21 شهريور 1403
ساواک در گزارشی مورخ 21 شهریور 1342 مینویسد:
«روز چهارشنبه 20 /6 /42 اعلامیهای در مورد عدم آزادی انتخابات[1] و خفقان مطبوعات و وجود حکومت نظامی در زمان انتخابات از طرف آقای دکتر امینی نخستوزیر سابق ایران پخش گردید که مورد استقبال همه طبقات ملت ایران قرار گرفت، بهطوری که در حزب زحمتکشان[2] حاضر بودند نوار یک برگ این اعلامیه را به مبلغ یکصد ریال خریداری نمایند و سران حزب زحمتکشان این اعلامیه را مورد بحث قرار داده و اظهار خوشبینی نموده که با ورود دکتر امینی به میدان مبارزه، دولت مجبور خواهد شد از انجام انتخابات فرمایشی و قلابی صرفنظر نماید و حزب زحمتکشان، در این مورد معتقد است که آقای دکتر امینی با قدرت مالی و معنوی که دارد هر آن میتواند دولت را وادار به استعفا نماید.[3]»[4]
پینوشتها:
[1]. منظور انتخابات مجالس شورای ملی و سنا است که قرار بود در 26 شهریور برگزار شود.
[2]. در 26 اردیبهشت 1330 دو هفته پس از نخستوزیری مصدق و مقارن کار مجلس شانزدهم، مظفر بقایی و خلیل ملکی در ائتلافی «حزب زحمتکشان ملت ایران» را تأسیس کردند. دکتر مظفر بقایی کرمانی که پس از مصدق نماینده دوم تهران در مجلس شانزدهم و پیش از آن عضو حزب دموکرات ایران و نماینده کرمان در مجلس پانزدهم بود، رهبری حزب را بر عهده داشت. این حزب که یکی از احزاب تشکیل دهنده جبهه ملی بود از ابتدا به دو جناح با وظایف و نقش مشخص تقسیم شد. جناح بقایی امور سیاسی و پارلمانی و جناح ملکی امور تشکیلاتی، آموزش و انتظامات حزب را بر عهده داشت.[2] به تدریج جناح بقایی که عملاً به شخص بقایی خلاصه میشد، به مخالفان مصدق پیوست. در نتیجه و با شدت گرفتن اختلافات دو جناح و پس از یک سال و نیم، سرانجام در مهر 1331 ملکی و یارانش از حزب جدا شده و حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم) را تشکیل دادند. حزب زحمتکشان بقایی به مخالفت با مصدق ادامه داد و در کودتای 28 مرداد به همکاری با سایر مخالفان وی پرداخت. سیاست بقایی و حزبش از آن پس، سکوت در قبال جنایات حکومت برای حفظ منافع حزبی بود. بقایی حتی در نامهای که در 15 تیر 1342 منتشر نمود و در آن نسبت به تقلب در انتخابات آتی مجلس هشدار داد، کوچکترین اشارهای به وقایع گذشته مثل حمله به مدرسه فیضیه و کشتار روز 15 خرداد نکرد. مدتها بعد و در اواخر سال 42، وی فاجعه فیضیه را «تخطی دستگاه حکومت به حریم مقدس دیانت» نامید و اعلام کرد به این علت از برپایی جشنهای نوروز 1343 خودداری میکند. اما این اعلامیه واکنش مثبتی در بین مردم نداشت، چراکه زمانی منتشر شد که مردم به رهبری روحانیت در برابر دولت و دربار موضعگیری کرده بودند. (قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، ج 7، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1387، ص 88 – 89؛ عزیزی، امید. «جمعیت پاسداران آزادی، حزب زحمتکشان و نهضت امام خمینی»، پانزده خرداد، زمستان 1394، ش 46، ص 107 - 126.)
[3]. قدرت مالی و معنوی! امینی در مقابل اراده شاه راه به جایی نبرد و دولت اسدالله علم کماکان به کار خود ادامه داده انتخابات قلابی را به انجام رساند.
[4]. علی امینی به روایت اسناد ساواک، ج 1، 1379، ص 109.
تعداد بازدید: 93