زهرا رنجبر کرمانی
26 شهريور 1400
مجلس بیستم در اوایل سال 1340 منحل شد تا مانع اقدامات به اصطلاح انقلابی امینی ـ نخستوزیر ـ نباشد و دولت بتواند اصلاحات ارضیِ موافق با سیاستهای آمریکا را به ثمر رساند. با انحلال مجلس دولت خود وظیفه قانونگزاری را به عهده گرفته، نام مقررات خود را تصویبنامه قانونی گذاشت!
مجلس بیستویکم اولین مجلس پس از انقلاب سفید و بعد از 5 /2 سال فترت بود. این مجلس باید لوایح انقلاب سفید را تصویب کرده، بر تصویبنامههای قانونی دوره فترت صحه میگذارد. از اینرو لازم بود که تمام نمایندگان بدون استثنا از نظر دولت و سازمان امنیت شناخته شده، مطمئن و سرسپرده حکومت باشند. قبل از افتتاح کنگره آزادمردان و آزادزنان ـ که بنا بود نامزدها را طی یک هماندیشی معرفی کند! ـ هیئت حاکمه نمایندگان آینده را با نظر شاه و از همه اقشار جامعه به نحوی تعیین کرد که مجلس جامع و سهم هر گروه مشخص باشد تا ادعا شود که وضع عوض شده و دیگر فئودالها در مجلس حضور ندارند.
دو هفته قبل از شروع انتخابات و متعاقب پایان کنگره آزادمردان و آزادزنان فهرستی از 193 نامزد منتشر شد. این لیست تکلیف همه را روشن کرده بود.
نمایندگان مجلس سنا نیز باید مورد نظر و تأیید اولیه شاه میبودند. 30 نفر به موجب قانون توسط شاه منصوب و 30 نفر انتخابی نیز باید به دستور وی انتخاب میشدند، از اینرو تفاوتی بین سناتورهای انتصابی و انتخابی نبود.[1] بدینترتیب انتخابات، تنها نمایشی از دموکراسی و آزادی بود، از اینرو از سوی برخی مراجع تحریم شد. این مسئله حداقل اقشار متدین جامعه را از شرکت در انتخابات بازمیداشت، با این حال مطبوعات حکومتی با سرپوش نهادن بر واقعیات آن را پرشور توصیف کردند! روزنامه اطلاعات در این خصوص نوشت:
«برای اولینبار در تاریخ 58 ساله مشروطیت در ایران امروز زن و مرد در کنار هم رأی دادند. در حوزههای اخذ رأی از سحرگاه امروز ازدحام زیادی بهوجود آمد و از نخستوزیر و وزیران کابینه گرفته تا کارگران ساده و زنان چادری رأی خود را به صندوقها انداختند. مراجعه رأیدهندگان در تهران به بعضی از حوزهها در حدود ساعت 11 شدت گرفت. در این موقع تعدادی از حوزههای اخذ که صندوقهای آرای آنها از رأی پر شده بود درخواست صندوق دیگر کردند و از فرمانداری تهران برایشان ارسال شد. صندوقهای انتخابات این دوره بر خلاف صندوقهای ادوار گذشته که فلزی بود، از تخته درست شده و در آن را با قفل بستهاند و لاک و مهر کردهاند. نتیجه انتخابات تا فردا به طور کامل اعلام خواهد شد. گفته شده که مجلسین تا روز 14 مهرماه تشکیل خواهد شد.»[2]
پینوشتها:
[1]. مدنی، سیدجلالالدین، تاریخ سیاسی معاصرایران، ج 2، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361، ص 64 - 66.
[2]. اطلاعات، س 38، سه شنبه 26 شهریور 1342، ش 11194.
تعداد بازدید: 1050