عسگر عباس نژاد
کتابشناسی انقلاب سفید
ریشه های انقلاب سفید ایران را باید در هزاران کیلومتر دورتر و در امریکا جستجو کرد. زمانی که جان، اف كندی به ریاست جمهوری رسید و برای جلوگیری از قیامهای مردمی در جهان سوم، رهبران آن كشورها را به انجام اصلاحاتی بر اساس دكترین خود تشویق و ترغیب نمود.
این اصلاحات در ایران تحت لوای عناوینی همچون اصلاحات اراضی، لایحۀ انجمنهای ایالتی و ولایتی و اوج آن به عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و ملت» كه به طور فراگیر تمام جنبههای زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه سنتی ایران را در بر میگرفت، تجلی یافت.
يكسال پس از تصويب قانون اصلاحات ارضي در هيئت دولت، اجتماعی در 19 دي ماه 1341 با شركت تعدادي از كشاورزان و مسئولان در يكي از سالنهاي ورزش تشكيل شد. در اين جلسه، شاه طي سخناني اصول ششگانه خود را با عنوان «انقلاب سفيد» اعلام كرد و گفت: «...من به حكم مسئوليت پادشاهي و وفاداري به سوگندي كه در حفظ حقوق و اعتلاء ملت ايران ياد كردهام، نميتوانم ناظري بيطرف در مبارزة قواي يزداني با نيروهاي اهريمني باشم، زيرا پرچم اين مبارزه را خود بر دوش گرفتهام... اصولي را كه من به عنوان پادشاه مملكت و رئيس قواي سهگانه به آراء عمومي ميگذارم و بدون واسطه، مستقيماً رأي مثبت ملت ايران را در استقرار آن تقاضا ميكنم به شرح زير است:
1ـ الغاء رژيم ارباب و رعيتي با تصويب اصلاحات ارضي ايران، براساس لايحة اصلاحي قانون اصلاحات ارضي مصوب 19 دي ماه 1340 و ملحقات آن.
2ـ تصويب لايحة قانوني ملي كردن جنگلها در سراسر كشور.
3ـ تصويب لايحة قانوني فروش سهام كارخانههاي دولتي به عنوان پشتوانة اصلاحات ارضي.
4ـ تصويب لايحة قانوني سهيم كردن كارگران از منافع كارگاههاي توليدي و صنعتي.
5ـ لايحة اصلاحي قانون انتخابات.
6ـ لايحة ايجاد سپاه دانش به منظور تسهيل اجراي قانون تعليمات عمومي و اجباري »
شاه ابتدا این شش اصل را به عنوان اصول انقلاب سفید بیان كرد و به تدریج 13 اصل دیگر به آن اضافه کرد كه هر یك به اقتضای تحول جامعه و توسعۀ امكانات ملی و پیدایش نیازها و مقتضیات جدید ارائه گردید كه عبارت بودند از:
7 ـ سپاه بهداشت؛ 8 ـ سپاه ترویج و آبادانی؛ 9 ـ خانههای انصاف در روستاها؛ 10 ـ ملی كردن تمام منابع آبهای زیرزمینی كشور؛ 11 ـ نوسازی شهرها و روستاها؛ 12 ـ انقلاب اداری و آموزشی؛ 13 ـ تامین امكان فروش سهام واحدهای بزرگ صنعتی به كارگران؛ 14 ـ مبارزه با تورم و گران فروشی؛ 15 ـ آموزش رایگان و اجباری در هشت سال اول تحصیل؛ 16 ـ تغذیه رایگان برای كودكان خردسال در مدارس؛ 17 ـ تعمیم بیمههای اجتماعی به همۀ ایرانیان؛ 18 ـ مبارزه بامعاملات سوداگرانۀ اراضی و اموال غیرمنقول؛ 19 ـ مبارزه با فساد.
