نهضت امام خمینی
استعفای دولت اسدالله علم
زهرا رنجبر کرمانی
17 اسفند 1400
اسدالله علم در 28 تیر 1341 به فرمان شاه به صدارت رسیده، جایگزین علی امینی شد. علم مالک سرشناس و متنفذ، فرد مورد اعتماد، مطیع و دلخواه شاه بود. نخبگان قدیمی، افراد گمنام و بدون سابقه در سیاست، مظنونین به همکاری با سازمان جاسوسی ام.آی.سیکس بریتانیا، اعضای ساواک و نیز مردانی با سابقه عضویت در حزب توده در کابینه او حضور داشته، برخی از آنها نیز در کودتای 28 مرداد 1332 با انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها همکاری کرده بودند.[1] علم طی دوران صدارت در نقش طراح و مجری طرح آمریکایی «انقلاب سفید» کندی و دموکرات‌های آمریکایی ظاهر شد، پس از آن دلارهای نفتی دربار پهلوی را به پای چهره آینده‌دار حزب جمهوری‌خواه ریخته، در انتخاب ریچارد نیسکون دوست خود به ریاست جمهوری ایالات متحده ایفای نقش کرد. علم در دوران طولانی ریاست جمهوری نیکسون عالی‌ترین و بی‌سابقه‌ترین پیوندهای شاه را با هیئت حاکمه آمریکا برقرار ساخت. وی از آغاز دهه 40 بزرگترین بازیگر دربار پهلوی بود. با آغاز نخست‌وزیری او به دستور شاه کمیسیون 3 نفره‌ای به ریاست علم و با شرکت حسین فردوست و حسنعلی منصور تشکیل شد که وظیفه انتخاب نمایندگان مجلس را بر عهده داشت! فعالیت این کمیسیون غیررسمی و پنهانی در طول نخست‌وزیری هویدا نیز ادامه داشته، در واقع در تمام این دوران طولانی این علم بود که نمایندگان مجلس را تعیین می‌کرد،[2] مجلسی که قرار بود مظهر دموکراسی و مشارکت سیاسی مردم ایران باشد. نهضت امام خمینی در دوره صدارت علم آغاز شد. غائله لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، انقلاب سفید، فاجعه مدرسه فیضیه و رویارویی آشکار و خشونت‌بار حکومت با روحانیون، قیام 15 خرداد ـ که آغاز شمارش معکوس سقوط پهلوی بود ـ و انتخابات فرمایشی مجلس شورای ملی دوره بیست‌ویکم ـ که از جانب مراجع تحریم شد ـ همه در دوره صدارت علم رخ داد؛ کسی که خود را «نوکر اعلی‌حضرت همایونی»![3] می‌خواند.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. نجاتی، غلامرضا، تاریخ سیاسی بیست‌وپنج ساله ایران، ج 1، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1371، ص 199.
[2]. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، تهران، اطلاعات، 1369، ص 239 - 240.
[3]. اطلاعات، همان.
تعداد بازدید: 1288
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
