زهرا رنجبر کرمانی
22 مهر 1400
در 22 مهر 1343 ساواک در گزارشی با موضوع «مجلس شورای ملى» مینویسد:
«پیرو گزارشات قبلى در مورد طرح لایحه معافیت مستشاران نظامى آمریکا در ایران از مفاد قرارداد وین[1] در مجلس شورای ملى به استحضار میرساند:
ساعت 10:30 صبح روز گذشته لایحه مزبور در دستور مجلس شورا قرار گرفته و ریاست این جلسه به عهده دکتر خطیبى بوده است. رحیم زهتابفرد ـ هلاکو رامبد و جهانگیر سرتیپپور در مخالفت و خواجه نورى و فراچورلو در موافقت با لایحه به تفصیل صحبت کردهاند و پس از کفایت مذاکرات بنا به پیشنهاد عدهاى در حدود 15 نفر از نمایندگان لایحه جهت تصویب به رأى مخفى گذارده شده و با 74 رأى موافق در برابر 61 رأى مخالف لایحه تصویب شده است و تاکنون در دوره فعلى مجلس سابقه نداشته که با لوایح دولت تا این میزان مخالف وجود داشته باشد.[2]
نظریه: بعدازظهر روز دوشنبه گذشته آقاى منصور نخستوزیر از نمایندگان عضو حزب ایران نوین[3] درخواست کرده بود که با این لایحه موافقت و آن را تصویب نمایند و چنانچه این تذکر به آنان داده نشده بود احتمال قوى وجود داشت که در جلسه روز گذشته لایحه رد شود.»[4]
پینوشتها:
[1]. به موجب این قرارداد، هیئتهای سیاسی در کشور پذیرنده، از مصونیت تعقیب جزایی و برخی دعاوی مدنی و اداری برخوردار بودند. محل اقامت، اسناد و مکاتبات ایشان مصون و مورد حمایت بود و امکان تعقیب یا بازداشتشان ابداً وجود نداشت. (نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیستوپنج ساله ایران، ج 1، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص 303).
[2]. مفاد لایحه کاپیتولاسیون به علت شدت تضاد با منافع ملی و مصلحت کشور حتی در میان نمایندگان مجلس که اغلب از میان افراد همسو با مطامع حکومت پهلوی انتخاب میشدند نیز پذیرفتنی نبود، از اینرو در رأیگیری بالاترین میزان مخالفت با آن ابراز شد.
[3]. حزب «ایران نوین» فعالیت رسمی خود را در سال 1342ش. آغاز کرد. بیشتر اعضای هیأت مرکزی حزب از گروه موسوم به «کانون ترقی» و سران آن حسنعلی منصور، امیرعباس هویدا و جمشید آموزگار بودند. در سال 1353 با تأسیس حزب واحد «رستاخیز»، «ایران نوین» به همراه احزاب دیگر در آن ادغام شدند. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1382، ص 218).
[4]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 6، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1382، ص 401.
تعداد بازدید: 1281