حركت جديد محمدرضا پهلوي، ورود او به صحنة مبارزه با روحانيون و مخالفينش به حساب ميآمد. وي ميدانست تأخير در اجراي برنامههاي موردنظر امريكا با سقوط سلطنتش همراه خواهد بود. از اين رو با استفاده از تجربة لايحة انجمنهاي ايالتي و ولايتي تصميم گرفت، ابتدا با اعمال قدرت با حركتهاي مخالفان مقابله كند، و سپس اقدام خود را در غياب مجالس سنا و شواري ملي، قانوني و خواست ملت جلوه دهد.
اگر چه در قانون اساسي مشروطه و ساير قوانين، دربارة مراجعة به آراء عمومي (همه پرسي) سخني به ميان نيامده بود، ولي شاه ميخواست با اين اقدام، روحانيون و مخالفان را در مقابل عمل انجام شده و غيرمنتظره قرار دهد. از اين رو در پاسخ به اعتراض مخالفان مبني بر غيرقانوني بودن رفراندوم و اشاره به محكوميت اقدام مشابه از طرف مصدق، دستور داد عبارت «تصويب ملي» به جاي همه پرسي استفاده شود.
سخنان شاه و اعلام رفراندوم براي تصويب اصول ششگانة انقلاب سفيد، واكنشهاي مختلفي داشت. غرب از اين طرف حمايت كرد و آنرا نشانة جدي از ارادة شاه در ايجاد تغييرهاي وسيع در ساختار اقتصادي و اجتماعي دانست.
گرچه انقلاب سفيد براي مردم ايران منافعي نداشت، اما شاه از منافع سياسي كوتاهمدت آن بهره برد. در اوايل دهة 1340 وي در حالي كه موضع خود در عرصة سياسي همچنان حفظ كرده بود، فرايندي از بسيج فراگير كنترل شده نيز به راه انداخته بود و حمايت از رژيم خود را در ميان دهقانان، كارگران، زنان و دستهاي از روشنفكران و تكنوكراتها كه قبلاً به دلايلي از رژيم او ناراضي بودند گسترش داده بود. وي انجام گرفتن فعاليتهاي اقتصادي بيشتري را برانگيخته بود كه همراه با بسيج فراگير، چشماندازهاي روشنتري را در مقابل عدهاي از مردم ميگشود و آنان را به آيندهاي بهتر اميدوار ميكرد. بلوك شرق نيز با توجه به اينكه اين طرح را همسو با تحليلهاي طبقاتي و اهداف سياسي خود برميشمرد، از آن استقبال كرد.
در فاصلة 19 دي ماه تا 6 بهمن ماه 1341، در رسانههاي دولتي فعاليتهاي تبليغاتي گستردهاي براي حضور مردم در همهپرسي صورت گرفت. از جمله در قم یک گردهمايي با حضور اويسي ترتيب داده شد كه در خاتمة آن، اويسي به نمايندگي از سوي دولت از كليه شركتكنندگان تشكر و سپاسگزاري كرد.
همچنين رژيم براي نشان دادن قدرت وسركوب مخالفان، تعداد زيادي از آنان را بازداشت كرد. در مخالفت با همهپرسي، در شهرهاي مختلف و بعضي از دانشگاهها تظاهرات و اجتماعات متعددي برگزار شد.
اصول انقلاب سفید در ظاهر اصول خوبی به نظر می رسید؛ ولی، از آنجا كه این اصول در واقع توسط آمریكا طراحی و به سران كشورهای وابسته به غرب و جهان سوم توصیه شده بود و بدون در نظر گرفتن شرایط خاص سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران برنامهریزی شده بود، لذا حاوی جنبههای ضدمذهبی بوده و به دلیل تامین منافع بیگانگان، استقلال كشور را خدشه دار و امنیت و منافع ملی ایران را نقض میكرد و هدف آن گسترش نفوذ آمریكا و اسرائیل و تحكیم و تثبیت موقعیت قدرت شخصی شاه و دربار وی در مقابل تضعیف و سركوب نیروهای ملی و مذهبی مبارز و به ویژه روحانیت بود.
