مقالات
پیامدهای قیام 15 خرداد در اهواز
سیدرضا فندرسکی
04 آذر 1398
به دنبال تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در مهر ماه سال 1341 آیت‌الله سیدعلی بهبهانی یکی از علمای اهواز با ارسال تلگرافی مخالفت خود را با این مصوبه اعلام کرد.[1]
پس از دستگیری امام خمینی و در پی آن قیام 15 خرداد سال 1342 بنابه دعوت روحانیون اهواز قرار بود در روز هفدهم خرداد مردم و طلاب در مسجد جامع این شهر اجتماع کنند. استاندار خوزستان به همراه رؤسای شهربانی و ساواک استان با اطلاع از موضوع تصمیم گرفتند که از تشکیل این اجتماع جلوگیری به عمل آورند. لذا از طریق اشخاص بی‌طرف با آیت‌الله سیدعلی بهبهانی که قرار بود در این مراسم سخنرانی کند تماس گرفته و از وی خواستند تا از رفتن به مسجد و ایراد سخنرانی خودداری نماید. هر چند فرزند او حاضر به تمکین نبود اما بالاخره او را قانع کرده و در مسجد را در روز مقرر بستند. مردمی که برای حضور در این مراسم رفته بودند وقتی با در بسته مسجد مواجه شدند، به تدریج متفرق شدند. گفته شده است در این ایام تحرکاتی در زمینه بستن بازار و مغازه‌ها در جریان بود.[2]
پس از دستگیری امام خمینی، ارسال تلگراف‌های حمایت و تقاضای آزادی ایشان بلافاصله آغاز شد. سیزده تن از علما و روحانیون اهواز در تلگرافی برای شاه انزجار شدید جامعه روحانیت اهواز را نسبت به دستگیری امام اعلام کردند.[3] تلگرافی نیز از طرف پیشه‌وران خیابان پهلوی و عده‌ای دیگر مبنی بر آزادی امام در تاریخ سی‌ام خرداد به دربار شاه فرستاده شد که رئیس دفتر مخصوص شاه از ساواک خواست تا ماهیت این افراد مشخص شود. عده دیگری از اهالی اهواز نیز شش فقره تلگراف با همین مضمون در روز دوازدهم تیر به دربار ارسال کردند. آیت‌الله بهبهانی و عده‌ای از علمای اهواز نیز جداگانه تلگراف‌هایی برای شاه ارسال کردند.[4]
در همین ایام چندتن از علما و روحانیون اهواز همچون سیدعلی بهبهانی، سیدمحمد حسن جزایری، سیدمرتضی و سیدمصطفی علم‌الهدی جهت شرکت در اجتماع علمای سراسر کشور از اهواز راهی تهران شدند. در مراسم بدرقه این علما در ایستگاه راه آهن اهواز یکی از فرهنگیان به نام شرافت در حمایت از علما سخنرانی کرد که روز بعد دستگیر شد اما با وساطت بزرگان شهر آزاد گردید.[5]
قطع‌نامه تحریم انتخابات فرمایشی دوره بیست‌ویکم مجلس شورای ملی که در روز 21 مرداد سال 1342 صادر شد توسط سیدمرتضی و سیدمصطفی علم‌الهدی امضا شد.[6]
به طور کلی در جریان وقایع قبل و بعد از قیام 15 خرداد در اهواز مساجدی مثل عباسیه، چیت‌ساز، بهبهانی، مرعشی، علم‌الهدی و طالب‌زاده از فعال‌ترین مساجد این شهر به شمار می‌رفتند.[7]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد. مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. جلد 3. 1378. ص67.
[2]. همان. جلد 7. ص179.
[3]. علم، محمدرضا. انقلاب اسلامی در اهواز. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 1386. ص320.
[4]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد. جلد 8. ص369.
[5]. دوانی، علی. همان. جلد 3 و 4. ص 493.
[6]. علم، محمدرضا. همان. جلد 1. ص258.
[7]. رشیدی، احمد. عبور از شط شب: خاطرات علی‌محمد بشارتی. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 1383. ص27.
تعداد بازدید: 1965
آرشیو مقالات
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
