مقالات
کتابشناسی کاپیتولاسیون
رضا سامانی
همانطور که می دانیم، روز چهارم آبان ماه، سالگرد روزی است که در آن مخالفت امام خمینی با رژیم پهلوی به اوج خود رسید و به تبع آن در سیزدهم آبان همان سال به ترکیه تبعید شد. در پی تصویب علنی قانون کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی، امام در روز 4 آبان 1343، همزمان با سالروز تولد حضرت زهرا (س) و در روزی که به مناسبت تولد شاه در کشور جشن های فرمایشی برپا بود، در مقابل این قانون ننگین عكس العمل سختی نشان دادند و در منزل خود در قم و در مقابل جمع کثیری از مردم به افشای این مصوبه ننگین پرداختند. بسیاری از تحلیل گران تاریخ انقلاب اسلامی معتقدند که تصویب لایحه کاپیتولاسیون نقطه عطفی در نهضت امام خمینی به شمار می رود و از آن به بعد بود که امام خمینی نوک پیکان حملات خود را به سوی امریکا نشانه گرفت و به افشای وابستگی رژیم شاه به امریکا و اسرائیل پرداخت. با فرا رسیدن سالروز سخنرانی افشا گرانه امام خمینی علیه تصویب لایحه کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی بر آن شدیم تا فهرستی از منابعی که به این مبحث و حواشی آن پرداخته اند را جهت استفاده پزوهشگران در این سایت ارائه دهیم. فهرست ذیل، منابع کثیر الرجوعی را شامل می شود که در کل و یا در جزء به کاپیتولاسیون در ایران و تبعات آن پرداخته اند:
1- اح‍ی‍ای کاپیتولاسیون و پ‍ی‍ام‍ده‍ای آن، مولف م‍س‍ع‍ود اس‍دال‍ل‍ه‍ی، تهران: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اسلامی، مرکز چاپ و نشر، ۱۳۷۳.
2- ح‍ق ق‍ض‍اوت ک‍ن‍س‍ول‍ی کاپیتولاسیون: م‍ج‍م‍وع‍ه سخنرانی ها و مقالات، ن‍ش‍س‍ت ت‍خ‍ص‍ص‍ی ح‍ق ق‍ض‍اوت ک‍ن‍س‍ول‍ی؛ کاپیتولاسیون (س‍وم‍ی‍ن: ۱۳۸۳: تهران)، [ب‍رگ‍زارک‍ن‍ن‍ده موسسه مطالعات و پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای سیاسی]؛ س‍خ‍ن‍ران‍ان گ‍ودرز اف‍ت‍خ‍ار ج‍ه‍رم‍ی ...[و دی‍گ‍ران].، تهران : موسسه مطالعات و پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای سیاسی ، ۱۳۸۴.
3- داستان فروش استقلال (مروری بر قرارداد ننگین کاپیتالولاسیون)، نویسنده مهدی جزینی، تهران: همشهری، ۱۳۸۹.
4- دانستنیهای سیاست کاپیتولاسیون ، نویسنده مهدی فارسی‌‌عباس‌آبادی، تهران : وزارت علوم تحقیقات و فناوری ، معاونت فرهنگی اجتماعی ، دفتر برنامه ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی ، ۱۳۸۷.
5- س‍ن‍د ب‍ردگ‍ی، نویسنده اع‍ظم م‍رادح‍اص‍ل‍ی‌خ‍ام‍ن‍ه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۹، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۹.
6- کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی چ‍ل‍ون‍گ‍ر، تهران: نشر مرکز، ۱۳۸۲.
7- ک‍اپ‍ی‍طولاس‍ی‍ون و ایران، ت‍ال‍ی‍ف محمد م‍ص‍دق؛ با م‍ق‍دم‍ه و حواشی و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات ف‍ری‍دون ج‍ن‍ی‍دی، طهران: مطبعه باقرزاده، ۱۳۳۲ق.=۱۲۹۱.