اما از سوی دیگر نیروهای ملی و مذهبی ایران و در راس آنها امام خمینی به مخالفت با این رفراندوم پرداختند
امام خمینی ضمن ایراد به اصل برگزاری رفراندوم، آن را غیر قانونی تلقی نمودند؛ زیرا در قانون اساسی كشور، برگزاری همه پرسی پیش بینی نشده بود. و از سوی دیگر آن را مغایر با احكام شریعت اسلامی تلقی میكردند. امام معتقد بودند برنامههای اصلاحی رژیم از اجانب آمریكا و اسرائیل توصیه شده و تامین كننده منافع كوتاه مدت و بلند مدت آنان است لذا، موجب تضییع حقوق عمومی مردم و منافع ملی ایران میشود و استقلال كشور را خدشهدار مینماید.
اعتراضات مردم و روحانیون با این اصول انقلاب سفید تا وقوع قیام 15 خرداد 1342 ادامه یافت.
به رغم همۀ مخالفتها این رفراندوم در 6 بهمن برگزار شد و پس از آن سركوب حركتهای مخالف، با شدت بیشتری از سرگرفته شد و صدها نفر از روحانیون و مردم دستگیر و بازداشت شدند و دستور اعزام طلبهها به خدمت سربازی از سوی شاه صادر شد.
به هر حال انقلاب سفید نتایج مختلفی بر جای گذاشت كه از مهمترین پیامدهای اقتصادی آن میتوان به تقسیم و قطعه قطعه شدن زمینهای كشاورزی، كاهش تولیدات كشاورزی به علت حذف نظام ارباب رعیتی و در سطح بالاتر كاهش نقش كشاورزی در اقتصاد ملی اشاره كرد؛ از مهمترین پیامدهای انقلاب سفید در زمینه اجتماعی و فرهنگی، حذف مالكین بزرگ، مهاجرت گسترده به شهرها و رواج گسترش فرهنگ غرب در جامعه و در زمینه سیاسی مهمترین پیامد آن، مخالفت نیروهای ملی و مذهبی با اصول آن بود كه منجر به انقلابی شدن مردم و آمادگی شرایط برای وقوع قیام بر علیه رژیم شاه در 15 خرداد 1342 شد. كه این قیام نقطۀ عطفی در مبارزات گروههای مبارز بود و در حقیقت زمینهساز انقلاب اسلامی در سال 1357 گردید.
برخی از کتابهایی که تاکنون به صورت کل و یا جزء به انقلاب سفید پرداخته اند عبارتند از:
ـ آب و برق در خدمت مردم ایران (پدیدهای دیگر از انقلاب سفید)/ وزارت آب و برق/ بیتا
ـ از صدر مشروطیت تا انقلاب سفید/ حسین جودت/ بینا/ بیتا
ـ از کودتای سفید تا انقلاب سفید (1299 ـ 1346: تاریخی مصور از تاجگذاری اعلیحضرت رضاشاه کبیر، رهبر کودتای سفید سال 1299 تا تاجگذاری شاهنشاه آریامهر رهبر انقلاب سفید)/ دانش نوبخت/ وزارت اطلاعات/ بیتا
ـ اصلاحات ارضی در ایران (به مناسبت دهمین سالگرد انقلاب اسلامی)/ ناصر معینی/ مدرسه عالی کشاورزی همدان/ بیتا
ـ انقلاب سفید ایران (راهی به سوی تمدن بزرگ)/ نیشابور/ بیتا
ـ انقلاب سفید در استان کرمانشاهان/ اداره کل اطلاعات استان کرمانشاه/ بیتا
ـ انقلاب سفید شاهنشاه/ عبدالله میرزاصفی/ بینا/ بیتا
ـ انقلاب سفید، راه میانبر (تمام محاسن یک انقلاب بدون مضر احتمالی آن)/ صمد نامور/ بینا/ بیتا
ـ ایران در راه تجدید حیات/ ِژان ژاک شوئه/ وزارت اطلاعات اداره کل اطلاعات و نشریات/ بیتا
ـ بزرگداشت دوازدهمین سالگرد انقلاب سفید/ حسن سعید/ بینا (اصفهان)/ بیتا
ـ تحلیلی از نتایج آمارگیری بودجه خانواده در مناطق روستایی کشور (مربوط به سالهای دهه اول انقلاب سفید شاه و مردم)/ حمید صادق نوبری/ حقیقت/ بیتا
ـ تستهای انقلاب سفید/ خسرو یغمایی/ بینا/ بیتا
