نهضت امام خمینی
ابلاغ فرمان شش ماده‌ای شاه به دولت
14 بهمن 1401
روزنامه اطلاعات در 14 بهمن 1341 نوشت:
«مقارن ظهر امروز معینیان معاون نخست‌وزیر در اداره انتشارات و رادیو طی مصاحبه‌ای فرمان شش ماده اعلیحضرت همایونی[!] را که به دولت ابلاغ شده بود در اختیار مطبوعات گذارد. معاون نخست‌وزیر اظهار داشت: امروز یک فرمان تاریخی دایر به اجرای شش لایحه‌ای که از تصویب ملی گذشت از طرف شاهنشاه صادر شد و به دولت ابلاغ گردید. این فرمان متضمن اجرای شش قانونی است که می‌توان آن را از قاطع‌ترین[!] قوانینی دانست که از صدر مشروطیت تا امروز به تصویب رسیده و به مرحله اجرا گذارده شده است، زیرا از آغاز مشروطیت تا امروز ملت ایران قاعدتاً می‌بایستی از طریق انتخاب نماینده و رأی وکیل مجلس قوانین را به صورت دو درجه‌ای تصویب کند و این اولین بار در تاریخ مشروطیت است که شش قانون مستقیماً بوسیله رأی قاطع ملت به تصویب می‌رسد.»[1]
گفتنی است رفراندوم ششم بهمن که «تصویب ملی: نامیده شد، از آن جهت «برای اولین بار در تاریخ مشروطیت» رخ داد که اساساً غیرقانونی بود و نمی‌توانست امری تحسین‌برانگیز باشد. امام خمینی در پیامی در 2 بهمن 1341 وجوه غیرقانونی رفراندوم را به شرح زیر برشمرد:
1ـ در قوانین ایران رفراندم پیش‌بینی نشده و تاکنون سابقه نداشته، جز یک مرتبه، آن هم از طرف «مقاماتی غیرقانونی» اعلام شد[2]، و به جرم شرکت در آن جمعی گرفتار شدند و از بعضی حقوق اجتماعی محروم گردیدند. معلوم نیست چرا آن وقت این عمل «غیرقانونی» بود، و امروز قانونی است!
2ـ معلوم نیست چه مقامی صلاحیت دارد رفراندم نماید و این امری است که باید قانون معین کند.
3ـ در ممالکی که رفراندم قانونی است باید به قدری به ملت مهلت داده شود که یک‌یک مواد آن مورد نظر و بحث قرار گیرد، و در جراید و وسایل تبلیغاتی آرای موافق و مخالف منعکس شود و به مردم برسد؛ نه آنکه به‌طور مبهم، با چند روز فاصله،آبدون اطلاع ملت اجرا شود.
4 ـ رأی دهندگان باید معلوماتشان به اندازه ای باشد که بفهمند به چه رأی می دهند. بنابراین اکثریت قاطع حق رأی دادن در این مورد را ندارند؛ و فقط بعضی اهالی شهرستان‌ها که قوه تشخیص دارند صلاحیت رأی دادن در مواد شش‌گانه را دارند که آنان هم بی چون و چرا مخالف هستند.
5ـ باید رأی دادن در محیطِ آزاد باشد و بدون هیچ‌گونه فشار و زور و تهدید و تطمیع انجام شود؛ و در ایران این امر عملی نیست و اکثریت مردم را سازمان‌های دولتی در تمام نقاط و اطراف کشور ارعاب کرده و در فشار و مضیقه قرار داده و می‌دهند.»[3]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. اطلاعات، س 37، یکشنبه 14 بهمن 1341، ش 11015.
[2]. منظور، برگزاری رفراندم توسط دکتر مصدق است. وی به این علت و مواردی دیگر از سوی زاهدی که دولت مصدق را «مقامات غیر قانونی» عنوان می‌کرد، محاکمه شد.
[3]. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، 1389، ص 135- 137.
تعداد بازدید: 431
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
