زهرا رنجبر کرمانی
25 دي 1400
ساواک در گزارشی با موضوع «جلسه حزب ایران[1]» به تاریخ 25 /10 /41 از قول دکتر میرفندرسکی[2] مینویسد:
«... مسئله کنگره دهقانها که شاه میخواهد رفراندوم نماید، روزنامههای بعضی از کشورهای اروپا اصلاحات ارضی ایران را یک انقلاب بزرگ خواندهاند، ولی روزنامههای آمریکایی بدبینی خود را حفظ کرده، با این رهبری انقلاب که به وسیله شاه و دکتر ارسنجانی انجام میشود، البته تزهایی که مترقی است هیچ کس منکر آن نمیتواند باشد، ولی این پروژه مترقی باید کمکهای مالی پشتسر داشته باشد که دولت اکنون گرفتار بحرانهای مالی است. این بحرانهای مالی را فقط درآمد نفت میتواند رفع نماید که به جیب کشورهای خارجی میرود، آن هم این دستگاه نمیتواند عواید نفت را از خارجی بگیرد. این هوچی[3]بازی است که شاه راه انداخته و خود را رئیس کنگره معرفی مینماید. تصدی ایشان برخلاف قانون اساسی است. در قانون اساسی شاه یک فرد غیرمسئول است، نمیتواند به این کارها دخالت نماید... رفراندوم برای چیزهای جزئی نه برای قانونگذاری یا تصویب چند پروژه. همه اینها برای خواب نگه داشتن ملت ایران و گرفتن القاب و عناوین است.»[4]
در ادامه میرفندرسکی در پاسخ به سؤالی درباره موضع جبهه ملی درقبال رفراندوم لوایح ششگانه چنین گفت:
«هنوز معلوم نیست تازه در روز 25 /10 /41 از ششم بهمن اسم بردهاند، ممکن است بعداً جبهه ملی تصمیم بگیرد و اطلاع دهد.»[5]
پینوشتها:
[1]. از احزاب ملیگرای تشکیلدهنده جبهه ملی (آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی، 1384، ص 312).
[2]. علی میرفندرسکی از اعضای حزب ایران بود که در اسفند 1342 به دلیل مشکلات مالی خودکشی کرد. (فرهمند، جلال، «یادداشتهای پراکنده (مروری بر خاطرات و اسناد فریدون امیرابراهیمی عضو سابق حزب ایران)»، تاریخ معاصر ایران، پاییز و زمستان 1380، شم 19 و 20، ص 313 - 418، ص 349.
[3]. در اصل «حوچی» آمده.
[4]. مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، جلد اول، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1378، 466 و 467.
[5]. همان.
تعداد بازدید: 781