ـ چکیده فرمایشات شاهنشاه آریامهر از انقلاب سفید/ رحیم هژبرنوبری/ بینا/ بیتا
ـ خورشید در افقهای دوردست/ صدیقه موسوی همدانی/ بینا/ بیتا
ـ در راه شناخت بنیادهای فکری و ایدئولوِژیک انقلاب شاه و ملت و بحثی درباره نقش رهبری در جامعه و انقلاب ایران/ بینا/ بیتا
ـ رهآوردی نو (به مناسبت دهمین سالگرد انقلاب سفید)/ دانشجویان دانشگاه جندی شاپور/ دانشگاه جندی شاپور اهواز/ بیتا
ـ سخنی کوتاه درباره هدفی بزرگ (پیشرفتهایی آموزش عالی در نخستین دهه انقلاب سفید ایران)/ حسین آسایش/ بینا/ بیتا
- سیری در نخستین دههی انقلاب سفید ایران/ اداره کل مطبوعات، اداره خدمات مطبوعاتی/ بیتا
ـ شاهکار اندیشه شاهانه انقلاب سفید در پیشگاه تاریخ و ملت ایران/ مسعود عالمپور رجبی/ بینا/ بیتا
ـ شاهنشاه در انقلاب سفید (نشاندهنده نقش شخصیت در تاریخ)/ سعید وزیری/ بینا/ بیتا
ـ فرمانهای شاهنشاهان ایران برای آبادانی و کشاورزی/ محمد ستاری/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش/ بیتا
ـ کارنامه دو سال کوشش در راه آبادانی استان آذربایجان شرقی (از ثمرات انقلاب سفید شاه و مردم 1343 ـ 1344)/ حسین پوراحمدی/ بینا/ بیتا
ـ کشاورزی ایران (در پرتو انقلاب سفید)/ مهین بزرگمنش و خسرو حیدری/ رضائیه/ بیتا
ـ مبانی جامعه نوین/ گروه بررسی مسائل ایران در پرتو انقلاب شاه و ملت/ دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ/ بیتا
ـ متن سخنرانیها و اشعار مربوط جلسه بزرگداشت سیزدهمین سال انقلاب سفید ایران/ خانه فرهنگ ایران (نیشابور)/ بیتا
ـ مظهر انقلاب سفید ایران/ گروه جنرال/ بیتا/ بینا
ـ نگرش ژرف انقلاب سفید از دیدگاه نخستین دهه انقلاب/ پیام امروز/ بیتا
ـ نهضت کشاورزی در ایران و جهان/ اسماعیل هاشمی اصفهانی/ موسسه عالی کشاورزی همدان/ بیتا
ـ نوای شهریاری (حماسه انقلاب سفید ایران)/ داود رمزی/ بینا/ بیتا
ـ عظمت ایران/ ذبیحالله قدیمی/ بینا/ 1343
ـ خانه انصاف (اصل نهم انقلاب شاه و ملت)/ سازمان خانههای انصاف/ 1344
ـ روح انقلاب/ آموزشگاه نمونه تعلیمات دینی/ 1345
ـ انقلاب سفید/ محمدرضا پهلوی/ کتابخانه پهلوی/ 1345
ـ انقلاب سفید (برای سال پنجم دبستان)/ محمدرضا شاه پهلوی/ کتابخانه پهلوی/ 1346
ـ درسی نمونه از کتاب انقلاب سفید/ شاهنشاه آریامهر/ دانشگاه تهران/ 1346
ـ سیری در کتاب انقلاب سفید/ علی زرین قلم/ ماه نو/ 1346
ـ انقلاب سفید (متن خلاصه شده برای سوم دبیرستان)/ کتابخانه پهلوی/ 1346
ـ از کودتا تا انقلاب سفید/ اکبر ساوجبلاغی/ سازمان چاپ و انتشارات و تبلیغات شهرت ماه/ 1347
ـ شاهنامه آریامهر (یک شاهکار انعکاسی از انقلاب سفید مشتمل بر شرح دوران سلطنت بیست و چهارساله خدایگان اعلیحضرت محمدرضا ...)/ علیمحمد احتشام اولیایی/ مولف/ 1347
ـ اثرات انقلاب سفید در رشد اقتصادی ایران/ مخسن شاملو/ اطاق بازرگانی، روابط عمومی/ 1347
ـ مجموعه تألیفات، نطقها، پیامها، مصاحبهها و بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر (5 جلد)/ کتابخانه پهلوی/ 1348
ـ اوضاع اقتصادی ایران در هفت سال اخیر (سالهای بعد از انقلاب سفید ایران 1342 ـ 1348)/ وزارت اطلاعات، مرکز مدارک/ 1349
