نهضت امام خمینی
توسعه نامتوازن کشور در دوره پهلوی
زهرا رنجبر کرمانی
11 شهريور 1400
منبع تصویر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
توسعه نامتوازن کشور در حکومت پهلوی، فاصله طبقاتی و امکاناتی بین تهران و سایر نقاط کشور و فاصله بین شهرهای بزرگ و روستاها را بیشتر کرده بود. شاه بیشتر درآمد کشور را در تهران و بعد از آن در چند شهر بزرگ به مصرف می‌رساند و سایر شهرهای کوچک خصوصاً روستاها در نهایت فقر و تنگدستی اقتصادی و امکانات اولیه زندگی می‌زیستند.[1] روزنامه اطلاعات در سرمقاله شماره روز یازدهم شهریور 1341 در مطلبی بر این واقعیت صحه می‌گذارد:
«کودتا شد و سردار سپه روی کار آمد و هدف حکومتی که او تشکیل داد اعاده قدرت مرکزی و سرکوبی قدرت‌های متفرق و رهانیدن مردم از جور و اعتساف حکام و ولات بود. سردار سپه به زور شمشیر و تدبیر این قدرت‌ها را در هم کوفت. مرکز جانی تازه گرفت و قدرت در پایتخت متمرکز شد .
هدف‌های اعلی‌حضرت فقید[!] ایجاب می‌کرد که این اوضاع در تمام دوره بیست ساله به این صورت بماند، زیرا اگر چنین قدرتی نمی‌بود برنامه اصلاحاتی که آن پادشاه داشت در شمال و جنوب و شرق و غرب پیش نمی‌رفت. با وصف این، همان‌قدر که تمرکز قدرت در مرکز مملکت محاسنی داشت و آن اوضاع ملوک‌الطوایفی را از میان برد و جاده اصلاحات را هموار ساخت[!] اما عیبی هم داشت و آن عیب روی آوردن سرمایه مملکت اعم از سرمایه مالی و انسانی به مرکز بود.
فعالیت‌ها مجاور قدرت یعنی در مرکز جمع شد. سیل مهاجر از ولایات به مرکز روی آورد. مرکز شد همه چیز و ولایات شد هیچ، اکنون هیچ کدام از عواملی که تمرکز قدرت را در پایتخت ایجاب می‌کرد وجود ندارد بلکه ضرورت ایجاب می‌کند قدرت و ثروت در سراسر مملکت به یک نسبت توزیع شود، زیرا آبادشدن تهران به قیمت ویران شدن ایران مطلوب هیچ کس نیست. تهران به جایی رسیده که دیگر تحمل پذیرایی از مهمانان جدیدی را ندارد و شما می بینید دسته‌های جدید مهاجر که به تهران وارد می‌شوند چون جا و مکانی در داخل شهر برای خود نمی‌یابند در بیرون شهر اطراق می‌کنند و همین مردم هستند که از یک طرف خانه و زندگی آنها دائم در خطر بلاهای آسمانی از یک طرف و بلایای زمینی از طرف دیگر قرار دارد و آن امکانات در تهران نیست که به حوائج ایشان نیز مانند ساکنین داخل شهر توجه شود.»[2]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. حسینیان، روح‌الله، چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران (1343 ـ 1356)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، ص 389.
[2]. اطلاعات، س 37، یکشنبه 11 شهریور 1341، ش 10886.
تعداد بازدید: 1560
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
