نهضت امام خمینی
آزادی بیان، از حرف تا عمل
زهرا رنجبر کرمانی
19 اسفند 1400
روزنامه اطلاعات در 19 اسفند 1343 از قول شاه که در یک کنفرانس مطبوعاتی در لندن حضور یافته بود می‌نویسد:
«شاید شما اینجا و آنجا در مقاله‌ای خوانده باشید که کسی به علت انتقاد در ایران به زندان افتاده است. این حرف‌ها واقعیت ندارد. در کشور ما کسی را صرفاً به خاطر انتقاد کردن زندانی نمی‌کنند، ولی همین‌طور که شما در کشور خود دارای قوانینی هستید ما هم قوانینی داریم. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که به کشور و جامعه ما خیانت شود، چنان‌که شما هم همین کار را می‌کنید.»![1]
گفتنی است از آغاز نهضت اسلامی در سال 1341 بسیاری از روحانیون مبارز دستگیر و زندانی شده، فاجعه مدرسه فیضیه و قیام 15 خرداد نیز با زندانی شدن صدها روحانی همراه بود. پس از تصویب کاپیتولاسیون نیز موج این دستگیری‌ها وارد مرحله تازه‌ای شد.[2] علیرغم گسترش و نفوذ روزافزون ساواک در جامعه مبارزه با پهلوی از سوی مخالفان همچنان ادامه داشت و پس از قیام 15 خرداد ابعاد تازه‌ای یافت. از این‌رو حکومت ناچار شد در تهران و شهرستان‌ها زندان‌های فراوانی بسازد. این زندان‌ها پر از مبارزان و مخالفان بود که تعدادشان گاه تا بیش از 100 هزار نفر برآورد شده است. یکی از مخوف‌ترین زندان‌های کشور، زندان اوین بود که در اتاق‌های زیرزمین ساختمان مرکزی آن که به اتاق‌های عمل معروف بودند وحشیانه‌ترین شکنجه‌ها از سوی مأموران ساواک اعمال می‌شد.[3]
ساواک در اواخر حکومت شاه 5000 نیروی عملیاتی و شمار ناشناخته‌ای خبرچین داشت و به ادعای برخی، از هر 450 نفر مرد ایرانی یک نفر برای این سازمان جاسوسی می‌کرد. سازمان طی سال‌های گسترش، بر همه مردم ایران نظارت و وظایف دیگری نظیر سانسور رسانه‌ها، نظارت بر درخواست‌های استخدام دولتی و انتصابات دانشگاه‌ها را بر عهده داشته، از همه ابزارهای در دسترس نظیر شکنجه و اعدام‌های غیر قانونی برای سرکوب مخالفان حکومت استفاده می‌کرد. به نقل از یک روزنامه‌نگار انگلیسی، ساواک «چشم و گوش» شاه و در مواردی «مشت آهنین» وی بود. رئیس ساواک علیرغم نظارت اسمیِ نخست‌وزیر هر روز صبح به‌طور خصوصی با شاه دیدار کرده، به وی گزارش می‌داد.[4]
پینوشتها:
[1]. اطلاعات، ش 11632، س 39، چهارشنبه 19 اسفند 1343.
[2]. دفتر پژوهشهای مؤسسه کیهان، نیمه پنهان: امپراطوری وحشت، تهران، شرکت انتشارات کیهان، 1392، ص 177 – 180.
[3]. امجدی، جلیل، «ساواک، زندان و زندانیان سیاسی»، شاهد یاران، بهمن 1384، ش 3، ص 4 – 9.
[4]. آبراهامیان، یرواند، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی، 1389، ص 230 - 231
تعداد بازدید: 905
آرشیو نهضت امام خمینی
جدیدترین مطالب
پربازدیدها
