نهضت امام خمینی
پانزده خرداد در شهرستان‌ها
15 خرداد 1401
ساواک در گزارشی به تاریخ 15 خرداد 1342 می‌نویسد:
«... در ساعت 21:19 روز جاری به مسجد کاسه‌فروشان رفته، آقای حاجی سیدمحمود ضیابری[1] بعد از ادای نماز جماعت در ساعت21:20 بالای منبر رفتند. اظهار نمودند: آقایان بطوری‌که اطلاع دارید ما در قم و مشهد و اصفهان و نجف مراجع تقلید داریم که باید مطابق دستور و فتاوی آنان رفتار نماییم. امروز بطوری‌که به ما اطلاع داده‌اند، حضرت آقای آیت‌الله خمینی را به دستور دولت از قم دستگیر، تحت‌الحفظ با دستبند به طهران آورده، زندانی نموده‌اند. ما علمای رشت بنا به وظیفه و همدردی با مردم تهران تلگرافی تنظیم [و] به تهران مخابره [کردیم و] از دولت آزادی و رفع مزاحمت ایشان راخواسته‌ایم و روی همین اصل مردم طهران تحت عنوان عزاداری روز سوم امام که دستجات در حال حرکت بوده، عکس‌العملی ایجاد [کردند] که منجر به زدوخورد گردیده و برادرکشی شروع شود. من از شما خواهش می‌کنم فردا بدون تظاهر بازار را تعطیل کنید و با مردم تهران همدردی کنیم و به دولت حالی کنیم که اشتباه می‌کند و از این عمل منصرف شود تا به ببینیم وضع چه خواهد شد...»[2]
در پی ارسال گزارش‌هایی از سخنرانی آیت‌الله ضیابری در حمایت از امام خمینی، پاکروان - رئیس وقت ساواک - در 16 خرداد به ساواک گیلان دستور داد:
«به ضیابری شدیداً تذکر دهید دست از تحریکات که مسلماً به زیان وی خواهد بود بردارد، در غیر این صورت طبق دستور صادره نسبت به وی رفتار نمایند.»[3]
گفتنی است امام خمینی در 6 آبان 1342 نامه‌ای به علمای یکی از استان‌ها نوشته، آنها را به خاطر موضع انفعالی در قبال اقدامات خلاف شرع و قانون رژیم توبیخ کرد. ایشان برای الگودهی به معرفی مناطق فعال در قضایای 15 خرداد پرداخته، ضمن اشاره به قم و تهران، به ذکر اجتماعاتی که توسط مجتهدین رشت برپا شده و تلگراف‌های متعددی که در محکومیت جنایات حکومت از گیلان ارسال شده بود پرداخته، می‌نویسد:
«... گمان نمی‌کردم تاکنون مطالب مهمه روز به جنابعالی و علمای اعلام... نرسیده باشد، لکن از عدم عکس‌العمل چنین معلوم می‌شود که آقایان متوجه نیستند که با چه امری اسلام و مسلمین مواجه شدند و به حسب گمان مقابله اوستا و قرآن است یا مقابله اینان و قرآن کریم است و از رسمیت انداختن اسلام است به تبع ترکیه و تساوی حقوق زن و مرد است در ارث و طلاق و چیزهای دیگر. به محض اطلاع در قم و تهران از علمای اعلام و دنباله اینها از شهرستان‌ها شروع به احترام شد. سایر طبقات نیز تلگرافات و مکتوبات و طومارها را فرستاده و آمادگی خود را برای دفاع از قرآن و اسلام اعلام نموده‌اند، از گیلانات نیز تلگرافات و در آنجا اجتماعاتی بوده...».[4]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. آیت‌الله حاج سیدمحمود ضیابری (متولد 1307ق، در ضیابر از توابع رشت) از علمای معاصر رشت، همراهان نهضت امام خمینی و مبلغین آن بود. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 2، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378، ص 224).
[2]. مرکز بررسی اسناد تاریخی، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج 1، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1389، ص 18.
[3]. قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 7، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1387، ص 380.
[4]. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج 21، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ص 504.
تعداد بازدید: 645
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