ـ تستهای انقلاب سفید (مطابق با برنامه سال پنجم متوسطه)/ حمید جلالی/ امیرکبیر/ 1349
ـ زن ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید/ بدالملوک بامداد/ ابنسینا/ 1349
ـ سفر پرتجربه در کتاب انقلاب سفید (عصر همستگی شاه و مردم)/ احمد شاعری/ آشنا/ 1350
ـ اطلس ثمرات انقلاب سفید و پیشرفتهای آن/ وزارت کشور/ 1350
ـ انقلاب سفید در سیمای میهن (راهنمای سپاهیان انقلاب)/ ابوالقاسم رحمانی/ شرکت نسبی کانون کتاب/ 1350
ـ تاریخ معاصر ایران (از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید)/ حسن نبوی/ دانشسرای عالی/ 1350
ـ نقش تاریخی و سازنده انقلاب سفید/ ایرج آرینپور/ سکه/ 1350
ـ نمودی از اندیشه بزرگ/ دانشگاه جندی شاپور اهواز، انتشارات کمیته دانشجویان/ 1351
ـ یادبود انقلاب سفید ایران/ کانون وکلای دادگستری/ 1351
ـ یادبود دهمین سالگرد انقلاب سفید ایران/ کنفرانس بررسی مسائل اجتماعی ایران/ انجمن دبیران علوم اجتماعی کشور/ 1351
ـ ایران امروز (پیشرفتهای ایران در دوره پادشاهی شاهنشاه آریامهر)/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش/ 1351
ـ بررسی آثار و نتایج انقلاب سفید/ علیمحمد بهتاش/ زیبا/ 1351
ـ انقلاب سفید/ وزارت کشور/ 1351
ابدیت ایران/ تقی نصر/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش/ 1351
ـ دکترین شاه در آموزش عالی/ داود رمزی/ بینا/ 1351
ـ انقلاب سفید و سیاست مستقل ملی ایران (دهمین سال انقلاب شاه و مردم)/ وزارت امور خارجه، اطلاعات و مطبوعات/ 1351
ـ سیمای انقلاب ایران در آغاز دهه دوم/ عبدالعلی خسروی/ وزارت فرهنگ و هنر اداره کل فرهنگ و هنر (آبادان)/ 1351
ـ شاهنشاهان و سنتهای ایرانیان/ علیرضا شاپور شهبازی/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش/ 1351
ـ ندای جاویدان پدیدهای از انقلاب سفید/ ماشاءالله اصغرپور رسولی/ انجمن ادبی مهرآریا/ 1352
ـ ثمرههای انقلاب شاه و ملت/ هما تاج بازیار/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش/ 1352
ـ آریامهرنامه یا سرود خسروانی (بیاد بود بزرگداشت از نخستین دهه انقلاب سفید و آغاز دومین دهه انقلاب و نوروز باستانی 1352)/ علی غفورزاده/ علی غفورزاده (اصفهان)/ 1352
ـ 6 بهمن سال 1354/ وزارت اطلاعات و جهانگردی، اداره کل انتشارات/ 1354
ـ شاه و انقلاب سفید (13 جلد)/ هماتاج بازبار/ وزارت فرهنگ و هنر، اداره کل نگارش، 1354
ـ مقام زن ایرانی در تمدن ایران (قبل از اسلام تا عصر انقلاب سفید)/ خدیجه دادخواه/ بینا/ 1355
ـ تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران (جلد 2: از کودتا تا انقلاب)/ غلامرضا نجاتی/ موسسه خدمات فرهنگی رسا/ 1371
ـ پاسخ به تاریخ/ محمدرضا پهلوی؛ به کوشش شهریار ماکان/ شهر آب/ 1371
ـ تهاجم/ غلامرضا نجاتی/ موسسه خدمات فرهنگی رسا/ 1372
ـ ایران، ابرقدرت قرن؟/ عبدالرضا هوشنگ مهدوی/ نشر البرز/ 1373
ـ نقش امیرعباس هویدا در تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران / محمد اختران/ علمی/ 1375
ـ خاطرات جهانگیر تفضلی/ یعقوب توکلی/ دفتر ادبیات و انقلاب اسلامی حوزه هنری/ 1376