8- م‍داف‍ع‍ات آق‍ای دک‍ت‍ر محمد م‍ص‍دق ن‍خ‍س‍ت‌وزی‍ر و آق‍ای پ‍روف‍س‍ور رول‍ن در دی‍وان ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی دادگ‍س‍ت‍ری لاه‍ه راج‍ع به اث‍ب‍ات ع‍دم ص‍لاح‍ی‍ت دی‍وان م‍زب‍ور در رس‍ی‍دگ‍ی به م‍وض‍وع م‍ل‍ی‌ش‍دن ص‍ن‍ع‍ت ن‍ف‍ت در ایران از ۱۹ خرداد تا ۲ ت‍ی‍ر ۱۳۳۱ (۹ تا ۲۳ ژوئ‍ن )۱۹۵۲، این کتاب ب‍ه‌ه‍م‍راه ک‍ت‍اب‍ه‍ای "کاپیتولاسیون و ایران، ی‍ادی از م‍ص‍دق از ع‍ب‍دال‍ل‍ه راس‍ت‍گ‍و، م‍ص‍دق و نهضت ملی ایران" در ی‍ک ج‍ل‍د ص‍ح‍اف‍ی ش‍ده است.
9- ن‍ظام کاپیتولاسیون و ال‍غ‍ای آن در ایران، ت‍ه‍ی‍ه‌ک‍ن‍ن‍ده ای‍رج س‍ع‍ی‍د وزی‍ری، تهران: وزارت امور خارجه،۱۳۵۵.
10- ن‍ق‍ش آمریکا در ایران (س‍ده کاپیتولاسیون)، مولف ام‍ی‍رض‍ی‍ا آغ‍ف‍اری "دروی‍ش ع‍ل‍ی‍ن‍ی‍ا"، تهران: زب‍ان ام‍روز، ۱۳۷۹. ایضا: تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۰.
11- سیر مبارزات امام خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ج.۴.ماجرای کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶.
12- کاپیتولاسیون در ایران: نگاهی به تصویب قانون کاپیتولاسیون در زمان پهلوی دوم و واکنش امام خمینی(ره)/ گروه تاریخ کتاب سبز، تهران: کتاب سبز، ۱۳۸۹.
13- فرهنگ جدید سیاسی ،محمود مهرداد،تهران: انتشارات هفته ، ص ۸۹.
14- فرهنگ سیاسی، فلورنس الیوت، تهران: نشر زرین، ص۱۱۶.
15- روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، باقرعاقلی، تهران: نشر گفتار، ۱۳۷۲،ج۱، ص۲۳۰.
16- صحیفه ی نور، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، ج۱، ص 102 تا ۱۰۹.
17- اصلاحات آمريكايي، 1339 ـ 1342 و قيام 15 خرداد، عباس خلجي، تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي، 138۱.
18- كاپيتولاسيون: گناهي كه هويدا به آن اعتراف كرد، محمد تقی علویان قوانینی، بي‌جا، بي‌نا، بي‌تا.
19- بررسی مناسبات ایران و آمریکا، سید علی موجانی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۵.
20- تاریخ روابط خارجی ایران، عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۴.
۲۱- سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، عبدالرضا، هوشنگ مهدوی، تهران: نشر البرز، ۱۳۷۵.
۲۲- کاپیتولاسیون و عرضه چی ها، علی اصغر شریف، تهران: چاپ کوروش، ۱۳۵۴.
2۳- نفوذ آمریکا در ایران، ابراهیم سنجر، تهران: ناشر مولف، ۱۳۶۸.
2۴- روابط آمریکا و شاه، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، تهران: مرکز نشر اسناد لانه جاسوسی،۱۳۶۶.
۲۵- روابط سیاسی ایران و آمریکا، آبراهام نیلسون، ترجمه محمدباقر آرام، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۸.
۲۶- روند سلطه گری، استفن امبروز، ترجمه: احمد تابنده، تهران: چاپ آشنا، ۱۳۶۳.
۲۷- رویارویی انقلاب اسلامی ایران و آمریکا، جمیله کدیور، تهران: مؤسسه اطلاعات، چاپ دوم، ۱۳۷۴.
۲۸- سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی، به روایت تاریخ کمبریج، ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو، ۱۳۷۲.
۲۹- شیر و عقاب، جمیز بیل، ترجمه فروزنده برلیان (جهانشاهی)، تهران: نشر فاخته،۱۳۷۱.
۳۰- صورت مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره 21، جلسه 104، فصلنامه یاد، سال هفتم، شماره 28، ص ۲۴۰
سایت پانزدهم خرداد
تعداد بازدید: 10279
آرشیو مقالات
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
