رودیکرد دولت و ساواک در تبلیغ انقلاب سفید و مقابله با مخالفت های روحانیان 6/3/1342

گزارش ويژه 6 /3 /42 درباره : روحانيون محترما بعرض ميرساند، گزارش ويژه ساواك درباره روحانيون طى شماره 4 /660 از نخست وزيرى براى جناب آقاى تفضلى وزير مشاور ارسال و مقرر گرديده است كه مفاد آن در كميسيونى مركب از جناب آقاى دكتر خانلرى وزير فرهنگ و تيمسار رياست ساواك و جناب آقاى تفضلى وزير مشاور مورد بررسى و اقدام قرار گيرد. گزارش ويژه مورد نظر در تاريخ 19 /12 /41 بنخست وزيرى تقديم و مفاد آن باعتبار افكار عمومى و موقعيت سياسى روز تهيه گرديده بود. بدين معنى كه در اواخر سال گذشته در گير و دار تصويب ملى افكار عمومى بموضوع اصلاحات عميق در تمام شئون كشور توجه پيدا كرده و طبعا اكثريت مردم با مخالفين لوايح ششگانه مخصوصا روحانيون هم آهنگى نداشتند. ولى در حال حاضر اقدامات مخربين و تبليغات عوامل مخالف دولت مجددا افكار عمومى را نسبت بموفقيت دولت فعلى در اجراى برنامه‏هاى اصلاحى مشكوك ساخته و طبعا جناح مخالفين مخصوصا طبقه روحانيون تقويت گرديده‏اند. بنابراين بعضى از مواد پيشنهادى در گزارش ويژه سال گذشته با موقعيت فعلى قابل اجرا نيست مگر آنكه مجددا افكار عمومى بادامه اصلاحات اصولى بوسيله دولت اميدوارى كامل پيدا كند. مفاد گزارش ويژه مورخه 19 /12 /41 كه يك نسخه از آن پيوست ميباشد بطور خلاصه بقرار ذيل ميباشد. 1) روحانيت و مذهب با وحدت ملى و استقلال كشور ما همبستگى كامل دارد. شعار تاريخى ما (خدا شاه ميهن) مويد اين معنى ميباشد. 2) در كشور ايران روحانى نماها كه تعداد آنان قابل ملاحظه است با هر گونه اصلاح عميق دانسته و ندانسته مخالفت ميكنند و اين عوامل در كشور ما از ريشه‏هاى محكم ارتجاع سياه محسوب ميشوند. 3) روش عاقلانه در يك انقلاب سفيد شناختن خطوط اصلى مبارزه و تشخيص هدفهاى رهبر انقلاب سفيد ميباشد مثلاً وقتى هدف مبارزه با ارتجاع سياه است معنى آن مبارزه با مالك و يا روحانى نيست بلكه هدف اصلى مبارزه ما فئودال و روحانى نما ميباشد. 4) تقويت روحانيت بمعنى واقعى و اصول اخلاق و مبارزه با روحانى نما و خرافات و فساد اخلاق. 5) تشكيل يك دانشگاه عالى مذهبى نظير دانشگاه الازهر مصر. 6) تجديد نظر در شرايط تحصيلى طلاب علوم دينى. 7) اختصاص كسوت روحانى بروحانيون با سواد و متقى. 8) توجه خاص به برنامه‏ها و نحوه تبليغات دينى در مدارس و تقويت مبانى معنوى و اخلاقى. 9) استخدام تعدادى از وعاظ با سواد براى تدريس علوم دينى در مدارس. 10) جلوگيرى از منبر رفتن وعاظى كه از حدود تبليغات مذهبى خارج ميشوند. 11) تبليغات اصولى و عميق بوسيله نشريات و راديو و تلويزيون در مورد مسائل مذهبى و رد كردن اصول ماديگرى بوسيله دانشمندان مطلع و مبارزه با خرافات. بعد از گزارش ويژه مورد بحث يعنى از اول سال جارى مساله روحانيون بعلل مشروحه ذيل روز بروز بغرنج‏تر گرديد و در حال حاضر اجراى طرح‏هاى كلى بمنظور تقويت روحانيت بمعنى واقعى و مبارزه با روحانى نماها عملاً ماهيت پيدا ميكند. 1) واقعه مسجد فيضيه قم در اوايل سال جارى و انعكاس آن در كشورهاى مسلمان نشين مخصوصا عراق از نظر سياست خارجى بضرر ايران تمام شده و لبه تيز تبليغات روحانيون مسلمان مخصوصا شيعيان عراق را بسوى دولت و حكومت فعلى ايران متوجه ساخت. 2) جلب طلاب علوم دينى بنظام وظيفه گرچه موقتا آنانرا مرعوب ساخت ولى عملاً فاصله روحانيون را با حكومت بيشتر نمود و در افكار عمومى نيز يك عمل انتقام جويانه تلقى گرديد. 