گزارش آسوشیتدپرس از حوادث 13 و 14 خرداد42تهران 18/3/1342

تهران ـ خبرگزارى آسوشيتدپرس 4 ژوئن (18 /3 /42) امروز هنگامى كه 15 تا 20 هزار نفر از مسلمانان متعصب همراه با دسته‏هاى سياسى عليه دولت و به طرفدارى از انتصاب آيت‏اللّه‏ خمينى به رهبرى شيعيان دست به تظاهرات زده بودند واحدهاى نيرومند افراد نظامى ساختمان اصلى راديو تهران را محاصره كرده و از نزديك شدن پاره‏اى از دسته‏ها به ساختمان مذكور جلوگيرى كردند. طبق رسوم رهبر شيعيان بايستى از طرف مردم انتخاب شود و انتخاب او از طرف يك هيئت مذهبى مخصوص صورت نمى‏گيرد. گروه عظيمى از افراد متعصب كه با واحدهاى نيرومند پليس روبرو شده و نتوانستند وارد محوطه دانشگاه شوند به شعار دادن به نفع خمينى و محكوم كردن دولت و رژيم شاه ادامه دادند. افراد پليس با صبر و شكيبايى اوضاع را مراقبت كرده و از هرگونه تصادم و برخورد با تظاهركنندگان پرهيز مى‏كردند. يك منبع دولتى اظهار كرده است كه اسداله علم نخست‏وزير به نيروهاى انتظامى دستور داده است كه چنانچه تظاهركنندگان مجددا در صدد بر هم زدن نظم و نقض قوانين برآيند به آنها حمله كنند. تظاهركنندگان هم اكنون با انجام تظاهرات بدون اجازه دولت قوانين را نقض كرده‏اند. اين اوراق در پرونده تظاهرات 15 خرداد بايگانى شود. شهابى 332 ـ 18 /3 ملاحظه شد. 19 /3 /42 تهران ـ آسوشيتدپرس 4 ژوئن (18 /3 /42) آمادگى و انعكاس به موقع و سريع دولت مانع از آن شد كه تظاهركنندگان كه از گروههاى متعصب تشكيل شده بودند بتوانند توطئه خود را در حمله به راديو تهران و دانشگاه عملى كنند. آنها قصد داشتند در حالى كه ظاهرا تظاهرات مذهبى مى‏نمودند به راديو و دانشگاه حمله كنند. قبل از آنكه تظاهركنندگان به ساختمان راديوى دولتى و محوطه دانشگاه برسند واحدهاى نيرومند سربازان و قواى پليس اين دو محوطه را تحت كنترل گرفته و تظاهركنندگان را از اين دو ناحيه دور داشتند و از اجراى نقشه‏هاى تحريك‏آميز آنها جلوگيرى كردند. تظاهركنندگان وقتى با اقدام سريع دولت روبرو شدند. در حالى كه عكس‏هاى آيت‏اللّه‏ خمينى رهبر مذهبى شيعه را حمل مى‏كردند به سوى جنوب شهر حركت كردند. دسته‏هاى سياسى نيز با آنها مخلوط شده بودند. و تظاهركنندگان متعصب هنگامى كه در راه دانشگاه از ميدان فردوسى عبور مى‏كردند دوربين يك فرد ناشناس خارجى را كه مى‏خواست از آنها عكس بگيرد شكستند. در مقابل در دانشگاه تظاهركنندگان استعفاى دولت و سرنگون كردن رژيم شاه را خواستار شدند ولى دانشجويان دانشگاه تهران به تظاهركنندگان كه از طبقات پايين بودند و محركين كمونيست اعتنايى نكردند. پاره‏اى از ناطقين نمى‏توانستند كلمات را درست تلفظ كنند آنها به زبان عاميانه صحبت مى‏كردند و كلمات موهن عليه دولت به كار مى‏بردند. يك مقام پليس اظهار كرد كه دولت به اين تظاهركنندگان براى آخرين بار اخطار كرده و به آنها اطلاع داده است كه چنانچه فردا مجددا دست به اين نوع اقدامات بزنند پليس تيراندازى خواهد كرد. تهران ـ آسوشيتدپرس 4 ژوئن 18 /3 /42 عزادارى سه روزه ماه محرم شيعيان تبديل به ميتينگ سياسى عليه دولت و رژيم شاه گرديد. امروز 15 تا 20 هزار نفر از مسلمانان متعصب و ساير دسته‏هاى سياسى در خيابانهاى مهم تهران به راه افتادند و آيت‏اللّه‏ خمينى را رهبر شيعيان اعلام كردند. در ميان تظاهركنندگان متعصب كه پيراهن سياه به تن داشتند و چنين وانمود مى‏كردند كه براى امام حسين رهبر اصلى شيعيان عزادارى مى‏كردند گروههايى كه گمان مى‏رفت دست‏چپى باشند ديده مى‏شدند كه عليه شاه و دولت شعار مى‏دادند. اين دسته‏ها كه بدون اجازه دولت در خيابانهاى مهم تهران به راه افتاده بودند به دانشگاه تهران رفتند تا پشتيبانى دانشجويان را با اعلام آيت‏اللّه‏ خمينى به عنوان رهبر شيعيان جلب كنند. در عين حال نيروهاى پليس خيابانهايى را كه به دانشگاه و قصر سلطنتى مى‏رفت تحت كنترل كامل قرار داده بودند. خمينى جانشين آيت‏اللّه‏ بروجردى1 پيشواى شيعيان است كه در سال 1960 در شهر قم واقع در جنوب تهران فوت كرد. در سه روز گذشته دولت اجازه انجام مراسم مذهبى و به راه افتادن دسته‏ها در خيابانها را داده بود ولى اين مراسم قرار بود كه امروز پايان پذيرد. تظاهرات امروز به دنبال وعظ‏هاى اخير محمدتقى فلسفىصورت گرفت. وى مردم را تحريك كرد كه عليه اقدامات غيرقانونى و برخلاف قانون اساسى كه از طرف دولت به عمل آمده است. قيام كنند. فلسفى در نطق‏هاى تحريك‏آميزى كه اخيرا در مسجد شيخ عبدالحسين ايراد كرد اشاره‏اى به هيچ يك از مواد برنامه اصلاحات دولت نكرد ولى مقامات دولت ادعا مى‏كنند كه مخالفت اصلى آخوندها با قانون اصلاحات ارضى و دادن حق رأى به زنان است. مقامات دولت مدعى هستند كه با اجراى قانون اصلاحات ارضى آخوندها از املاك موقوفه و درآمدى كه از اين راه داشتند محروم شده‏اند و از اين‏رو دست به اقدامات تحريك‏آميزى عليه دولت زده‏اند. تاكنون زدوخوردى بين نيروهاى پليس و تظاهركنندگان روى نداده است. گزارش‏هايى كه امروز به پايتخت رسيده حاكيست كه تظاهراتى نظير تظاهرات تهران ديروز در قم و مشهد صورت گرفته است. همين گزارش‏ها حاكيست كه در تظاهرات مشهد يكى از افراد پليس كشته شد و چند نفر ديگر مجروح شده‏اند.

قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک ،‌جلد هفتم(بازتاب‌ها) (استان‌ها و خارج از کشور)
 
تعداد بازدید: 1342

آرشیو اسناد