نهضت امام خمینی

بازار و جدال همیشگی با حکومت پهلوی


20 تير 1404


در 20 تیر 1342 رادیو «صدای ملی ایران[1]» مطلبی به شرح زیر منتشر کرد:

«هم‌میهنان گرامی، با نزدیک شدن انتخابات برخورد بین بازار و رژیم کودتا وارد مرحله جدیدی شده است، این مرحله با کشتار پانزده خرداد از حادترین مراحل دشمنی بین بازار و رژیم کودتا است[2]. دولت کودتا می‌داند که ممکن نیست بتواند با بازاریان کنار آید و بازاریان نیز می‌دانند که کنار آمدن با کودتاچیان به معنای خیانت به منافع خودشان و خیانت به منافع ملت ایران است، این است که دیگر برای چگونگی رفع دشمنی و آغاز سیاست مشترک، مذاکره و یا اقدام نمی‌شود و رژیم کودتا تصمیم به سرکوبی بازاریان و کنار گذاشتن آنان در انتخابات آینده گرفته است. دشمنی کودتاچیان با بازاریان  ایران در همان وقتی آغاز شد که نطفه‌ کودتای خائنانه 28 مرداد بسته می‌شد، بازاریان ایران در تمام دوران ملی شدن نفت مدافع دولت ملی مصدق بودند و تا آخر نیز نسبت به وی وفادار ماندند.

بسیاری از کسانی که خود را نماینده بازاریان قلمداد می‌کردند و احیاناً مورد احترام بازار نیز بودند از همان روزی که پشت به مصدق کردند از چشم بازاریان افتادند و مورد نفرت آنان قرار گرفتند، زیرا بازاریان با دفاع از حکومت ملی مصدق مدافع منافع طبقاتی خود و مدافع منافع ملت ایران بودند. در کودتای قوام در تیر 1331، در کودتای نهم اسفند 1331 و بالاخره در کودتای 25 و 28 مرداد، بازاریان ... علیه خائنینی نظیر زاهدی و قوام ... مبارزه کردند و از همان وقت دشمنی کودتاچیان را به خود جلب نمودند. زاهدی پس از روی کار آمدن، سقف بازار تهران را شکافت و ضررهای جدی به بازاریان وارد آورد... این دشمنی 10 سال است که ادامه یافته و در این 10 سال رژیم کودتا بزرگترین خسارات را به سرمایه‌داران ملی ایران یعنی بازاریان وارد آورده است. در این 10 سال بازاریان معتقد شده‌اند که کودتاچیان دشمن آنانند و برای حفظ منافع سرمایه ملی ایران چاره‌ای جز برقراری حکومت ملی و قانونی نیست. حالا که انتخابات نزدیک می‌شود، کودتاچیان قصد دارند مجلس گوش به فرمانی مرکب از نوکران خود بسازند. بازاریان در سرتاسر ایران به عنوان یکی از مهمترین دشمنان آنان قد علم کرده و می‌خواهند که از موفقیت کودتاچیان در تشکیل مجلس گوش به فرمان جلوگیری کنند. نیروی بازاریان نیروی بسیار بزرگی است. چنانکه تاریخ 50 ساله‌ مشروطیت ایران نشان داده است، این نیرو وقتی در اتحاد با سایر قوای ملی عمل می‌کند، نیروی بسیار مؤثری است. رژیم کودتا تصمیم گرفته است با به کار بردن زور و اعمال فشار مانع از اقدام بازاریان در اجرای انتخابات آزاد بشود. رژیم کودتا می‌خواهد با ترسانیدن بازاریان از کشتار و غارت، آنان را وادار به تسلیم و سکوت نماید. سران رژیم کودتا گاه و بیگاه به فجایع خود در پانزده خرداد اشاره کرده و آن را به عنوان نمونه‌ یکی از جنایاتی که ممکن است اجرا کنند به رخ مردم و بازاریان می‌کشند. ولی بازاریان نیز در عزم خود به دفاع از منافع حقه خویش راسخ‌اند. اخبار رسیده از تهران و شهرهای بزرگ دیگر حاکی است که میان بازاریان جنبش واقعی برای دفاع از مشروطیت و برقراری حکومت قانون وجود دارد. بازاریان می‌خواهند در انتخابات آینده به وظیفه ملی و میهنی خویش عمل کنند و نقشه رژیم کودتا را برای تشکیل مجلس گوش به فرمان و نمایش آن به عنوان یک مجلس ملی نقش بر آب سازند. ما اطمینان داریم که بازاریان تمام شرایط لازم را برای رسیدن به هدف در دست دارند و اگر در اتحاد با همه‌ قوای ملی عمل کنند، موفقیت‌های شایانی به دست خواهند آورد.»[3]

 

پی‌نوشت‌ها:

 

[1]. پخش برنامه‌های «رادیو صدای ملی ایران» یا رادیو باکو از سال 1338 و از باکو مرکز جمهوری آذربایجان شوروی آغاز شد. شوروی برای مقابله با نفوذ آمریکا و کشورهای غربی در ایران، بودجه کلانی صرف تبلیغات می‌کرد که بخشی از آن برای راه‌اندازی و اداره این رادیو هزینه می‌شد. رادیو صدای ملی ایران رخدادهای داخل ایران را هماهنگ با اهداف و سیاست‌های شوروی به اطلاع فارسی‌زبانان می‌رساند. (گودرزیانی، احد، روز شمار 15 خرداد، ج 4، تهران، سوره مهر، 1389، ص 305 و 306).

[2]. بازار، مبدأ قیام 15 خرداد در تهران بود. اولین گزارش‌های ساواک از حوادث 15 خرداد 1342 در تهران مؤید این ادعاست:

«عده‌اى به حالت دو که چهار پنچ نفرى هستند از مسجد جامع بازار حرکت و می‌گویند مردم دکان‌ها را ببندید، خمینى را گرفتند.» (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2 ، 1378، ص 427).

[3]. بولتن خبرگزارى پارس (محرمانه)‌، ش 90، ص 27.



 
تعداد بازدید: 21



آرشیو نهضت امام خمینی

نظر شما

 
نام:
ایمیل:
نظر:
تصویر امنیتی:

جدیدترین مطالب

پربازدیدها

© تمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد 1342 محفوظ است.