ـ یاران امام به روایت اسناد ساواک (جلد اول: شهید آیتالله سیدمحمدرضا سعیدی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1376
ـ برندهها هم بازندهاند (خاطرات احمد نفیسی شهردار سابق تهران)/ احمد نفیسی/ نشر علم/ 1378
ـ دکتر ارسنجانی در آیینه زمان/ نورالدین ارسنجانی/ نشر قطره/ 1379
ـ یادداشتهای احمد آرامش/ احمد آرامش/ آبا/ 1379
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (عبدالعظیم ولیان)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1379
ـ دکتر علی امینی به روایت اسناد ساواک (جلد 2)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1379
ـ جاودانگان (یادواره معلم فناناپذیر زندهیاد داریوش نیکگو)/ م. ج. داداری/ نخستین/ 1379
ـ تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران (1357 ـ 1320)/ مجتبی مقصودی/ انتشارات روزنه/ 1380
ـ معمای هویدا/ عباس میلانی/ اختران/ 1380
ـ خاطرات شاپور بختیار/ نشر زیبا/ 1380
ـ ایران؛ از دیکتاتوری سلطنتی تا دینسالاری/ محمد امجد؛ ترجمه حسین مفتخری/ مرکز بازشناسی اسلام و ایران/ 1380
ـ انقلاب سفید در نظر و عمل/ حسن گنجبخش زمانی/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1381
ـ خاطرات دکتر علینقی عالیخانی/ نشر آبی/ 1381
ـ عوامل سقوط (یادداشتهایی منتشرنشده از شادروان علی دشتی)/ مهدی ماحوزی/ مرکز نشر و تحقیقات قلم آشنا/ 1381
ـ کشاورزی، فقر و اصلاحات ارضی در ایران/ محمدجواد عمید؛ ترجمه سیدرامین امینینژاد/ نشر نی/ 1381
ـ خاطرات عبدالمجید مجیدی (وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه 1351 ـ 1356)/ حبیب لاجوردی/ گام نو/ 1381
ـ زنان دربار به روایت اسناد ساواک (اشرف پهلوی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1381
ـ زمین و انقلاب در ایران (1360 ـ 1340)/ اریک ج. هوگلاند؛ ترجمه فیروزه مهاجر/ شیرازه/ 1381
ـ توسعه در ایران (1357 ـ 1320)/ خداداد فرمانفرمائیان؛ عبدالعظیم مجیدی؛ منوچهر گودرزی/ گام نو/ 1381
ـ گذر عمر (خاطرات سیاسی باقر پیرنیا)/ عبدالله شهبازی/ انتشارات کویر/ 1382
ـ سیمای پهلوی/ عبدالرحیم میهن یار/ نشر بهآفرین و هاجری/ 1382
ـ مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1383
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (منوچهر آزمون)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1383
ـ خاطرات محمود فروغی/ حبیب لاجوردی/ کتاب نادر/ 1383
ـ دو دهه واپسین حکومت پهلوی/ حسین آبادیان/ موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/ 1383
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (سیدحسن تقیزاده)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1383
- دایره المعارف انقلاب اسلامی/ جلد اول/ سوره مهر/ ۱۳۸۴
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (هوشنگ نهاوندی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1384
ـ بررسی مقایسهای توسعهی اقتصادی در ایران و کره جنوبی (1341 ـ 1357)/ محمد امجد/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1384