3) پخش اعلاميه‏هاى بيشمار از طرف عوامل مخالف مخصوصا روحانيون موجب گرديد كه مردم معتقد بمذهب تصور نمايند كه واقعا مقامات عالى كشور باصول ديانت و مذهب بى اعتقاد شده‏اند. 4) عدم پيشرفت سريع در برنامه‏هاى اصلاحى و مخصوصا اشكالاتى كه در اجراى قسمت دوم برنامه اصلاحات ارضى بوجود آمد. گران شدن نفت، قند و شكر و ساير مايحتاج عمومى و عدم رضايت مردم از دستگاههاى دولت براى مخالفين دولت دست آويز تازه‏اى شده و موجبات تقويت مجدد ارتجاع سياه را فراهم نموده است. 5) موضوع آزادى نسوان و حق رأى آنان كه امرى است انجام يافته از نظر روحانيون نه تنها بر خلاف شرع و عرف تلقى ميشود بلكه آنان و طبقات متعصب مردم معتقدند كه اين آزادى موجب بى بند و بارى زنان و رواج فساد و فحشا خواهد شد. حال اگر جوامع زنان خويشتن را موظف سازند كه با تجمل و خود نمايى و آرايش‏هاى زننده زنان در هر كوى و برزن عملاً بمبارزه پردازند و با حرارت بيشترى در امور اجتماعى كارهاى مفيدى صورت دهند كم كم مردم بفوايد آزادى زن پى برده و تبليغات مخالفين خنثى خواهد شد. ولى عملاً مردم مشاهده ميكنند كه جمعيت زنان پس از اعلام آزادى اعمال سبكى انجام ميدهند. مثلاً در چند روزه اخير خانم ناصر رئيس جمعيت زنان 17 دى ستاره معروف ايتاليا «جينالولوبريجيدا» را بايران دعوت كرده و با تشريفات و احترام بسيار مورد پذيرائى قرار داده و حتى مقام او را بجائى ميرساند كه بحضور عليا حضرت ملكه ايران بار يابد. صرف نظر از مناظر زننده و خلاف اخلاقى كه در حين استقبال و پذيرائى ستاره مزبور از مردم مشهود گرديد از نظر نفس عمل جرايد و طبقات مختلف مردم نسبت بدعوت مزبور تعبيرات و تفسيراتى بشرح ذيل معمول ميدارند. الف ـ خبرگزارى فرانسه (مورخه 31 /2 /42) چنين خبر ميدهد (جينالولو بريجيدا و شوهرش از رم با هواپيما بسوى تهران حركت كردند. اين ستاره معروف بنا بدعوت والاحضرت شاهدخت اشرف خواهر شاهنشاه ايران باين كشور مسافرت ميكند. وى بتمام خاندان سلطنتى ايران هدايائى خواهد داد و شاهنشاه بافتخار او يك مجلس رقص بزرگ بر پا خواهد كرد. جينا چهار روز در ايران خواهد ماند.) ب ـ روزنامه‏هاى بزرگ پايتخت براى بالا بردن تيراژ خود جريان مشروح و مفصل ورود جينا و پذيرائيهاى معموله را در صفحات اول منتشر ميساخته و حتى نام جينا را درشت‏تر از نام عليا حضرت ملكه چاپ كرده‏اند. بعضى از روزنامه‏ها نيز با گوشه و كنايه از اين عمل تنقيد مينمايند. ح ـ مردم روشن فكر از خود سئوال ميكنند دعوت يك ستاره سينما با موقعيت فعلى كشور چه سود سياسى و اجتماعى و مادى براى كشور خواهد داشت. 4) روحانيون با صورت حق بجانب اين عمل را دليل زنده عدم توجه دربار شاهنشاهى بمبانى مذهب تلقى نمود و دست آويز تازه‏اى براى تبليغ منفى پيدا ميكنند. 