران در انقلاب»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پاییز و زمستان 1393، س 4، ش 2، ص 1 – 20.
تعداد بازدید: 165
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