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (هژبر یزدانی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1384
ـ خاطرات شیخ مصطفی رهنما/ مسعود کرمیان/ دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری/ 1384
ـ سقوط (مجموعه مقالات نخستین همایش بررسی علل فروپاشی سلطنت پهلوی)/ موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی/ 1384
ـ زنان دربار به روایت اسناد ساواک (شمس پهلوی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1385
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (جعفر شریف امامی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1385
ـ از خاموشی تا انقلاب/ ابوالقاسم امینی آملی/ ورسه (آمل)/ 1386
ـ از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی (زمینهها و ریشهیابی عوامل)/ ناصر قرهگزلو/ بینا (پاریس)/ 1385 (2006)
ـ امیر توکل کامبوزیا به روایت اسناد ساواک/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1387
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (محمد باهری)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1388
ـ زنان دربار به روایت اسناد ساواک/ (فرح پهلوی) (2 جلد)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1388
ـ تالار پذیرایی پایتخت / محمدعلی گودینی/ شرکت انتشارات سوره مهر/ 1388
ـ رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک (پرویز خسروی)/ مرکز بررسی اسناد تاریخی/ 1389
ـ یادداشتهایی سیاسی ایران (1344 ـ 1260)/ ویراستار آر. ام. بارل؛ ترجمه افشار امیری/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ 1389
ـ قلندرخونه (قصهای از فولکور ملی بندی قبل از انقلاب سفید)/ ایرج صغیری/ نشر قطره/ 1389
- The White Revolution and Iran's independent national policy/ Tehran: The Echo of Iran /1973.
- Die soziale revolution Irans/ Mohamad Reza Schah Pahlawi; Ubersetzung aus dem Persischen von Issa Chehabi unter Mitarbeit von Hassan - Ali Sheybani und Hermann Schaefer/ Dusseldorf: Eugen Diederichs Verlag/ 1967
- Index of some of the publicationswhite revolution of Iran/ Tehran: Pahlavi Library/ 1973.
- Iran, Philosophy behind the revolution: [a selection of writings and Speeches of the Shahanshah]/ Mohammed Reza Pahlavi/ London: Orient Commerce Establishment /1971
- Textes des firmans imperiaux: points de la revolution du chah et de la nation/ Mohammad Reza Pahlavi/ Ministere de L'information et du tourisme, department des publications/ 1987
- The revolutin of the shah and the people/ General editors Ramesh sanghvi, Clifford German, David Missen/ London: Transorient Books/ 1967
- The white revolution/ by Mohammad Reza; translated and published by the Imperial Pahlaui Library/ Tehran: The Imperial pahlavi Library/ 1967
پایگاه اطلاع رسانی پانزدهم خرداد 42
تعداد بازدید: 12632