5) در كشورهاى بزرگ و باصطلاح مترقى مقام هنر و هنرمند بسيار عالى است ولى در كشور مسلمان نشين ايران افكار عمومى براى ستارگان مقامى بالاتر از مطرب قايل نيست. بنابراين دعوت يك مطرب بوسيله جامعه زنان و اينهمه تجليل درباره او در افكار عمومى سوء تاثير كامل داشته و بنفع مخالفين تمام خواهد شد. هم اكنون عوامل مخالف در اينمورد مشغول پخش شايعات زننده‏اى عليه مقامات عالى كشور ميباشند. اين بود قسمتى از علل تشديد جنگ اعصاب و تقويت جناح مخالفين مخصوصا روحانيون و بالاخره تحريك محسوس افكار عمومى در ظرف 3 ماهه اخير عليه كارگردانان كشور. همين موارد و نظاير آن موجب ميگردد كه عوامل ارتجاع سياه بهم نزديك شده و مركز مقاومتى براى خود تشكيل دهند. كما اينكه در اين راه تا حدودى موفق شده و طبقه روحانيون خواه نا خواه آيت‏اللّه‏ خمينى را محور اصلى مقاومت خود قرار داده و مقام نامبرده را كه قبل از تصويب ملى نامى و نشانى نداشت تا حدود مرجع مسلم تقليد شيعيان بالا برده‏اند. در حال حاضر عكسهاى فراوانى از آيت‏اللّه‏ خمينى بچاپ رسيده و بتعداد فراوان در معابر و دكاكين تهران و ساير شهرستانها بچشم ميخورد. اينك يك نسخه از گزارش ويژه مورخه...1 كه بفرموده تيمسار قائم مقام تهيه گرديده و سازمان روحانيت را در ايران مجسم ميسازد، جهت مزيد استحضار بپيوست تقديم ميدارد. اجراى پيشنهادات مندرجه در گزارش مزبور نيز موكول بحصول آرامش نسبى در افكار عمومى و جلب توجه طبقات روشنفكر كشور مخصوصا روحانيون روشنفكر بود. در حال حاضر نيز براى حل تدريجى مساله روحانيون مواردى بشرح ذيل پيشنهاد ميشود: 1) ادامه مذاكرات براى حل اختلافات ضمن روشن نمودن موقعيت سياسى خاص كشور. 2) اجراى طرحهائى بمنظور تشديداختلاف بين روحانيون سرشناس. 3) خريدارى بعضى از وعاظ كه داراى نفوذ كلام هستند و وادار كردن آنان به تبليغات غير مستقيم در جهت منويات كارگردانان كشور. 4) تقويت روحانيون روشن فكر بطور نامحسوس و هم آهنگ ساختن افكار آنان بمنظور مبارزه با خرافات. 5) عدم مزاحمت طلاب علوم دينى و مرخص كردن طلابى كه بنظام وظيفه جلب شده‏اند. 6) از بين بردن آثار زد و خورد و خرابى در مسجد فيضيه قم از طريق مقتضى و بنحو نامحسوس. 7) اهميت دادن باجراى برنامه مذهبى و اخلاقى در مدارس و استفاده از بعضى روحانيون براى تدريس دروس مذهبى. 8) توقيف و تعقيب قانونى وعاظى كه روى منبر علنا عليه مقامات عالى كشور بتوهين ميپردازند. ولى اينگونه دستگيرى‏ها بايد پس از خاتمه مجلس و بطور نامحسوس انجام گرفته و مرتكب نيز سريعا محاكمه و بمجازات برسد. در خاتمه باستحضار عالى ميرساند با فرا رسيدن ايام عزادارى و اثرات تبليغ منفى روحانيون در افكار طبقات متدين و عدم رضايت‏هاى موجود ماه محرم و صفر سال جارى را ميتوان يكى از دوره‏هاى حساس مبارزات سياسى بشمار آورده و اضافه نمود كه اگر روحانيون و طرفداران آنان با پشتيبانى ساير جناحهاى مخالف موفق بايجاد تشنج گردند دامنه هرج و مرج وسعت يافته و انقلاب سفيد در كشور ايران دچار شكست خواهد شد. عليهذا براى جلوگيرى از هر گونه اشتباه در مبارزات و رهبرى و هدايت صحيح قواى انتظامى مصلحت است كه اولاً كارهاى مربوط بروحانيون در يك مرجع معين متمركز و پس از بررسى كامل حقايق امر باستحضار مقامات عالى برسد و ثانيا اقدامات قواى انتظامى و مراجع اطلاعاتى در اين موقعيت حساس از دستورات مركز مزبور پيروى نموده و كليه اقدامات معموله هماهنگى كامل داشته باشد تا در موقع بروز تشنجات مسئوليتها لوث نگردد. 1ـ در اصل سند جاى تاريخ خالى است.

قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک جلد 2 فیضیه
 
تعداد بازدید: 1641

آرشیو اسناد