گزارش ساواک از مراسم عزاداری هیاتهای مختلف مذهبی تهران از جمله مسجد آذربایجانیها و مسجد حاج ابوالفتح و نوحه سرایی آنها در حمایت از امام خمینی 13/3/1342
گزارش ويژه
درباره : مراسم عزادارى دستجات و هياتهاى مختلف مذهبى
13 /3 /1342
پيرو گزارش مورخ (11 /3 /42) اخبار و اطلاعات مربوط بمساجد مجالس مهم سوگوارى و چگونگى فعاليت علماء و روحانيون و وعاظ و اهل منبر و همچنين دستجات و هياتهاى مختلف مذهبى پايتخت را در 24 ساعت گذشته و پيش از ظهر روز جارى (13 /3 /42) بشرح زير از عرض ميگذراند:
مسجد آذربايجانيها :
در ساعت 2030 روز يكشنبه (12 /3 /42) در مجلس سوگوارى مسجد آذربايجانيها كه گروه كثيرى از اصناف و بازاريان و ديگر طبقات در آن شركت داشتهاند فلسفى واعظ بمنبر رفته و ضمن سخنرانى مذهبى خود در انتقاد از دولت و پارهاى اقدامات آن بياناتى ايراد نموده و اظهار داشته براى اولين بار در تاريخ در منبر خود مطلبى را عنوان مىكند كه كاملاً بى سابقه است و آن عبارتست از استيضاح دولت در مورد عدم اجراى قانون اساسى و تعويق انتخابات مجلسين ـ حادثه مدرسه فيضيه قم ـ دستگيرى و بازداشتهاى غير قانونى ـ توقيف ناشرين اعلاميههاى علماء و مراجع تقليد ـ ايجاد محدوديتهايى در بر پا كردن مراسم مذهبى و سوگوارى و ممانعت از طبع و نشر اعلاميههاى روحانيون و مراجع تقليد و جلوگيرى از انتشار نظريات و فتاوى آنها در جرايد.
در ساعت 2130 مجلس مذكور ختم و مجتمعين در مسجد بتدريج متفرق و ضمن آن اعلاميه پيوست بين آنان توزيع گرديده است.
مسجد حاج ابوالفتح :
يكشنبه شب (12 /3 /42) مرواريد واعظ در مسجد حاج ابوالفتح واقع در خيابان رى «ميدانشاه» در برابر جمعى از طبقات مختلف مردم سخنانى عليه دولت ايراد كرده و طى آن مردم را باتحاد و اتفاق بمنظور اجراى خواستههاى خود دعوت و تشويق نموده است.
وضع روز جارى :
از ساعت 0900 روز جارى (13 /3 /42) طبق قرار قبلى بتدريج در حدود 3 هزار نفر از طبقات مختلف و اعضاى هياتهاى مذهبى گوناگون تهران و عناصر منتسب بجبهه ملى و احزاب وابسته باين جبهه در برابر مسجد حاج ابوالفتح واقع در خيابان رى «ميدانشاه» اجتماع كرده و مقارن ساعت 0945 در حالى كه چند شعار پارچهاى بمضامين زير با خود حمل مينمودهاند بطرف قسمت شمالى خيابان رى و سه راه امين حضور بحركت در آمدهاند.
«جهان بنور آيتاله خمينى روشن شده است». «زندگى عقيده و مبارزه است» «زير بار ننگ نرويد». «از مرگ و شهيد شدن نمىهراسيم». «خواستههاى مراجع تقليد خواستههاى مردم است».
اين عده در ساعت 1000 با نوحه سراييهايى له آيتاله خمينى و عليه دولت و اوضاع روز از سه راه امين حضور بطرف ميدان سرچشمه و سپس ميدان بهارستان حركت كرده و پس از رسيدن بميدان بهارستان لحظهاى توقف نموده و شعارهايى به نفع آيتاللّه خمينى و مراجع تقليد و بر ضد دشمنان دين اسلام داده و آنگاه در حالى كه عده آنها به 4 هزار نفر ميرسيده بسوى ميدان بيست و هشت مرداد و خيابان اسلامبول به راه افتاده و در همين هنگام عكس بزرگى از آيتاللّه خمينى را در پيشاپيش خود بحركت در آورده و در ميدان بيست و هشت مرداد مجددا اندكى مكث نموده و ضمن آن يكى از متظاهرين شروع بصحبت كرده و در تمجيد و تجليل از روحانيون و آيات قم و حمله و انتقاد بدولت و مخالفين اسلام مطالب كوتاهى ايراد نموده است.
مقارن ساعت 1100 پلاكتى بمضمون دست عمال پليد اسرائيل از كشور اسلام ما كوتاه بميان تظاهر كنندگان آورده شده و سپس متظاهرين در حالى كه مجددا در تمجيد از آيتاللّه خمينى و تنقيد از مخالفين وى بطور دسته جمعى نوحه سرايى ميكردهاند بسمت خيابان فردوسى شمالى و خيابان شاهرضا و كالج رهسپار شدهاند.
اين عده در ساعت 1130 بمقابل دانشگاه تهران رسيده و در همين محل چند لحظه توقف و بار ديگر يكى از متظاهرين سخنرانى كوتاهى در حمله و انتقاد بدولت و تمجيد و تجليل از آيتاللّه خمينى ايراد نموده است.
در ساعت 1200 تظاهر كنندگان بطرف ميدان بيست و چهار اسفند و خيابان نظامى (سى مترى) حركت كرده و در مسير خويش شعارهايى له آيتاللّه خمينى ميدادهاند. عده مذكور كه متدرجا از تعداد آنها كاسته مىشده پس از طى خيابان سپه وارد ميدان سپه شده و از طريق خيابان ناصر خسرو و در حدود ساعت 1300 وارد مسجد سلطانى گرديدهاند.
وضع شهرستانها :
اخبار و گزارشات واصله از قم ـ مشهد ـ تبريز ـ شيراز ـ اصفهان و قزوين حاكى است كه پيش از ظهر روز جارى در شهرستانها مذكور وضع عادى و دستجات مذهبى و طبقات مختلفه مردم با آرامش به برگزارى مراسم عزادارى پرداختهاند.
ساواك : مراقبت همچنان ادامه دارد و نتيجه متعاقبا بعرض خواهد رسيد.
از اين گزارش 3 نسخه تهيه شده است.
نسخه اول :
پيشگاه مبارك بندگان
اعليحضرت همايون
شاهنشاه
نسخه دوم :
جناب آقاى نخست وزير
نسخه سوم :
رياست سازمان اطلاعات
و امنيت كشور