«سیّد نیکو سیَر»

محمد مایل سلطان محمدی آرانی

05 تير 1399

 

می‌سرایم از دل و جان حمد و شکر کردگار

هم به هر سال و مه و هر هفته و لیل و نهار

آن خداوند معظّم کز ره لطفِ عمیم

داد آقای خمینی را شکوه و اقتدار

حجت‌الاسلام عصر و آیت‌آلله زمان

رهبر اسلامیان و وارث هشت و چهار

موسوی آن سید نیکو سِیَر کز بهر دین

همچو جدش موسی جعفر به زندان شد دچار

از برای آزمایش خواست تا یزدان پاک

مرجع تقلید را سازد به مردم آ‌شکار

زانکه بشناسد ز هر فردی ز افراد بشر

کیست پرچمدار دین و کیست صاحب اختیار

وانگهی بنمود از زندان غم او را خلاص

زین بشارت شد به ایران جشن و شادی برقرار

دَم به دَم گردید ظاهر بهجت و وجد و فرح

از تمام پیر و قرآن به هر شهر و دیار

اُمّتان مصطفی زین مژده در عیش و نشاط

یک به یک از پیر و بُرنا، از صغار و از کبار

شد چو بر پا بانگ تبریک از سر شوق و شعف

از همه احباب و یاران از یمین و از یسار

هر که باشد شیعه اثنی‌عشر از جان و دل

بایدش بر خویشتن سازد فتوّت را شعار

ای خداوندا به حق چهارده معصوم پاک

حوزه علمیه قم را تو بنما پایدار

هم به آقای خمینی دِه تو نصرت از کَرَم

تا کمر بندد برای یاری دین استوار

نایب صاحب زمان ای آیت عظمای حق

ای که هستی بی‌کسان را از عنایت غمگسار

شیعیان مرتضی یکسو ثناگوی تواَند

بالاخص «مایل» که باشد از ارادت جان‌نثار

قابل تمجید و وصف نیست گر اشعار او

لیک از مدّاحیت دارد به عالم افتخار

***

مشخصات و ویژگیهای شعر «سید نیکو سِیَر»

قالب: قصیده، در 16 بیت.

قافیه‌ها: کردگار، نهار، اقتدار، چهار، دچار و...

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات

بحر: رَمَل مثمّن مقصور

تاریخ سرودن شعر: اگرچه در هر دو سند موجود درج گردیده که این اشعار در سال 1342 سروده شده است اما به استناد مجموعه مطالب مندرج در سند و استناد به مصراع اول بیت هفتم (وانگهی بنمود از زندان غم او را خلاص) واضح است که این شعر پس از آزادی حضرت امام خمینی از زندان یعنی پس از 15 فروردین 1343 و در فاصله بسیار نزدیکی از این تاریخ سروده شده است.

سراینده شعر: مرحوم شیخ محمد مایل سلطان محمدی آرانی،‌ متخلص: «مایل»

توضیح و یادآوری: این شعر بسیار روان و زیبا اثر یکی از جان‌نثاران امام است که ادعای شاعری نداشته و اشعار خود را قابل برای توصیف امام نمی‌دانسته است. این شعر توسط فرزند وی، حسین سلطان‌محمدی در سال 1358 در دو نسخه دستی و تایپی برای دفتر امام در قم ارسال گردیده است. نامبرده در سربرگ نامه توضیح داده که: «این اشعار در تاریخ بهمن 1342 شمسی و به مناسبت استخلاص عالم کامل، سرور معظّم، روح‌الله الموسوی الامام خمینی، در اثر طبع ابوی اینجانب شیخ محمد مایل سلطان‌محمدی که در حدود 3 سال قبل مرحوم شده است، سروده شد و در آن روزگار هم به اطلاع آن مجاهد بزرگ، گردید.» [جملات مندرج در گیومه مطابق اصل سند است بدون دخل و تصرّف.] حتی در نسخه تایپی ارسالی نیز همین اشتباه تکرار شده که: «این اشعار در سال 1342 هـ.ش در موقع استخلاص امام خمینی از زندان محمدرضا خان سفاک به وسیله شیخ محمد مایل سلطان‌محمدی سروده شده است.» در نسخه اصلی نیز عبارت «به مناسبت استخلاص» درج گردیده و مشخص است که شعر پس از 15 /1 /43 سروده شده است. ارسال‌کننده نیز از تاریخ آزادی حضرت امام اطلاعی نداشته است.

شماره سند: (ق ـ 19)، 43، در دو برگ تایپی و دست‌نویس، نسخه اصلی شعر فاقد عنوان شعری است.

 

منبع: فیض، مصطفی، توصیف خاکیان از آفتاب، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381، ص 89 – 91.

 

 
تعداد بازدید: 2206

آرشیو ادب و هنر