حجتالاسلام علیاصغر سعیدتهرانی معروف به اعتمادزاده در سال 1281 ش در تهران متولد شد. پدرش میرزا ابوالحسن اعتماد از وعاظ و منبریهای معروف تهران بود. وی پس از تحصیلات مقدماتی جهت فراگیری علوم اسلامی عازم حوزه علمیه قم شد. مدت پانزده سال از اساتید برجسته حوزه قم به ویژه آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی بهرهمند شد. به دنبال سخنرانی در تکیه اصفهانیها واقع در بازار تهران و انتقاد از دستگاه حاکمه در 12 خرداد 1342 به اتهام تحریک مردم و ایجاد بلوا و آشوب دستگیر و به جمع بازداشت شدگان قیام پانزده خرداد پیوست.
بسمالله الرحمن الرحیم
افکلما جائکم رسول بما لا تهوی انفسکم استکبرتم ففریقاً کذبتم و فریقاً تقتلون(1)
بشر چون موجودی است مرکب از جسم و روح جسمش از او خواهشها دارد و روحش نیز تقاضاها دارد ولی آنقدری که در تحت تأثیر خواهشها و تمایلات جهات حیوانی است در تحت خواهشهای روحی و عقلی نیست آنقدر که از لذائذ جنسی، صورت زیبا و صدای خوش لذت میبرد از لذائذ عقلی، علم و بینش و معارف و فضائل اخلاقی لذت نمیبرد ـ بنابراین هر کس با تمایلات نفسانی و جسمانی آنها مبارزه کند با تمام قدرت با او مبارزه کند و او را از میان ببرند و او را تکذیب کنند (معنی آیه) چرا انبیاء ما را تکذیب میکردند و جمعی از آنها ما را میکشتند نکته آن همین بود و ان یکذبوک فقد کذبت رسل من قبلک(2) ـ بهر حال این مبارزه اکنون هم ادامه دارد (مردم مادی با مردان الهی) که مظاهر انبیاء و ائمه هستند و آنها را به خدا و فضیلت دعوت میکند و به هر نسبت انبیاء و ائمه گرفتار مصائب و شدائد بودند روحانیون نیز گرفتارند. چندی است که در گوشه زندان موقت شهربانی با جمعی از مردان روحانی منجمله جناب ثقهالمحدثین و برهان الواعظین آقای الیاسی که از وعاظ ارجمند هستند به سر میبریم امید است مشمول این آیه بشویم و زندان ماندن، و ما تقدموا لانفسکم من خیر تجدوه عندالله(3)
اعتماد واعظ تهرانی
الم احسب الناس ان یترکوا ان یقولوا آمنا و هم لا یفتنون(4). عقلا و دانایان اگر بخواهند قیمت و ارزشی شیئ را به دست بیاورند او را آزمایش و امتحان کنند، اگر آن صفات ممدوحه در نظر عرف و اجتماع در او بود ارزش او را به همان مقدار تعیین کنند، در کوهها و جمادات و در اشجار و درختان و حیوانات. ارزش سنگها از نظر داشتن معادن مساوی نیست. قیمت درختان از نظر نبات شناسان یکی نیست. ارزش حیوانات مثلاً اسب عربی با سایر اسبها و دو انسانها هم نیز برای داشتن صفات عالیه از یکدیگر متمایز میشود و این امتیاز و برتری بعضی نسبت به بعضی برای امتحان است. اگر امتحان نباشد صفات عالیه در مردان بزرگ ظهور و بروز نمیکند (معنی آیه شریفه) آری فی تقلب الاحوال علم جواهر الرجال.(5) مردان خدا در راه دین شکنجهها دیدهاند، بالای دار و امثال آن رفتند زن و فرزند و هر چه داشتند دادند، جمعی گوشه زندانها افتادند البته مقام بلند مستلزم فداکاری و جانبازی است (در آیه فوق میفرماید مؤمن گمان نکند با ایمان آوردند، او را به حال خود میگذاریم بلکه او را امتحان کنیم). بنابراین امتحان حق مختص به مؤمن است کما فی ایمانه زید فی بلائه.(6) برای زیادی ایمان بلاء او زیادتر، مصیبتش عظیمتر و مقامش عالیتر و هرچه در جوهر نفس او از صفات ممدوحه یا مذمومه مانند طلا در موقع سنگ محک زدن زرگر ظاهر گردد. به هر جهت با جمعی از آقایان علماء و وعاظ به جرم امر به معروف و نهی از منکر ما را زندانی نمودند و یکی از رفقای ارجمند جناب ثقهالاسلام و زبده الفضلاء آقای حاج آقا محسن آقازاده حجتالاسلام محدث کبیر قمی، آقای حاج شیخ عباس قمی اعلیالله مقامه هستند، امید است خداوند سبحان دنیا و آخرت به ایشان پاداش عنایت کند و زندانی بودن او را مانند زندانی شدن یوسف که مقدمه سلطنت او بود قرار دهد.
(اعتماد واعظ). 14 /4 /42
بسمهتعالی
ان الجهاد باب من ابواب الجنه فتحه الله لخواص اولیائه و هو لباس التقوی(7)
(یکی از کتب فقه) کتاب الجهاد است و یکی از واجبات برای مسلمان با بودن شرایط جهاد است و مولا امیرالمؤمنین علیهالسلام اشاره میفرماید به این معنی که یکی از ابواب بهشت باب الجهاد است. (معنی الخ) البته جهاد مراتبی دارد جهاد با جان و با مال و با زبان و با قلم و جهاد با خواهشهای نفسانی که بزرگترین جهاد است برای مؤمن. و این حقیقت نگفته نماند جهاد با جهان برای همه نیست و در همه وقت نیست و جهاد با مال برای همه نیست و جهاد با قلم برای همه نیست اما جهاد با نفس برای همه است دارا و ندار عالم و جاهل پیر و جوان فرمود:
رجعنا من الجهاد الاصغر فعلیکم با الجهاد الاکبر.(8) به گمان مسلمین جنگ دیگری در پیش است فرمود جهاد بزرگ جهاد با نفس اماره است سعادتمند مردمی که از اول جوانی برای نیل به مقام بلند و کسب سعادت و فضیلت مبارزه با هوای نفس نموده و کوشش برای بدست آوردن علم و دانش و تقوی نمود.
[ناخوانا] جناب زبدهالفضلاء آقای آقا سیدابوالحسن طباطبائی که یکی از رفقای زندانی ما هستند موفق به این جهاد بزرگ در اول جوانی شده. امید است خداوند او را موفق بدارد.
(تهران خیابان ری کوچه آبشار) اعتماد واعظ
بسمالله الرحمن الرحیم
فیه تبیان کل شیئ(9)
تنها کتابی که جامع علوم و حقایق است و بیان تمام حقایق علمی و دینی شده است همانا قرآن است. (اعتماد واعظ)
پاورقی:
1ـ سوره بقره، آیه 87.
2ـ سوره انعام، آیه 34.
3ـ سوره بقره، آیه 11.
4ـ سوره عنکبوت، آیه 2.
5ـ من لا یحضرهالفقیه، ج 4، ص 388.
6ـ اصول کافی، ج 2، ص 253.
7ـ وسائلالشیعه، ج 15، ص 14.
8ـ بحارالانوار، ج 67، ص 71.
9ـ اصول کافی، ج 1، ص 22.
مرتضی شریفآبادی، یادداشتهای زندان، تهران، موزه عبرت ایران، 1384
تعداد بازدید: 5309